دستورالعمل تغییر نام توسط کارشناسان رسمی دادگستری به‌صورت متن زیر توضیح داده می‌شود.
هدف
تسریع در فرایند رسیدگی به امور مربوط به درخواست تغییر نام و ایجاد رویه واحد به‌منظور یکسان‌سازی ارائه خدمات در واحدهای اجرائی ثبت‌احوال.
دامنه کاربرد
تغییر نام آن دسته از افرادی که مطابق این دستورالعمل متقاضی تغییر نام می‌باشند.
مسئولیت اجرا
مسئولیت حسن اجرای این دستورالعمل بر عهده مدیرکل اسناد هویتی و مدیران کل استان‌ها و مسئولیت نظارت بر حسن اجرای آن بر عهده معاونت امور اسناد هویتی سازمان خواهد بود.
قوانین و مقررات ذی‌ربط
- قانون ثبت‌احوال مصوب تیرماه ۱۳۵۵ و اصلاحیه مورخه ۱۳۶۳/۱۰/۱۸ مجلس شورای اسلامی.
- نظریه شماره ۹۹۵۸۶/۱۴۴۷۳ مورخه ۱۳۹۰/۵/۲۶ معاونت حقوقی رئیس‌جمهوری.
تعاریف
در این دستورالعمل تعاریف و اصطلاحات به‌جای عبارت‌های مشروح زیر به کار می‌روند:
- سازمان: سازمان ثبت‌احوال کشور
- کمیسیون نام: کمیسیونی است که به ریاست معاون امور اسناد هویتی و عضویت مدیران کل اسناد هویتی و امور حقوقی برای انجام وظایف تعیین‌شده در این دستورالعمل تشکیل می‌شود.
- اداره کل استان: اداره کل ثبت‌احوال استان.
شرح اقدامات
- برگ درخواست تغییر نام توسط متقاضی یا نماینده قانونی وی تکمیل و به رئیس اداره ارائه و با رعایت مقررات ثبت خواهد شد.
تبصره: چنانچه محل صدور شناسنامه اداره ثبت‌احوال دیگری باشد سوابق به آن اداره ارسال خواهد شد.
۱-۱- پس از بررسی‌های لازم چنانچه درخواست متقاضی در صلاحیت هیئت حل اختلاف باشد، درخواست مطروحه جهت رسیدگی به هیئت حل اختلاف ارجاع و در غیر این صورت درخواست و مدارک به اداره کل ثبت‌احوال استان مربوط ارسال خواهد شد. - درخواست رسیده توسط اداره کل استان موردبررسی قرارگرفته و چنانچه رسیدگی به خواسته متقاضی در صلاحیت هیئت حل اختلاف نباشد ظرف مدت ۳ روزبه اداره کل اسناد هویتی ارسال خواهد شد.
- اداره کل اسناد هویتی درخواست رسیده را وفق مفاد این دستورالعمل بررسی و مراتب موافقت یا مخالفت با آن را ظرف مدت ۷ روزبه اداره کل استان اعلام خواهد نمود.
- اداره کل استان پاسخ رسیده از اداره کل اسناد هویتی را جهت اقدام به اداره محل درخواست و در صورت متفاوت بودن محل درخواست با محل صدور به اداره محل صدور نیز منعکس می‌نماید.
۱-۴- درصورتی‌که با تغییر نام موافقت به‌عمل‌آمده باشد ضمن ابلاغ به متقاضی، درخواست اجرا از وی اخذ و مدارک مربوط به تعویض شناسنامه به همراه سایر اوراق پرونده به اداره محل صدور جهت اجرا و صدور شناسنامه جدید ارسال می‌شود.
۲-۴- چنانچه با درخواست متقاضی مخالفت شده باشد، مراتب عدم موافقت توسط اداره محل درخواست به متقاضی ابلاغ خواهد شد. - اداره ثبت‌احوال محل صدور شناسنامه مراتب تغییر نام را با قید شماره مجوز حسب دستورالعمل‌های ابلاغی در سند سجلی یا در آرشیو الکترونیکی اعمال و با رعایت سایر مقررات نسبت به صدور شناسنامه جدید اقدام خواهد نمود.
- توضیحات مندرج در سند سجلی، پایگاه کشوری و شناسنامه به شرح ذیل خواهد بود.
در سند سجلی و پایگاه: برابر مجوز شماره ………………… مورخ ………………. سازمان نام صاحب سند از …………….. به ………………. تغییریافته است.
در شناسنامه: برابر مجوز سازمان نام صاحب شناسنامه از …………….. به …………… تغییریافته است. - تغییر نام هر متقاضی صرفاً یک‌بار و برای افراد ۱۵ سال به بالا امکان‌پذیر خواهد بود.
تبصره: در مورد افراد بین ۱۵ تا ۱۸ سال پس از درخواست صاحب شناسنامه، اخذ موافقت ولی یا سرپرست قانونی ضروری است. - برگشت به نام قبلی تا وقتی ممکن است که شناسنامه با واژه تصویبی صادر و تحویل متقاضی نشده باشد.
تبصره: موارد استثناء در کمیسیون نام مطرح و اتخاذ تصمیم خواهد شد. - چنانچه متقاضی ظرف مدت ۶ ماه پس از تصویب نام پیشنهادی، درخواست اجرا به اداره ثبت‌احوال تسلیم ننماید، واژه تصویب‌شده کان لم یکن تلقی می‌شود و هزینه‌های پرداختی توسط متقاضی، مسترد نخواهد شد.
- تغییر نام در مواردی که از شمول این دستورالعمل خارج بوده لیکن متقاضی دلیل موجهی بر تغییر آن داشته باشد، پس از طرح در کمیسیون نام و تأیید ریاست سازمان امکان‌پذیر خواهد بود.
- معاونت امور اسناد هویتی مکلف است حداکثر ظرف مدت یک سال پس از ابلاغ این دستورالعمل و پس از آموزش‌های لازم اختیارات موضوع‌بند ۳ را به ادارات کل استان تفویض نماید.
- اداره کل امور اسناد هویتی نمونه‌های موردنیاز را تهیه و به ادارات کل استان‌ها اعلام خواهد نمود.
- معاونت امور اسناد هویتی و فن‌آوری اطلاعات و آمار جمعیتی ترتیبی اتخاذ خواهند نمود تا انجام مکاتبات و ارسال سوابق به‌صورت الکترونیکی انجام پذیرد.
موارد و مصادیق تغییر نام:
- تغییر نام‌های کم اقبال با فراوانی کم به نام‌های مناسب و فراوانی بیشتر با توجه به فراوانی ۵ سال قبل از تقاضا، مانند:
ثوبان، اسکندر، حارس، بلقیس - الحاق یا اضافه نمودن یک واژه یا نام به اول و یا آخر نام یا حذف از آن مانند:
امین به محمدامین
سیمین عذار به سیمین - تغییر نام‌هایی که در صورت اصلی بخشی از یک نام مرکب مذهبی بوده به‌صورت اصلی و مرکب آن یا یک نام مذهبی دیگر، مانند:
صغرا به فاطمه صغرا، فاطمه، زهرا
اصغر به علی‌اصغر، محمد - تغییر کنیه‌های شخصیت‌های مذهبی به یک نام مذهبی، مانند:
ام البنین، ابو تراب. - تغییر نام‌هایی که در هنگام نوشتن یا تلفظ معنای نامناسبی به ذهن متبادر نمایند به نام‌های مناسب. مانند:
عشرت، کرم، خرم. - تغییر نام‌هایی که در هنگام نوشتن و یا تلفظ دارای پیچیدگی و دشواری باشند به نام‌های مناسب مانند: سیبویه، ذوالیمنیین
- تغییر نام‌هایی که با شئونات (اجتماعی، علمی، اداری، مذهبی و…) صاحب آن برابر مستندات ارائه‌شده تناسب ندارند.
- تغییر نام در مواردی که نام و نام خانوادگی اشخاص در بین بستگان، ساکنان در یک محله و یا همکاران اداری آنان تکرار شده و برابر مستندات ابرازی برای متقاضی مشکلاتی را ایجاد کرده باشد.
- تغییر نام‌هایی که در عرف محلی و منطقه‌ای و یا سایر گویش‌های ایرانی به تشخیص اداره کل ثبت‌احوال استان برای نام‌گذاری نامناسب باشند یا معمولاً برای جنس دیگری انتخاب شوند. مانند: عزیز، اکرم، اشرف
- تغییر نام به نام دینی و مذهبی که صاحب شناسنامه به آن شهرت دارد.
مدارک موردنیاز
- نمونه تکمیل‌شده برگ درخواست تغییر نام توسط صاحب شناسنامه یا ولی، قیم، سرپرست قانونی و وکیل و… .
- اصل و تصویر صاحب شناسنامه.
- اصل و تصویر شناسنامه ولی، قیم، سرپرست قانونی (درصورتی‌که برگ درخواست توسط هر یک از آنان تکمیل‌شده باشد)
- اصل مدرک مثبت سمت درخواست‌کننده (درصورتی‌که درخواست‌کننده غیر از صاحب شناسنامه باشد)
- اصل رسید بانکی دایر بر واریز هزینه متعلقه.
- نداشتن محکومیت مؤثر کیفری برای افراد بالای ۱۸ سال.
گیرندگان نسخ:
ریاست سازمان، معاونت‌ها وادارات کل ثبت‌احوال استان‌ها.
(به نقل از www.sabteahval.ir/shora)
گردآوری‌شده توسط : کارشناسان رسمی دادگستری
