آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی توسط کارشناسان رسمی دادگستری گردآوریشده که در ادامه بهطور مفصل به آن خواهیم پرداخت.
بخش اول – آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور
به پیوست یک نسخه آییننامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی سازمان ثبتاسناد و املاک کشور که در تاریخ ۱۳۸۷/۶/۱۱ به تصویب و توشیح ریاست محترم قوه قضائیه رسیده، جهت درج در روزنامه رسمی ارسال میگردد.
رئیس حوزه ریاست قوه قضائیه ـ موحدی
فصل اول ـ تعاریف
ماده ۱ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
واژهها و اصطلاحات بکار برده شده در این آییننامه به شرح ذیل تعریف میشود:
الف ـ سند لازمالاجرا
سند رسمی یا عادی که بدون صدور حکم از دادگاه قابل صدور اجرائیه برای اجرا مدلول سند باشد مانند سند رسمی طلب و چک.
ب ـ سند ذمه
سند حاکی از تعهد مدیون به پرداخت وجه نقد یا پرداخت جنس یا تعهد به فعل معین که در اصطلاحات ثبتی در معنی مقابل اسناد مربوط به معاملات با حق استرداد بکار میرود.
ج ـ سند وثیقه
سندی است که دلالت بر عقد رهن یا معامله با حق استرداد یا بیع شرط کند که بهموجب آن شخصی (اعم از اینکه مدیون باشد یا نه) عین مال منقول یا غیرمنقول خود را وثیقه انجام عملی قرار دهد، خواه آن عمل، رد طلب باشد یا عمل دیگر.
چ ـ دستور اجرا
یعنی دستور به اجرای سند رسمی (و یا در حکم سند رسمی مانند چک) که حسب مورد توسط مراجع صالح ثبت یا سردفتر تنظیمکننده سند صادر میشود.
ح ـ سند انتقال اجرائی
بعد از مزایده مال مورد مزایده بهموجب سند رسمی به برنده مزایده یا بستانکار منتقل میشود، آن سند را سند انتقال اجرائی مینامند.
خ ـ بازداشت
توقیف کردن اموال جهت اجرای مفاد سند.
د ـ حافظ
کسی که ادارات اجرا اسناد رسمی مال توقیفشده را نزد او به امانتگذارند تا حفظ و نگهداری کند.
ذ ـ صورتجلسه
سندی است که مقامی رسمی در جریان اجرای مفاد سند، عملی را در آن ثبت میکند.
رـ کارشناس رسمی
کسی که به مناسب خبره بودن در فنی میتواند در مسائل مربوط به فن خود بهعنوان صاحبنظر اظهارنظر کند و از مراجع ذیصلاح پروانه برای این کار داشته باشد.
ز ـ خبره
صاحـب فنـی که به جـهت مهارت خود در موضوعات مربـوط بـه فـن خـود صاحبنظر باشد.
س ـ مازاد
در اصطلاحات ثبتی مازاد بهای ملکی است که زائد بر مقدار طلب بستانکار مقدم باشد و چون معلوم نیست به ملک مورد بازداشت یا مورد وثیقه بستانکار اول بعد از مزایده برای پرداخت طلب او مازادی داشته باشد، آن را مازاد احتمالی هم نامیدهاند.
ش ـ اعتراض شخص ثالث
شکایت شخصی است نسبت به عملیات اجرائی که از طرفین پرونده اجرائی نمیباشد.
ص ـ اعراض از رهن
یعنی مرتهن از وثیقهاش بگذرد. زیرا عقد رهن از سوی مرتهن جایز است و او میتواند آن را یکجانبه فسخ کند و حق وثیقهاش را ساقط نماید.
پس دین با وثیقه او مبدّل به دین بیوسیله میشود و سند رهنی او سند ذمهای میگردد و مقررات اجرا اسناد ذمهای بر آن مترتب میشود.
ض ـ فک رهن
آزاد کردن عین مرهونه از قید رهن، خواه از طریق دادن دین و خواه از طریق ابراء دائن.
ط ـ فسخ سند
یعنی ثبت انحلال سند رسمی معامله در دفتری که آن سند را به ثبت رسانده است، مطابق تشریفات مقرره در قانون ثبتاسناد و املاک.
ظ ـ مزایده
صورت خاصی از فروش مال است که از مبلغ ارزیابی مال شروعشده و به پیشنهادکننده بالاترین قیمت واگذار میشود.
ع ـ نیابت اجرائی
نیابتی که اجرای ثبت در حدود قوانین و مقررات جهت انجام امور اجرائی به اداره ثبت محل دیگر که اقامتگاه مدیون یا اموال بدهکار در حوزه آن قرار دارد بدهد.
غ ـ هیئت نظارت
هیئتی است مرکب از مدیرکل ثبت استان یا قائممقام او و دو نفر از قضات دادگاه تجدیدنظر استان به انتخاب رئیس قوه قضائیه که به کلیه اختلافات و اشتباهات مربوط به امور ثبتی در حوزه قضائی استان رسیدگی مینماید.
ف ـ شورای عالی ثبت
عالیترین مرجع رسیدگی اداری در امور ثبتی که برای تجدیدنظر در آراء هیئت نظارت که از دو شعبه املاک و اسناد تشکیل میگردد.
ق ـ ممنوعالخروج
بدهکاری که به دلیل عدم معرفی مال یا عدم دسترسی به اموال وی به درخواست بستانکار وفق مقررات از خروج وی از کشور جلوگیری میشود.
ک ـ حق استرداد
حقی است که بهموجب آن مدیون میتواند با رد طلب بستانکار مال مورد وثیقه را تحت تصرف کامل خود درآورد.
گ ـ حقالاجرا
حقی است بهصورت پول که دولت از بابت اجرائیه اسناد رسمی میگیرد که پنج درصد مبلغ مورداجراست.
ل ـ حقالحفاظه
حقالزحمهای است که به حافظ برابر مقررات تعلق میگیرد.
ن ـ قبض اقساطی
قبوضی است که در معاملات اقساطی و اسناد اجاره به تعداد اقساط مورد تعهد صادر میشود.
م ـ حق سکنی
حق انتفاع هرگاه بهصورت سکونت منتفع در مسکن متعلق به غیر باشد، آن را حق سکنی گویند.
فصل دوم ـ صدور اجرائیه
ماده ۲ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
درخواست اجرا مفاد اسناد رسمی از مراجع ذیل به عمل میآید:
- الف – در مورد اسناد رسمی لازمالاجرا نسبت به دیون و اموال منقول و املاک ثبتشده و نیز املاک مورد وثیقه و اجاره (مشمول قانون روابط موجر ومستاجر) اعم از اینکه ملک مورد وثیقه و اجاره ثبتشده یا در جریان ثبت باشد از دفترخانهای که سند را ثبت کرده است.
در مورد سایر اسناد راجع به املاکی که ثبت در دفتر املاک نشده است برای اجرا مفاد سند ذینفع باید به دادگاه صالحه مراجعه کند. - ب – در مورد وجه یا مال موضوع قبوض اقساطی از ثبت محل و در این مورد باید اصل و تصویر گواهیشده قبوض اقساطی و سند پیوست تقاضانامه به ثبت محل داده شود.
در تهران تقاضانامه اجرای قبوض اقساطی به اجرا داده میشود. - ج – در مورد مهریه و تعهداتی که ضمن ثبت ازدواج و طلاق و رجوع شده نسبت به اموال منقول و سایر تعهدات (بهاستثنای غیرمنقول) از دفتری که سند را تنظیم کرده است و نسبت به اموال غیرمنقول که در دفتر املاک به ثبت رسیده است از دفتر اسناد رسمی تنظیمکننده سند.
- د – در مواردی که موجر به علت عدم وصول وجه قبوض اقساطی تخلیه مورد اجاره را بخواهد باید به دفتر اسناد رسمی تنظیمکننده سند مراجعه نماید.
ماده ۳ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
تقاضانامه طبق فرم مخصوص تنظیم میشود و باید شامل نکات زیر باشد:
- نام، نام خانوادگی، شماره شناسنامه، محل صدور آن، نام پدر، تاریخ تولد، کد ملی، محل اقامت درخواستکننده اجرائیه یا نماینده قانونی او و شماره دفترخانهای که سند در آن ثبتشده و یا قبوض اقساطی صادر گردیده است.
- نام، نام خانوادگی، شماره شناسنامه، محل صدور، نام پدر، تاریخ تولد، کد ملی، محل اقامت متعهد و در صورت فوت متعهد، نام و مشخصات ورثه او.
هرگاه بین ورثه محجور یا غایب وجود داشته باشد باید نام و مشخصات نماینده قانونی محجور یا غایب معین گردد و متعهد له یا نماینده قانونی او موظف است ورثه متعهد را معرفی و در این مورداحتیاجی به تسلیم گواهی حصر وراثت نیست.
در صورت عجز متعهد له از معرفی ورثه، دفترخانه و اجرای ثبت تکلیفی نخواهد داشت. - موضوعی که اجرا آن تقاضا شده است، اگر راجع به چگونگی اجرا مورد درخواست توضیحی دارد باید قید کند.
- تصریح به مطالبه خسارت تأخیر تأدیه در مورد بانکها و مراجعی که قانوناً حق دریافت آن را دارند.
- شماره و تاریخ مستند درخواست صدور اجرائیه.
تبصره ـ هرگاه درخواست اجرا از طرف وکیل یا مدیر شرکت یا ولی یا قیم یا سایر نمایندگان قانونی متعهد له بهعملآمده باشد باید مدارکی که سمت متقاضی را محرز بدارد پیوست شود و اگر اختیار انجام تعهد با متعهد له باشد با توجه به ماده ۲۲۶ قانون مدنی باید اخطار یا اظهارنامه رسمی را نیز که طی آن مطالبه بهعملآمده پیوست درخواستنامه کند.
ماده ۴ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
بستانکار با وثیقه باید در تقاضانامه صدور اجرائیه از دفترخانه نکات ذیل را بنویسد:
- میزان اصل طلب
- میزان سود
- حق بیمه که بستانکار طبق شرط سند پرداخت کرده باشد.
- میزان خسارت تأخیر تأدیه تا روز درخواست اجرائیه و از تاریخ مزبور به بعد طبق مقررات مربوطه.
تبصره ـ محاسبه سود و خسارت تأخیر تأدیه فیمابین متعهد و متعهد له (در مورد بانکها و مراجعی که قانوناً حق دریافت آنها را دارند) تا تاریخ صدور اجرائیه انجام میشود و بعدازآن با اداره ثبت مربوطه است.
ماده ۵ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
سردفتر پس از احراز هویت درخواستکننده و اینکه صلاحیت برای درخواست صدور اجرائیه دارد رونوشت سند را در برگهای ویژه ظرف ۲۴ ساعت با خط خوانا در سه نسخه (اگر متعهد یک نفر باشد و اگر متعدد باشد یا وثیقه متعلق به متعهد نباشد برای هریک از متعهدین و صاحب وثیقه دو نسخه اضافه میشود) تهیهکرده و موضوعی را که باید اجرا شود در محل مخصوص آن نوشته (درصورتیکه در صدور آن اشکالی نباشد) ظرف ۴۸ ساعت از تاریخ وصول تقاضا برگهای اجرائیه را امضا کرده و به مهر ویژه (اجرا شود) رسانیده و برای اجرا نزد مسئول اجرا میفرستد و رسید دریافت میکند، عملیات اجرائی بلافاصله آغاز میشود.
(سردفتر میتواند در برگهای اجرائیه مفاد سند را بهطور کامل تایپ کامپیوتری نماید).
- تبصره اول ـ هرگاه سردفتر در صدور اجرائیه با اشکالی روبرو شود باید از صدور آن خودداری کرده و با طرح صریح اشکال از ثبت محل استعلام و کسب تکلیف نماید و اداره مذکور مکلف است او را راهنمایی کند و هرگاه ثبت محل هم با اشکال مواجه شود از ثبت استان مربوطه کسب تکلیف خواهد نمود.
- تبصره دوم ـ ورقه اجرائیه را فقط نسبت به تعهداتی میتوان صادر کرد که در سند منجزاً قیدشده باشد.
- تبصره سوم ـ در مواردی که مرجع صدور اجرائیه اداره ثبت است نیز مدلول این ماده و تبصرههای مذکور فوق رعایت میشود.
ماده ۶ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
نسبت به معاملات املاک یک نسخه اجرائیه از دفترخانه اضافه صادر میشود که بهوسیله مسئول اجرا به ثبت محل ارسال میگردد و ثبت محل مکلف است ظرف سه روز وضع ثبتی ملک و حدود و مشخصات آن را به اجرا اطلاع دهد و تا وصول این اطلاع جز ابلاغ اجرائیه اقدامی نمیشود.
ماده ۷ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه احدی از ورثه قبل از صدور اجرائیه دین مورث خود را پرداخت نماید، پرداختکننده بهعنوان قائممقام طلبکار میتواند علیه سایر وراث نسبت به سهمالارث آنان مبادرت به صدور اجرائیه نماید.
ماده ۸ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
دفاتر اسناد رسمی نیز مکلفاند در موقع صدور اجرائیه هر نوع سند لازمالاجرا صدور اجرائیه را در ملاحظات ثبت مربوطه با ذکر تاریخ قید و امضاء نمایند.
ماده ۹ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
درصورتیکه متعهد له فوت کند، هریک از ورثه میتواند با ارائه گواهینامه فوت و شناسنامه وراثت خود را اثبات کرده و درخواست صدور یا تعقیب اجرائیه مورث خود را در سهمالارث خود بکند ولی پس از اجرا اجرائیه وجه یا مال مورد تعهد به اداره ثبت سپرده میشود و تسلیم آن به ورثه موکول به ارائه گواهی حصر وراثت و مفاصا حساب مالیاتی خواهد بود.
ماده ۱۰ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
در اسناد وثیقه هرگاه دارنده حق استرداد (اعم از بدهکار اصلی یا منتقلالیه) با قید حق بستانکار و ذکر تاریخ انقضاء مدت اسناد با جلب رضای بستانکار حق استرداد خود را واگذار کند اجرائیه باید علیه آخرین منتقلالیه صادر و تعقیب گردد.
ماده ۱۱ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه اجرائیه قبل از اعلام ورشکستگی متعهد صادر و به او ابلاغ و اقدامات اجرائی انجامشده باشد و حکم بدوی ورشکستگی فسخ و این حکم قطعی شود، نیازی به تجدید عملیات قانونی انجامشده قبلی نیست.
ماده ۱۲ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
با ادعای گمشدن قبوض اقساطی اجرائیه صادر نخواهد شد.
ماده ۱۳ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
اجرای ثبت باید اجرائیههای واصله را به ترتیب تاریخ وصول در دفتر مخصوص ثبت کند.
فصل سوم ـ ابلاغ
ماده ۱۴ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
اجرا پس از وصول اجرائیه با رعایت ماده ۱۳ این آییننامه باید آن را در دفاتر لازمه وارد و پرونده برای آن تنظیم و درصورتیکه متعهد مقیم محل حوزه ثبتی مرجع صدور اجرائیه باشد. نام مأمور ابلاغ را در آن نوشته و جهت ابلاغ به مأمور تسلیم کند.
اگر متعهد مقیم حوزه ثبتی دیگر باشد برگهای اجرائی در ظرف ۲۴ ساعت به ثبت محلی که متعهد مقیم آنجا است ارسال میشود.
در صورت نبودن مأمور ابلاغ در اداره ثبت به (نیروی انتظامی) محل جهت ابلاغ ارسال میگردد و در مورد مقیمین در کشورهای بیگانه بهوسیله دفتر نظارت و هماهنگی اجرای اسناد رسمی سازمان ثبت به وزارت امور خارجه ارسال میشود که طبق مقررات ابلاغ نمایند.
تبصره ـ سازمان ثبت میتواند در امر ابلاغ اجرائیه ـ اخطاریه و سایر اوراق مربوطه از مأمورین شرکت پست یا شرکتهای غیردولتی از طریق عقد قرارداد برابر مقررات استفاده نماید.
ماده ۱۵ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
مأمور اجرا مکلف است ظرف ۴۸ ساعت از زمان دریافت اوراق اجرائیه یک نسخه از آن را به شخص متعهد تسلیم و در نسخه دیگر با ذکر تاریخ با تمام حروف رسید بگیرد. اگر متعهد از رؤیت یا امضاء اجرائیه امتناع کند مأمور مراتب را شخصاً و کتباً گواهی خواهد کرد اگر متعهد در اقامتگاه حضور نداشته باشد به یکی از بستگان یا خادمان او که در آن محل ساکن و سن ظاهری او برای تمیز اهمیت برگ اجرائیه کافی باشد ابلاغ میکند؛ مشروط بر اینکه بین متعهد و شخصی کهبرگ را دریافت میدارد تعارض منفعت نباشد.
اگر اشخاص نامبرده بیسواد باشند اثرانگشت آنها باید در ذیل برگ اجرائی و سایر اوراق منعکس شود و هرگاه به جهتی از جهات نتوانند رسید بدهند، مأمور این نکته را با مسئولیت خود قید خواهد نمود و هرگاه این اشخاص در محل نباشند یا رسید ندهند مأمور باید اجرائیه را به اقامتگاه متعهد الصاق کند و مراتب را در نسخه دیگر بنویسد.
- الف ـ در مورد شرکتها اوراق اجرائی به مدیر شرکت یا دارنده حق امضاء و در صورت انحلال شرکت به مدیر یا مدیران تصفیه ابلاغ میشود چنانچه اشخاص مزبور از رؤیت یا امضاء اجرائیه امتناع نمایند، مأمور مراتب را شخصاً و کتباً گواهی میکند اگر اشخاص فوق در محل حضور نداشته باشند اوراق اجرائی حسب مورد به اقامتگاه شرکت یا نشانی مدیر و یا مدیران تصفیه طبق آگهی انحلال شرکت الصاق خواهد شد.
- ب ـ در مورد وزارتخانهها و ادارات دولتی و سازمانهای وابسته به دولت و مؤسسات عمومی و شهرداریها و بنیاد و نهادها، اوراق اجرائی مستقیماً بهوسیله پست سفارشی برای مسئول وزارتخانه یا اداره یا سازمان یا موسسه، یا شهرداری فرستاده میشود.
در این صورت پس از گذشت ده روز از تاریخ تسلیم اوراق اجرائی به پست با رعایت مواد مقرر در آئین دادرسی مدنی اجرائیه ابلاغشده محسوب است. - ج ـ اگر محل اقامت متعهد سند اداره دولتی یا سازمانهای وابسته به آن و یا شهرداری معینشده باشد اجرائیه در همان محل وفق مقررات ابلاغ میشود.
- د ـ درصورتیکه نشانی متعهد صندوق پستی باشد یک برگ اجرائیه وسیله پست سفارشی به صندوق پستی ارسال میشود و از تاریخ تسلیم به پست پس از گذشت ده روز اجرائیه ابلاغشده محسوب میشود.
- هـ ـ در اسنادی که اقامتگاه متعهد پست الکترونیک نیز قیدشده باشد، ابلاغ اجرائیه در اداراتی که از سیستم رایانه استفاده مینمایند از طریق ارسال به پست الکترونیک صورت میگیرد. در این صورت پس از گذشت ۴۸ ساعت از تاریخ ارسال اجرائیه ابلاغشده محسوب میشود.
تبصره ۱ ـ مأمور اجرا نباید باکسی که اوراق اجرائیه یا سایر اخطاریهها و اوراق به او ابلاغ میشود و یا عملیات اجرائی له و علیه او انجام میشود، قرابت سببی یا نسبی تا درجه سوم از طبقه دوم داشته و مابین او و شخص موردنظر تعارض منفعت و یا پرونده اجرائی و یا دعوی جزائی و مدنی مطرح باشد.
تبصره ۲ ـ مأمورین اجرا و ابلاغ باید نام و مشخصات کسی را که اجرائیه به او ابلاغشده و اینکه چه سمتی با متعهد دارد و محل و تاریخ ابلاغ را با تعیین ساعت و روز و ماه و سال و نام مشخصات خود با جوهر ثابت و عبارت خوانا و با تمام حروف در نسخهای که به شعب اجرا تسلیم خواهند نمود بنویسند و امضاء کنند.
ماده ۱۶ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
در کلیه اسناد رسمی بایستی اقامتگاه متعاملین بهطور وضوح در سند قید شود.
اقامتگاه متعاملین همان است که در سند قیدشده و مادام که تغییر اقامتگاه خود را قبل از صدور اجرائیه به دفترخانه و قبل از ابلاغ به اجرا با نشانی صحیح با ذکر نام خیابان و کوچه و شماره پلاک شهرداری محل اقامت اعم از خانه، مغازه، محل کار و غیره که بتوان اجرائیه را به آنجا ابلاغ کرد، اطلاع ندهند کلیه برگهای اجرائیه ـ اخطاریههای اجرائی به محلی که در سند قیدشده ابلاغ میشود و متعهد نمیتواند به عذر عدم اطلاع، متعذر گردد.
دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق مکلفاند پس از صدور اجرائیه مراتب را به آخرین نشانی متعهد از طریق پست سفارشی به او اطلاع دهند و برگهای اجرائیه را بهضمیمه قبض پست سفارشی با سایر مدارک جهت تشکیل پرونده و ابلاغ اجرائیه و عملیات اجرائی به ثبت محل در قبال اخذ رسید تحویل دهند.
ماده ۱۷ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
متعهد مکلف است دلیل اقامت خود را در محلی که بهعنوان اقامتگاه جدید خود معرفی مینماید به دفترخانه یا اجرا تسلیم و رسید دریافت کند.
به اظهاراتی که متکی به دلیل کتبی از قبیل سند رسمی که دلالت بر تغییر اقامتگاه داشته باشد یا گواهی نیروی انتظامی محل در داخل کشور و کنسولگری یا مأمورین سیاسی ایران در خارج از کشور نباشد، ترتیب اثر داده نخواهد شد.
ماده ۱۸ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه محل اقامت متعهد در سند تعیین نشده یا محلی که تعیین گردیده موافق با واقع نباشد و یا به جهاتی محل مزبور از بین رفته و اساساً شناخته نشود اجرائیه یا اخطاریه ظرف ۲۴ ساعت دریکی از روزنامههای کثیرالانتشار محل و اگر در محل روزنامه نباشد، در روزنامه کثیرالانتشار نزدیکترین محل فقط یکمرتبه آگهی خواهد شد و در آگهی مزبور باید تصریح شود که ظرف ده روز پس از انتشار آگهی عملیات اجرائی جریان خواهد یافت و درصورتیکه متعهد له، متعهد را معرفی نماید اجرائیه طبق مقررات ابلاغ واقعی خواهد شد.
ماده ۱۹ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه متعهد قبل از صدور اجرائیه فوت شود و درخواست صدور اجرائیه علیه ورثه به عمل آید اجرائیه در اقامتگاه مورث به آنان ابلاغ واقعی میگردد.
درصورتیکه ابلاغ واقعی در محل مزبور به هریک از آنان میسر نگردد یا کسی که به نحو مزبور ابلاغ واقعی به او ممکن نگردیده اقامتگاه خود را اعلام ندارد و متعهد له نیز نتواند اقامتگاه او را به ترتیبی که ابلاغ واقعی میسر گردد تعیین نماید ابلاغ اجرائیه با رعایت ماده ۱۸ فوقالذکر وسیله درج در جراید به عمل میآید.
تبصره ـ درصورتیکه متعهد پس از صدور اجرائیه و قبل از ابلاغ فوت کند طرز ابلاغ به ورثه به ترتیب مزبور خواهد بود.
ماده ۲۰ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه متعهد صغیر یا محجور باشد اجرائیه و سایر عملیات اجرائی حسب مورد به ولی یا قیم او ابلاغ میشود.
فصل چهارم ـ ترتیب اجرا
ماده ۲۱ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
از تاریخ ابلاغ اجرائیه متعهد باید ظرف ده روز مفاد آن را بهموقع اجرا بگذارد یا ترتیبی برای پرداخت دین خود بدهد یا مالی معرفی کند که اجرای سند را میسر گرداند.
اگر خود را قادر به اجرای مفاد اجرائیه نداند باید ظرف همان مدت صورت جامع دارائی خود را به مسئول اجرا بدهد و اگر مالی ندارد صریحاً اعلام کند.
بدهکاری که در مدت مذکور قادر به پرداخت دین خود نبوده مکلف است هر موقع که متمکن از پرداخت تمام یا قسمتی از بدهی خود گردد آن را بپردازد.
تبصره ـ مقررات این ماده مانع نمیشود که بستانکار هر وقت مالی از مدیون به دست آید به تعقیب اجرائیه و استیفای طلب خود اقدام کند.
ماده ۲۲ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
قیمت مالی که برای بازداشت معرفی میشود باید متناسب با دین بوده و نیز بلامانع بودن آن جهت استیفای موضوع لازمالاجرا ازهرجهت محرز باشد.
ماده ۲۳ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
معرفی مطالبات از طرف متعهد در صورت قبول متعهد له اشکال ندارد هرچند که مطالبات مؤجل باشد.
ماده ۲۴ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
ثالث میتواند مال خود را برای اجرا اجرائیه معرفی کند. در این صورت پس از بازداشت از طرف اجرا معرفی کننده حق انصراف ندارد.
معرفی مال ثالث بهتوسط مدیون سند وکالتاً از جانب مالک در صورت دلالت صریح وکالتنامه رسمی بر این امر منعی ندارد، در این صورت پس از بازداشت مال، موکل حق ندارد تقاضای استرداد مال مورد بازداشت را بنماید.
ماده ۲۵ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
معرفی مال از طرف بدهکار یا ثالث مانع از تقاضای بازداشت اموال دیگر مدیون از طرف متعهد له نخواهد بود مشروط به اینکه فروش آن آسانتر باشد، در این صورت پس از بازداشت، معادل آن از اموالی که قبلاً بازداشتشده است رفع بازداشت میشود، این تقاضا از طرف متعهد له فقط برای یکمرتبه تا قبل از انتشار آگهی مزایده پذیرفته خواهد شد.
ماده ۲۶ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
درصورتیکه مال بهآسانی قابلفروش باشد نمیتوان آن را به مال دیگر تبدیل کرد مگر به رضای ذینفع.
ماده ۲۷ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
متعهد له میتواند قبل از انقضاء مدت مذکور در ماده ۲۱ این آییننامه تقاضای تأمین طلب خود را از اموال متعهد بکند در این صورت اجرا بلافاصله پس از ابلاغ اجرائیه معادل موضوع لازمالاجرا را از اموال متعهد بازداشت میکند.
ماده ۲۸ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
اگر اجرائیه بر تسلیم عین منقول صادرشده باشد و تا ده روز پس از ابلاغ متعهد آن را تسلیم نکند مأمور اجرا عین مزبور و منافع آن را (درصورتیکه اجرائیه بر منافع نیز صادرشده باشد) به متعهد له تسلیم کرده قبض رسید خواهد گرفت مگر اینکه مال در تصرف غیر بوده و متصرف نسبت بهعین یا منافع آن دعوی مالکیت کند که در این صورت مأمور اجرا متعرض آن نمیشود و متعهد له میتواند به دادگاه مراجعه کند.
اگر اجرائیه بر تسلیم مال غیرمنقول ثبتشده صادرشده باشد و متصرف نسبت به منافع آن به استناد حکم دادگاه یا سند رسمی صادر از مالک (که تاریخ آن مقدم بر سند متعهد له باشد) دعوی حق کند مال با رعایت حقوق و تصرفات مستند بهحکم یا سند رسمی تحویل متعهد له داده میشود متعهد له درصورتیکه معترض باشد میتواند به دادگاه مراجعه کند.
ماده ۲۹ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه موضوع اجرائیه عین معین منقول بوده و به آن دسترسی نباشد یا مال کلی در ذمه بوده و متعهد از انجام تعهد امتناع ورزد یا مثل آن در خارج یافت نشود متعهد له میتواند بهای روز اجرا تعهد را بخواهد در این مورد رئیس ثبت محل بهای مزبور را بهوسیله کارشناس رسمی تعیین و از متعهد خواهد گرفت، مگر اینکه در سند ترتیب دیگری بین طرفین مقررشده باشد که طبق آن عمل میشود.
ماده ۳۰ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
برگهای اجرائیه که از حوزهای به حوزه دیگر ارجاع میشود، رئیس ثبت محل مکلف است طبق مقررات این آییننامه اقدام کند.
ماده ۳۱ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
در هر مورد که نیابت اجرائی طبق ماده ۳۰ این آییننامه داده میشود، ثبت نیابت دهنده مادام که از نتیجه اقدام ثبت مرجوع الیه مطلع نشده نباید عملیات اجرائی را خود تعقیب کند و باید مترصد اقدامات مورد نیابت باشد ولی اگر متعهد له مالی را از متعهد معرفی نماید و برای ثبت نیابت دهنده احراز شود که موضوع نیابت توسط ثبت مرجوعالیه انجام نگردیده توقیف مال معرفیشده اشکال قانونی ندارد و در این صورت به ثبت مرجوعالیه مراتب را بلافاصله اطلاع خواهد داد تا دیگر اقدامی ازاینجهت به عمل نیاورد.
ماده ۳۲ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
ادارات ثبت نمیتوانند نیابت اجرائی از اداره تصفیه یا مدیر تصفیه یا اجرائیات دارائی و اجرای احکام دادگاه بپذیرند ولی مراجع مذکور در حدود مقررات و وظایف و صلاحیت خود میتوانند توقیف املاک و مطالبات و دریافت سپردههای ورشکسته و متعهد را از ادارات ثبت بخواهند.
ماده ۳۳ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
شخصی که در اجرا از بدهی متعهد، ضمانت میکند باید از عهده آن برآید در صورت خودداری، مسئول اجرا مورد ضمانت را به درخواست متعهد له برابر مقررات استیفاء خواهد کرد.
ماده ۳۴ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
در موردی که اجرائیه برای انجام تعهدی از قبیل تعمیر بنا، قنات، یا تکمیل ساختمان یا بنای جدید یا غرس اشجار و امثال آن، صادرشده و متعهد پس از ابلاغ اجرائیه اقدام به انجام آن ننماید، اداره ثبت متعهد را الزام به انجام تعهد یا پرداخت هزینههای لازم برای انجام آن مینماید، اگر متعهد اقدام نکند متعهد له میتواند بااطلاع اداره ثبت به هزینه خود تعهد مزبور را انجام دهد و اگر کیفیت انجام تعهد یا تعیین میزان هزینه آن محتاج به نظر کارشناس باشد، اداره ثبت یک نفر کارشناس رسمی برای تعیین کیفیت انجام تعهد یا هزینه آن تعیین خواهد کرد، و حقالزحمه کارشناس به میزان مناسبی جزء سایر هزینهها از متعهد له توسط اجرای ثبت دریافت میگردد و متعهد له حق دارد کلیه هزینهها را از متعهد توسط اجرای ثبت مطالبه و دریافت نماید.
ماده ۳۵ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
در مواردی که متعهد قبوض اداره دارائی و شهرداری را راجع به مالیات و عوارض قانونی و یا فیش بانکی که حاکی از تأدیه بدهی بهحساب بانکی متعهد له باشد و یا حکم دادگاه را که مشعر بر برائت او باشد ارائه دهد اداره ثبت یا اجرا باید وجوه پرداختی را محسوب و مفاد حکم را اجرا کند و در مورد فیش بانکی تأییدیه آن را از بانک بخواهد.
ماده ۳۶ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه در سند برای تأخیر انجام تعهد، وجه التزام معینشده باشد مطالبه وجه التزام مانع مطالبه اجرا تعهد نمیباشد ولی اگر وجه التزام برای عدم انجام تعهد مقررشده باشد متعهد له فقط میتواند یکی از آن دو را مطالبه کند.
ماده ۳۷ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
حقالوکاله وکیل در صورت دخالت در تمام اقدامات اجرائی تا مرحله وصول طبق قرارداد منعقده بین طرفین و حداکثر تا میزان مصرح در آییننامه اصلاحی قانون وکالت در صورت تقاضای ذینفع قابل مطالبه و وصول است و در مورد اسناد وثیقه همان مورد وثیقه جوابگوی حقالوکاله نیز خواهد بود.
ماده ۳۸ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
ابراء ذمه مدیون نسبت به خسارت یا قسمتی از اصل مانع از صدور اجرائیه و ارزیابی و مزایده تمام مورد وثیقه نخواهد بود و در صورت عدم شرکت خریدار در مزایده و واگذاری مورد وثیقه به دائن، مبلغ ابراء شده به مدیون مسترد یا بهحساب سپرده ثبت تودیع میگردد.
ماده ۳۹ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
در مورد مالی که در مقابل مطالباتی وسیله اجرای ثبت توقیفشده باشد، بستانکار بازداشت کننده مازاد میتواند تمام دیون و هزینههای قانونی بازداشت کنندگان مقدم و حقوق دولتی را در صندوق ثبت تودیع و تقاضای توقیف مال و استیفای حقوق خود را از آن بنماید.
در این صورت از توقیفها رفع اثر نموده و مال بابت کل یا قسمتی از طلب او و مجموع وجوه تودیعشده بلافاصله توقیف و از طریق مزایده به فروش میرسد.
تبصره ـ در کلیه پروندههای اجرائی که مورد مزایده به بستانکار واگذار میشود، بدهکار میتواند تا قبل از تنظیم و امضاء سند انتقال اجرائی یا تحویل مال حسب مورد اقدام به پرداخت بدهی خود نماید.
ماده ۴۰ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هزینه آگهی، دستمزد کارشناس، حقالحفاظه، حقالاجرا و حق مزایده نسبت به اموال منقول و غیرمنقول و سایر هزینههای قانونی به عهده متعهد میباشد و مانند اصل طلب وصول میشود.
در هر مورد که نتوان این هزینهها را از متعهد وصول کرد متعهد له باید آن را پرداخت نماید در این صورت پس از فروش مال یا وصول طلب، بهموجب همان اجرائیه وصول و به متعهد له داده شود.
فصل پنجم ـ بازداشت اموال منقول
ماده ۴۱ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
بازداشت اموال متعهد به تقاضای متعهد له صورت میگیرد و مأمور اجرا با حضور نماینده دادستان و در صورت لزوم با حضور مأمور نیروی انتظامی و با معرفی متعهد له اقدام به بازداشت اموال متعلق به متعهد مینماید و حاضر نبودن متعهد یا بستگان و خادمینش و نیز بسته بودن محلی که مال در آن است مانع بازداشت مال نیست.
ماده ۴۲ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
درصورتیکه دین و متفرعات تا سی میلیون ریال ارزش داشته باشد و مال معرفیشده حسبالظاهر بیش از مبلغ مزبور به تشخیص مأمور اجرا ارزش نداشته باشد، بدون نظر کارشناس از اموال مدیون بازداشت خواهد کرد.
در غیر این صورت مأمور اجرا در موقع بازداشت اموال نظر کارشناس رسمی را جلب خواهد کرد و از اموال متعهد معادل طلب و یک تا دو عشر اضافه بازداشت میکند اگر مال مورد بازداشت غیرقابل تجزیه و بیش از میزان مذکور فوق باشد تمام آن بازداشت میشود.
تبصره ـ چنانچه مأمور اجرا نتواند ارزش مال را تعیین نماید از خبره محلی استفاده میشود.
ماده ۴۳ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
اموالی که باید بازداشت شود درهمان جایی که هست بازداشت میشود در صـورت لـزوم بهجای محـفوظی نقل میگـردد.
درهرحال باید مال بازداشتشده به حافظ سپرده شود، در صورت عدم توافق متعهد له در انتخاب حافظ انتخاب او با مأمور اجرا است.
ماده ۴۴ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
کسی که مال بازداشتشده را بهعنوان حافظ دریافت میکند به اعتراض او به بازداشت پس از قبول مال بهعنوان حافظ در ادارات ثبت ترتیب اثر داده نخواهد شد.
ماده ۴۵ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
حافظ باید بهقدر امکان دارائی داشته باشد و حتیالمقدور بدون نقل مال مورد بازداشت بهجای دیگر تعهد حفاظت مال را بکند.
تبصره ـ مأمور اجرا اگر در انتخاب حافظ واجد شرایط امانت و شـرایط دیگر راجع به امین تقصیر کند، با حافظ متضامناً مسئول خواهد بود.
ماده ۴۶ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
مأمور اجرا نمیتوانـد بـدون تراضی کتبی طرفین اموال بازداشتشده را به اشخاص زیر بسپارد:
- الف ـ به اقوام و اقربای خود تا درجه سوم از طبقه دوّم.
- ب ـ به متعهد له و متعهد و همسر آنان و به اشخاصی که با متعهد و یا متعهد له قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم از طبقه دوّم دارند و به مخدوم یا خدمه آنان مگر اینکه شخص دیگری برای حفظ اموال بازداشتشده پیدا نشود.
ماده ۴۷ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
مأمور اجرا یک نسخه از صورتمجلس اموال بازداشتشده را به حافظ داده و ذیل صورتمجلس رسید میگیرد. مأمور اجرا به تقاضای متعهد یا متعهد له یک نسخه از صورتمجلس اموال را به آنان میدهد.
ماده ۴۸ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
حافظ حق مطالبه حق الحفاظه (اعم از کرایه محل و غیره) را متناسب باارزش مال مورد بازداشت دارد.
تشخیص تناسب با رئیس ثبت محل میباشد و اگر تعلق مال موردحفاظت به شخص ثالث احراز شود پرداخت حق الحفاظه به عهده معرفی کننده است.
در مورد تعیین حق الحفاظه میتوان ازنظر کارشناس رسمی استفاده کرد.
ماده ۴۹ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
اگر عملیات اجرائی پایان یابد و صاحبمال از دریافت آن امتناع ورزد و مراجعه نکند و حافظ هم راضی به ادامه حفاظت نباشد، رئیس ثبت محل از طریق مزایده اقدام به فروش آن نموده و به هر مبلغی که خریدار پیدا کند، به فروش رسانیده و ثمن را در صندوق ثبت بنام مالک آن واریز و از آن محل حقالحفاظه پرداخت میشود این موضوع بایستی قبل از مزایده طی اخطاری به صاحبمال ابلاغ شود.
ماده ۵۰ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
حافظ در صورت مطالبه مال از طرف اداره ثبت باید آن را تحویل دهد، در صورت امتناع یا تقصیر ضامن است و در حکم مدیون اصلی است و اداره ثبت معادل مال بازداشتشده را از دارائی حافظ استیفاء خواهد کرد و در صورت ضرورت تغییر حافظ به نظر رئیس ثبت میباشد.
ماده ۵۱ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه مال بازداشتشده منافع داشته باشد، حافظ باید آن را حفظ و حساب آن را هم بدهد. هرگاه حفاظت مستلزم هزینه فوری قبل از کسب اذن از اداره ثبت باشد حافظ میتواند از مال خود داده و با تسلیم مدارک به اداره ثبت احتساب کند یا به تشخیص خود و اطلاع و تأیید مسئول اجرا در صورت داشتن منافع از محل موجود در غیر این صورت قسمتی از مال موردحفاظت را صرف نگهداری مابقی کند.
ماده ۵۲ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
درصورتیکه بخواهند قسمتی از مال متعهد را بازداشت نمایند و متعهد یا بستگان او غایب باشند باید از بقیه اموال صورت جامعی با قید کلیه مشخصات برداشته و نیز اگر بخواهند مال بازداشتشده را از محلی که اموال دیگر متعهد در آنجاست خارج کنند، باید متعهد له شخص معتبری را برای حفاظت سایر اموال متعهد به اجرا معرفی کند.
ماده ۵۳ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
بازداشت منافع جایز است.
ماده ۵۴ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
بازداشت حقوق مدیـون نسبـت به سرقفلی جایز است لکن مزایـده آن به لحاظ رعایت منافع اشخاص ثالث جایز نیست در صورت بازداشت منافع یا سرقفلی مراتب به اداره ثبت محل جهت ثبت در دفاتر بازداشتی و ابلاغ آن به دفاتر اسناد رسمی مربوطه اعلام میگردد.
ماده ۵۵ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
بازداشت حقوق مدیون نسبت به سرقفلی و منافع مانع از این نیست که اگر مال دیگری از متعهد یافت شود به تقاضای ذینفع بازداشت گردد در این صورت هرگاه مال بازداشتشده معادل طلب بستانکار باشد از حقوق رفع بازداشت خواهد شد.
ماده ۵۶ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه چند بستانکار علیه یک نفر اجرائیه صادر کند آنکه به نفع او بازداشت در تاریخ مقدم صورت گرفته است نسبت به وصول طلب از مورد بازداشت حق تقدم دارد.
تبصره ـ اگر اجرائیههای متعدد علیه متعهد صادرشده باشد و بستانکاران در یک روز درخواست بازداشت اموال متعهد را بنمایند، پس از بازداشت مال مورد بازداشت بین بستانکاران به نسبت طلب آنان قسمت میشود.
ماده ۵۷ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
قرارداد خصوصی برخلاف ترتیب مذکور در ماده ۵۶ این آییننامه و تبصره آن نسبت به ثالث اعتبار ندارد.
ماده ۵۸ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
در مورد ماده ۵۶ مذکور تفاوتی نمیکند که اجرائیههای متعدد از ثبت صادرشده باشد یا اجرا دادگاه و ثبت و یا از سایر مراجع قانونی که حق توقیف مال مدیون را دارند.
ماده ۵۹ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه مدیون سند ذمهای، از ثالثی طلب با وثیقه داشته باشد بازداشت آن طلب نزد ثالث مذکور جایز است.
در این صورت بازداشت کننده قائممقام طلبکار با وثیقه شده و از حقوق دارنده وثیقه طبق مقررات اسناد وثیقه استفاده خواهد کرد.
ماده ۶۰ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
در اجرای اسناد ذمهای علیه ورثه متوفی بازداشت اموال ورثه با رعایت ماده ۲۲۶ قانون امور حسبی جایز است مگر اینکه وارث ترکه را رد کرده باشد و رد ترکه با رعایت مادتین ۲۴۹ و ۲۵۰ قانون امور حسبی محرز و انجامشده باشد.
ماده ۶۱ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
اموال و اشیاء زیر از مستثنیات دین است و بازداشت نمیشود:
- مسکن متناسب با نیاز متعهد و اشخاص واجب النفقه او.
- لباس، اشیاء، اسباب و اثاثی که برای رفع حوائج متعهد و اشخاص واجبالنفقه او لازم است.
- آذوقه موجود بهقدر احتیاج سهماهه متعهد و عائله او.
- وسایل و ابزار کار کسبه، پیشهوران و کشاورزان متناسب با امرارمعاش خود و اشخاص واجب النفقه آنان.
- وسیله نقلیه متناسب با نیاز متعهد و اشخاص واجبالنفقه او.
- سایر اموال و اشیائی که بهموجب قوانین خاص، غیرقابل توقیف میباشد.
- تبصره ۱ ـ در صورت فوت متعهد، دیون از کلیه اموال بهجامانده از او بدون استثناء چیزی، استیفاء میشود.
- تبصره ۲ ـ در صورت بروز اختلاف نسبت به متناسب بودن اموال و اشیاء موصوف با نیاز اشخاص فوقالذکر، رئیس ثبت محل با توجه به وضعیت خاص متعهد و عرف محل، مطابق ماده ۱۶۹ این آییننامه اتخاذ تصمیم خواهد کرد.
ماده ۶۲ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
بازداشت اموال متعلق به شهرداریها و وزارتخانهها و مؤسسات دولتی که درآمد و مخارج آنها در بودجه کل کشور منظور میگردد با رعایت قانون نحوه پرداخت محکومبه دولت و عدم تأمین توقیف اموال دولتـی مصوب ۱۳۶۵/۸/۱۵ و قانون راجـع به منع توقیف اموال منقول و غیرمنقول متعلق به شهرداریها مصوب ۱۳۶۱/۲/۱۴ صورت میگیرد.
ماده ۶۳ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
بازداشت مال منقولی که در تصرف غیراست و متصرف نسبت به آن ادعای مالکیت میکند، ممنوع است.
ماده ۶۴ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
قبل از بازداشت اموال باید صورتی مرتب شود که در آن اسامی و توصیف کلیه اشیاء بازداشتشده نوشته شود و در صورت لزوم کیلو وزن و عدد اشیاء معین شود و در مورد طلا و نقرهآلات هرگاه عیار آنها معین باشد در صورتمجلس قید میگردد و در جواهر عدد و اندازه و صفات و اسامی آنها معین میشود.
در کتب اسم کتاب و مصنف و تاریخ طبع ـ در تصویر و پردههای نقاشی موضوع پرده و طول و عرض آنها و اسم نقاش اگر معلوم باشد ـ در نوع مالالتجاره تعداد عدل تصریح میشود.
در سهام و کاغذهای قیمتی عدد و قیمت اصلی و نوع آنها در صورتمجلس معین میشود و همچنین در صورت ریز اشیاء نو یا مستعمل بودن آنها باید قید گردد.
- تبصره ۱ ـ عدد و کیلو وزن بایـد با تمام حروف نوشته شود و صورتمجلس باید به امضاء و مهر مأمور اجرا برسد.
- تبصره ۲ ـ اگر در صورت ریز اشیاء، سهو و اشتباهی به عمل آید در آخر صورت تصریح و به امضاء مأمور اجرا و حاضرین میرسد. تراشیدن و پاک کردن و نوشتن بین سطرها ممنوع است.
- تبصره ۳ ـ حتیالمقدور صورتمجلس روی برگهای چاپی تنظیم خواهد شد.
ماده ۶۵ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
مازاد احتمالی مال مورد وثیقه یا توقیفشده قابل بازداشت است مأخذ محاسبه مازاد احتمالی جمع ارقام ذیل است:
- الف – اصل طلب سود و خسارت تأخیر با رعایت ماده ۳۴ اصلاحی قانون ثبت و سایر مقررات مربوطه.
- ب – حق مزایده (حق حراج).
- ج – حقالاجرا.
- ه – حقالوکاله اگر جزء قرارداد مذکور در سند باشد.
- و – حق بیمه و سایر هزینههایی که بستانکار با وثیقه (و کسی که اصل ملک در مقابل طلب او توقیفشده است) پرداخته و برابر مقررات این آییننامه حق وصول آن را از متعهد دارد.
ماده ۶۶ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه نسبت به اشیائی که بازداشت میشود اشخاص ثالث اظهار حقی نمایند مأمور اجرا اسم مدعی و چگونگی اظهار را قید میکند.
ماده ۶۷ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
در مواردی که متعهد له و متعهد یا نماینده دادسرا و گواهان حاضر باشند صورت ریز اشیاء به امضای آنها نیز میرسد و هرگاه امتناع از امضاء نمایند مراتب در صورتجلسه قید میگردد.
ماده ۶۸ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
اشخاص مذکور در ماده قبل میتوانند ایرادات خود را در باب صورتمجلس تنظیمشده به مأمور اجرا اظهار نمایند مأمور اجرا آن اظهارات را با جهات رد و قبول آن در صورتمجلس قید مینماید.
ماده ۶۹ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه اموال منقول در جای محفوظ و معین باشد مأمور اجرا مدخل آن را بسته و مهروموم مینماید و هرگاه اشیاء در جای محفوظ و معینی نباشد به هرکدام از اشیاء کاغذی الصاق کرده و مهر میکند، متعهد له و متعهد نیز میتوانند پهلوی مهر مأمور اجرا را مهر نمایند.
ماده ۷۰ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه طول مدت بازداشت باعث فساد بعضی از اشیاء شود از قبیل فرش و پارچههای پشمی و غیره اشیاء مزبور را باید جدا کرده طوری بازداشت نمایند که بتوان سرکشی و مراقبت نمود.
ماده ۷۱ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هر یک از متعهد له و متعهد که موقع عملیات بازداشت حاضر باشد و ایرادی ننماید دیگر حق شکایت از اقدامات مأمور اجرا را نخواهد داشت.
ماده ۷۲ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه متعهد یکی از زوجین باشد که در یکخانه زندگی مینمایند؛ از اثاثالبیت آنچه عادتاً مورد استعمال زنانه است، ملک زن و آنچه عادتاً مورد استعمال مردانه است، ملک شوهر و مابقی مشترک بین زوجین محسوب خواهد شد مگر اینکه خلاف ترتیب فوق ثابت شود.
ماده ۷۳ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه مالی که بازداشت میشود بین متعهد و شخص یا اشخاص دیگر مشاع باشد شرکت بین آنان به نحو تساوی فرض میشود مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.
فصل ششم ـ بازداشت اموال نزد شخص ثالث
ماده ۷۴ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه متعهد له اظهار نماید که وجه نقد یا اموال منقول متعهد نزد شخص ثالثی است آن اموال و وجوه تااندازهای که با دین متعهد و سایر هزینههای اجرائی برابری کند بازداشت میشود و بازداشت نامه به شخص ثالث ابلاغ واقعی و نیز به متعهد هم طبق مقررات ابلاغ میشود اعم از اینکه شخص ثالث شخص حقیقی یا حقوقی و اعم از اینکه دین او حال باشد یا مؤجل.
ماده ۷۵ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه ثالث مذکور در ماده قبل مصونیت سیاسی داشته باشد ارسال بازداشت نامه از طریق دفتر نظارت و هماهنگی اجرای اسناد رسمی سازمان ثبت صورت خواهد گرفت.
ماده ۷۶ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
ابلاغ بازداشت نامه به شخص ثالث او را ملزم میکند که وجه یا اموال بازداشتشده را به صاحب آن ندهد و الّا معادل آن وجه یا قیمت آن اموال را اداره ثبت از او وصول خواهد کرد این نکته در بازداشت نام باید قید شود.
ماده ۷۷ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه مال بازداشتشده نزد شخص ثالث وجه نقد یا طلب حال باشد شخص مزبور باید آن را بهصورت ثبت سپرده و رسید بگیرد.
ماده ۷۸ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه شخص ثالثی که مال یا طلب حال متعهد نزد او بازداشتشده است از تأدیه آن امتناع ورزد بازداشت اموال او مطابق مقررات این آییننامه خواهد بود.
ماده ۷۹ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه شخص ثالث منکر وجود تمام یا قسمتی از وجه نقد یا اموال منقول دیگری نزد خود باشد باید ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ بازداشت نامه به شخص او مراتب را به رئیس ثبت اطلاع دهد و الّا مسئول پرداخت وجه و یا تسلیم مال خواهد بود و اداره ثبت آن وجه را وصول و یا آن مال را از او خواهد گرفت.
ماده ۸۰ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
درصورتیکه شخص ثالث منکر وجود مال یا طلب متعهد نزد خود باشد و در ظرف مدت مقرر در ماده فوق بعد از ابلاغ بازداشت نامه اطلاع دهد عملیات اجرائی نسبت به او متوقف میشود و متعهد له میتواند برای اثبات وجود وجه و مال یا طلب نزد شخص ثالثی که منکر آن بوده به دادگاه صالح مراجعه کند و یا از اموال دیگر متعهد استیفاء طلب خود را بخواهد.
تبصره ـ در مواردی که وجود مال یا طلب نزد شخص ثالث بهموجب سند رسمی محرز باشد صرف انکار شخص ثالث مانع از تعقیب عملیات اجرائی نسبت به او نیست.
ماده ۸۱ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
مقررات مواد فوق در صورتی نیز لازمالرعایه است که مالالاجاره اموال منقول یا غیرمنقول متعلق به متعهد نزد مستأجر باشـد در این صورت باید وجـوهی که بهتدریج وصول میشود تا استهلاک طلب متعهد له به مشارالیه تأدیه گردد و اگر نگهداری موقت وجوه مزبور لازم باشد باید در صندوق ثبت ابداع گردد.
ماده ۸۲ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
بازداشت هزینه سفر مأمورین دولت و حقوق و مزایای نظامیانی که در جنگ هستند، ممنوع است.
ماده ۸۳ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
از حـقوق و مزایای کارکنان ادارات، سازمانها و مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت و شرکتهای دولتی و شهرداریها و بانکها و شرکتها و نهادها و بنیادها و بنگاههای خصوصی و نظایر آن درصورتیکه دارای کسان واجبالنفقه باشند ربع والّا ثلث توقیف میشود.
تبصره ـ توقیف و کسر یکچهارم حقوق بازنشستگی یا وظیفه افراد موضوع این ماده جایز است مشروط بر اینکه دین مربوط به شخص بازنشسته یا وظیفهبگیر باشد و در مورد نیروهای مسلح طبق قوانین مربوطه به آنان اقدام میشود، چنانچه موضوع پیشبینینشده باشد به شرح فوق اقدام میشود.
ماده ۸۴ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
در مورد ماده قبل پس از ابلاغ بازداشت نامه به اداره متبوع مدیون یا کارگاه رئیس اداره یا مسئول کارگاه و مسئول حسابداری (در مؤسساتی که مسئول حسابداری دارد) باید در کسر و فرستادن مبلغ بازداشتشده طبق تقاضا اقدام کند وگرنه برابر مقررات مسئول خواهد بود (این نکته باید در بازداشت نامه نوشته شود).
تبصره ـ در مواردی که بستانکار برای استیفای طلب خود تقاضای بازداشت از موجودی حساب و سپرده بانکی بدهکار را میکند بایستی نام، نام خانوادگی و نام پدر و شماره شناسنامه و محل اقامت و شغل بدهکار و حتیالمقدور شمارهحساب را بهنحویکه اشکالی برای بانک ایجاد نشود، در تقاضانامه ذکر کند و در بازداشت نامه نیز قید گردد.
فصل هفتم ـ بازداشت اموال غیرمنقول
ماده ۸۵ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
بازداشت اموال غیرمنقول اعم از اصل و مازاد بهنحویکه در مواد ۴۱ و ۴۲ این آییننامه مقرر است به عمل میآید و مأمور اجرا صورتی که حاوی مراتب ذیل باشد روی نمونه چاپی برای اموال بازداشتشده ترتیب خواهد داد:
- الف ـ تاریخ و مفاد اجرائیه.
- ب ـ محل وقوع ملک در شهرستان و بلوک و بخش و کوی و کوچه و شماره ملک، اگر داشته باشد.
- ج ـ حدود چهارگانه ملک و توصیف اجمالی آن.
- د ـ مساحت تخمینی ملک.
- هـ ـ مشخصات دیگر از قبیل اینکه مشتمل بر چند قسمت است درصورتیکه خانه مسکونی باشد و یا مشتمل بر چند ابنیه و متعلقات است.
درصورتیکه ملک مزروعی باشد علاوه بر مراتب فوق باید متعلقات آن از قبیل گاو و ماشینآلات و توضیحات دیگری که در تسهیل فروش ملک مؤثر باشد در صورت مزبور قید شود.
ماده ۸۶ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
هرگاه حدود یا قسمتی ازملک متنازع فیه باشد مراتب در صورتمجلس قیدشده و تصریح میشود که طرف منازعه کیست و در کجا تحت رسیدگی است.
ماده ۸۷ ـ آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی
اجرا مکلف است فوراً بازداشت را به متعهد ابلاغ و به ثبت محل اطلاع داده و صورتوضعیت و جریان ثبتی ملک مورد بازداشت را از اداره ثبت بخواهد، اداره نامبرده درصورتیکه ملک ثبتشده باشد در دفتر املاک توقیفشده (دفتر بازداشتی) و در ستون ملاحظات دفتر ثبت املاک، بازداشت را یادداشت مینماید و اگر ملک بهموجب دفتر املاک و محتویات پرونده ثبتی متعلق به غیر باشد و انتقال آن به متعهد محرز نباشد، ثبت محل فوت.
قوه قضاییه با تصویب آییننامه جدید اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی تمامی کارشناسان رسمی دادگستری را موظف به اجرا آن میداند.
همچنین شما میتوانید اطلاعات بیشتری درزمینهٔ آییننامههای مصوب قوه قضاییه توسط گروه کارشناسان رسمی دادگستری به دست آورید و سؤالات خود را از ما بپرسید.