رأی شماره ۱۰۱۱ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص الزام سازمان تأمین اجتماعی به دریافت حق بیمه پرداخت‌نشده سهم کارگر و کارفرما و انجام تعهدات قانونی خود در قبال کارگران که توسط کارشناسان رسمی دادگستری جمع‌آوری و در متن ذیل شرح داده‌شده است.
- تاریخ: ۱۳۸۶/۱۰/۲۵
- شماره دادنامه: ۱۰۱۱
- کلاسه پرونده: ۸۶/۴۶۸
- مرجع رسیدگی: هیئت عمومی دیوان عدالت اداری.
- شاکی: آقای حسین شیرین.
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض آراء صادره از شعب ۶ و ۷ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری.
مقدمه:
الف ـ ۱ ـ شعبه دهم در رسیدگی به پرونده کلاسه ۸۰/۵ موضوع شکایت آقای حسین شیرین به طرفیت:
- بیمارستان شهید مصطفی خمینی
- سازمان تأمین اجتماعی
به خواسته، رسیدگی نسبت به حق بیمه‌های واریز نشده به شرح دادنامه شماره ۲۲۱۵ مورخ ۱۳۸۰/۱۲/۵ چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه سازمان تأمین اجتماعی به‌حکم بند (الف) ماده ۴ قانون تأمین اجتماعی مکلف است افرادی را که به هر عنوان در مقابل دریافت مزایای حقوق کار می‌کنند و به تشخیص مراجع صالح کارگر شناخته می‌شوند، تحت پوشش این قانون قرار دهد و به تکلیف قانونی خود عمل نماید با توجه به اینکه به‌موجب ماده ۱۴۸ قانون کار کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون کار مکلف‌اند بر اساس مقررات قانون تأمین اجتماعی نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند و به‌موجب ماده ۳۶ قانون مزبور کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه‌شده به سازمان می‌باشد.
فلذا سازمان طرف شکایت در اجرای ماده ۱۸۳ قانون کار و مواد ۳۹ و ۴۰ و ۴۷ و ۴۸ قانون تأمین اجتماعی باید با رعایت مقررات مربوط به تکلیف قانونی خود در خصوص احتساب سوابق حق بیمه پرداخت‌نشده شاکی اقدام نمایند و شکایت در این حد وارد و رأی به ورود آن صادر و اعلام می‌دارد.
الف ـ ۲ ـ شعبه ششم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه ۸۱/۶۰ موضوع تقاضای تجدیدنظر سازمان تأمین اجتماعی نسبت به دادنامه شماره ۲۲۱۵ مورخ ۱۳۸۰/۱۲/۵ شعبه دهم بدوی به شرح دادنامه شماره ۷۲۵ مورخ ۱۳۸۲/۷/۲۲ چنین رأی صادر نموده است، اساس مقررات و ضوابط مقرر در ماده ۳۶ قانون تأمین اجتماعی مبتنی بر فرد بیمه‌شده می‌باشد و تعهدات سازمان را در قبال فرد بیمه‌شده معین می‌نماید…
در مانحن فیه به‌موجب دلایل و قرائن موجود تاریخ اظهارنامه نویسی و درخواست صدور دفتر در شعبه شمیران برابر با ۱۳۶۹/۶/۲۵ می‌باشد، ولی سوابق امر نشان می‌دهد، سابقه پرداخت حق بیمه در بیمارستان مصطفی خمینی از ۱۳۶۳/۶/۱ لغایت ۱۳۶۷/۱۲/۳۰ و به مدت ۱۶۵۰ روز دارند و تا این حد از موضوع، حق‌وحقوق مکتسبه برای شاکی محسوب می‌گردد ولی شاکی مدعی هستند از ۱۳۵۹/۱۰/۸ لغایت ۱۳۶۳/۵/۳۱ از طرف بیمارستان هیچ‌گونه وجهی به‌عنوان حق بیمه جهت ایشان واریز نشده و می‌گویند از لیست بیمه جاافتاده‌ام و نهایتاً خواستار آن می‌باشند که:
اولاً حق بیمه برای این مدت جهت ایشان پرداخت گردد و سازمان تأمین اجتماعی هم این مدت را در ردیف سوابق قابل‌قبول موردپذیرش قرار دهد که به نظر دیوان صرف‌نظر از موضوع پرداخت وجه مرتبط با این ایام که اعلام‌شده بنیاد شهید حاضر به پرداخت می‌باشد و یا دستور پرداخت آن را صادر نموده چون با توضیحی که فوقاً به آن‌ها اشاره شد در حدفاصل دو تاریخ ۱۳۵۹/۱۰/۸ لغایت ۱۳۶۳/۵/۳۱ نام شاکی در ردیف بیمه‌شده ثبت و درج نگردیده است.
بنابراین حتی اگر هیچ تردیدی نباشد که شاکی در حدفاصل دو تاریخ موردادعایش در بیمارستان اشتغال هم داشته‌اند برای سازمان تأمین اجتماعی نمی‌توان مسئولیتی از جهت تعهدات قانونی‌اش در این خصوص قائل گردید و اگر فرضاً بیمارستان محل اشتغال شاکی به هر دلیل و علتی حق بیمه برای وی در آن زمان پرداخت ننموده و یا نام وی را در لیست کارکنان مشمول بیمه خود اعلام و درج ننموده باشد صرف‌نظر از مسئولیت مسئولین وقت آن در این مورد دیگر در وضع موجود نمی‌توان از این بابت مسئولیتی برای سازمان تأمین اجتماعی ایجاد نمود و یا سازمان را ملزم به احتساب آن ایام در ردیف سوابق قابل‌قبول پرداخت حق بیمه شاکی کرد.
نتیجتاً اعتراض و تجدیدنظرخواهی وارد تشخیص و به لحاظ اینکه در صدور دادنامه معترض‌عنه توجه کافی به موارد اشاره‌شده در فوق نگردیده مواجه با ایراد است با اعلام ورود تجدیدنظرخواهی و ضمن نقض دادنامه معترض‌عنه شکایت شاکی و خواسته وی به کیفیتی که مطرح گردیده و مورد مطالبه قرارگرفته غیر وارد تشخیص و محکوم‌به رد است.
ب ـ ۱ ـ شعبه دهم در رسیدگی به پرونده کلاسه ۸۰/۶ موضوع شکایت آقای مسعود رسولی آشتیانی به طرفیت بیمارستان شهید مصطفی خمینی و سازمان تأمین اجتماعی به خواسته، سوابق بیمه پرداخت‌نشده به شرح دادنامه شماره ۲۲۱۴ مورخ ۱۳۸۰/۱۲/۵ چنین رأی صادر نموده است:
نظر به اینکه سازمان تأمین اجتماعی به‌حکم بند (الف) ماده ۴ قانون تأمین اجتماعی مکلف است افرادی را که بهر عنوان در مقابل دریافت مزایای حقوق کار می‌کنند و به تشخیص مراجع صالح کارگر شناخته می‌شوند تحت پوشش این قانون قرار دهد و به تکلیف قانونی خود عمل نماید و با توجه به اینکه به‌موجب مـاده ۱۴۸ قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون کار مکلف‌اند بر اساس مقررات قانون تأمین اجتماعی نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند و به‌موجب ماده ۳۶ قانون مزبور کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه‌شده به سازمان می‌باشد.
فلذا سازمان‌های طرف شکایت در اجرای ماده ۱۸۳ قانون کار و مواد ۳۹، ۴۰، ۴۷ و ۴۸ قانون تأمین اجتماعی باید با رعایت مقررات مربوط به تکلیف قانونی خود در خصوص احتساب ۸ سال حق بیمه پرداخت‌نشده شـاکی اقدام نمایند، و شکایت در این حد وارد و رأی به ورود آن صادر و اعلام می‌دارد.
ب ـ ۲ ـ شعبه هفتم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه ۸۱/۴ موضوع تقاضای تجدیدنظر اداره کل تأمین اجتماعی تهران بزرگ نسبت به دادنامه شماره ۲۲۱۴ مورخ ۱۳۸۰/۱۲/۵ شعبه دهم به شرح دادنامه شماره ۲۱۶ مورخ ۱۳۸۱/۴/۲۳ چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه از طرف تجدیدنظرخواه اعتراض موجه و مدللی نسبت به رأی تجدیدنظر خواسته به عمل نیامده است و با بررسی سوابق امر از حیث رعایت موازین قانونی و اعمال مقررات مربوطه ایراد و اشکالی که موجبات فسخ دادنامه تجدیدنظر خواسته را فراهم سازد، به نظر نمی‌رسد.
علی‌هذا با رد تجدیدنظرخواهی دادنامه بدوی تأیید می‌گردد.
هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علی‌البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رأی هیئت عمومی در خصوص الزام سازمان تأمین اجتماعی به دریافت حق بیمه پرداخت‌نشده سهم کارگر و کارفرما و انجام تعهدات قانونی خود در قبال کارگران
طبق ماده ۱۴۸ قانون کار مصوب ۱۳۶۹ کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف‌اند بر اساس قانون تأمین اجتماعی نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند و به‌موجب ماده ۳۶ قانون تأمین اجتماعی کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه‌شده به سازمان می‌باشد و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا سهم بیمه‌شده را کسر نموده و سهم خود را بر آن افزوده به سازمان تأدیه نماید و تأخیر کارفرما در پرداخت حق بیمه یا عدم پرداخت آن رافع مسئولیت و تعهدات سازمان در قبال بیمه‌شده نخواهد بود.
نظر به استحقاق سازمان تأمین اجتماعی به مطالبه حق بیمه سهم کارگر و کارفرما و وصول آن به تجویز ماده ۵۰ قانون اخیرالذکر و نتیجتاً تکلیف آن سازمان به انجام تعهدات قانونی خود در قبال کارگران مشمول مقررات این قانون، بنابراین دادنامه شماره ۲۲۱۴ مورخ ۱۳۸۰/۱۲/۵ شعبه دهم بدوی دیوان مبنی بر الزام کارفرما و سازمان تأمین اجتماعی به انجام تکالیف قانونی خود نسبت به پرداخت حق بیمه کارگر موصوف و وصول آن و احتساب مدت خدمت کارگر مشمول قانون که به شرح دادنامه شماره ۲۱۶ مورخ ۱۳۸۱/۴/۲۳ شعبه هفتم تجدیدنظر دیوان تأییدشده و قطعیت یافته است، صحیح و موافق اصول و موازین قانونی می‌باشد.
این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۹ و ماده ۴۳ قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذی‌ربط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
رأی شماره ۱۰۱۱ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص الزام سازمان تأمین اجتماعی به دریافت حق بیمه پرداخت‌نشده سهم کارگر و کارفرما و انجام تعهدات قانونی خود در قبال کارگران، توسط کارشناسان رسمی دادگستری جمع‌آوری و در متن فوق شرح داده شد.
