آییننامه ایمنی کار با ماشینآلات عمرانی ، توسط کارشناسان رسمی دادگستری بهطور کامل و جامع جمعآوری و در ذیل شرح دادهشده است.
- شماره ۸۷۲۲۸
- تاریخ ۱۳۹۱/۶/۲
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور
به پیوست یک فقره آئیننامه ایمنی کار با ماشینآلات عمرانی (به انضمام لوح فشرده) مصوب موضوع ماده ۸۵ قانون کار برای درج در آن روزنامه ارسال میگردد، دستور فرمایید پس از درج یک نوبت، نسبت به ارسال یک نسخه از روزنامه حاوی آئیننامه چاپشده به دفتر روابط عمومی اقدام نمایند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ـ عبدالرضا شیخالاسلامی
فصل اول ـ کلیات و تعاریف:
هدف:
هدف از تدوین این آییننامه، ایمنسازی محیط کار و صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور و پیشگیری از حوادث ناشی از کار در فعالیتهای مرتبط با ماشینآلات عمرانی استفاده میباشد.
دامنه شمول:
مقررات این آییننامه به استناد ماده ۸۵ قانون کار جمهوری اسلامی ایران تدوین گردیده و برای کلیه کارگاههایی که مشمول قانون کار که در آنها از ماشینآلات مندرج در این آییننامه مورداستفاده قرار میگیرند لازم الاجراء میباشد.
فصل اول ـ تعاریف
ماشین:
مجموعهای از قطعات متحرک و ثابت که بر روی شاسی قرارگرفته و برای تسهیل در عملیات عمرانی در کارگاهها مورداستفاده قرار میگیرد و بر اساس نوع راهبری به موارد زیر تقسیم میشوند:
- ماشین باسرنشین ۱: ماشینی است خود کشنده که برای راندن دارای کابین و صندلی است و عامل انجام کار پس از استقرار روی آن میتواند نسبت به هدایت و کنترل ماشین با ابزار و تجهیزات متصل به آن اقدام نماید.
- ماشین بیسرنشین ۲: ماشینی است خود کشنده با کنترل مستقیم و تجهیزات کنترلی که روی ماشین نصبشده است و عامل انجام کار بهصورت پیاده ماشین را هدایت و کنترل مینماید.
- ماشین کنترل از راه دور ۳: ماشینی است که توسط دستگاههای کنترل از راه دور به دو روش بیسیم و باسیم هدایت و کنترل میشود.
ماشینآلات عمرانی بر اساس نوع کاربری
این ماشینآلات به دستههای زیر تقسیم میشوند:
- حفار: این دسته از ماشینآلات برای حفر، گودبرداری در عملیات اجرایی در کارگاه مورداستفاده قرار میگیرند نظیر بیلهای مکانیکی و الکتریکی، نهرکنها ۴، دریل واگنها ۵، جام بو دریلها ۶، چکشهای حفاری (پنوماتیکی و هیدرولیکی)، رودهدر ۷
- خاکبردار: این دسته از ماشینآلات برای خاکبرداری از محل دپو، تخریب و نظایر آن و جابجایی مورداستفاده قرار میگیرد. نظیر لودرها، بیلهای مکانیکی، دوزرها، حفار کابلی چرخ زنجیری با تجهیزات کششی
- تسطیح کننده: این دسته از ماشینآلات برای تسطیح محل مورداستفاده قرار میگیرند. نظیر لودرها، اسکریپتها، گریدرها
- فشردهساز: این دسته از ماشینآلات برای فشرده نمودن لایههای خاک و سایر مصالح مورداستفاده قرار میگیرند. نظیر انواع غلتکها
- تهیه مصالح: به دستهای از ماشینآلات عمرانی اطلاق میگردد که نسبت به تولید مصالح از قبیل شن و ماسه، بتن، اسفالت، قیر گرم و نظایر مشابه اقدام میکنند
- انتقال مواد: ماشینی است که برای حمل و یا جابجایی مواد و مصالح مورداستفاده قرار میگیرند. نظیر دوزرها، لودرها، نوار نقاله، اسکریپتها، دامپرها، تراکها
- باربردار: ماشینی است که نسبت به بلند نمودن بار در محور قائم و یا سایر محورهای ترکیبی عمل نموده و بار را از روی سطحمبنا برداشته و جابجا میکند. نظیر جرثقیل، بالابر و لیفتراک
- تکمیل و نهایی کننده: ماشینی است که برای عملیات تکمیلی و نهایی روی سطح مسیرهای تردد ترافیکی مورداستفاده قرار میگیرد نظیر، قیر پاشها، فینیشرها ۱
- لوله گذار: ماشینی است خود کشنده با چرخ لاستیکی یا زنجیری مجهز به تجهیزات لولهگذاری با شاسی اصلی، بالابری قرقرهای، بوم جانبی باقابلیت گردش محور عمودی و وزنه تعادل که عمدتاً برای لولهگذاری در محل استفاده میشود.
۱- Ride Machine
۲ – Non Riding Machine
۳ – Remote Control Machine
۴ – Trencher
۵ – Drill wagon
۶ – Jumbo Drill
۷ – Road header
۸ – Flinisher machine - لایروب: ماشینی است که برای جمعآوری گلولای و لجن مورداستفاده قرارگرفته و قادر به انجام کار در شرایط مشابه میباشد.
- تراکتور یا کشنده: ماشینی است که بهمنظور کشیدن تجهیزات و ادوات عمرانی مورداستفاده قرار میگیرد. شماره شناسایی محصول: عبارت است از یک مجموعه مشخصات، حروف و عدد که برای شناسایی محصول مطابق با استانداردهای بینالمللی و استاندارد ملی ایران به شماره ۸۴۰۵ توسط سازنده به یک ماشین کامل اختصاصیافته و بر روی سازه اصلی نصب میگردد.
حفاظ:
وسیلهای است که برای ایمنسازی فرد در برابر قسمتهای خطرناک ماشین بکار میرود.
حفاظ ایمن درهم قفل شونده:
حفاظی است که بهوسیله قطعه درهم قفل شونده مکانیکی یا الکتریکی عمل میکند و مانع از کارکرد ماشین تا زمان بسته شدن حفاظ میگردد و در صورت باز شدن درب حفاظ، فرمان توقف را به ماشین صادر میکند.
شروع به کار ماشین:
به تغییر حالت ماشین از وضعیت استراحت یا توقف به وضعیت حرکت قسمتی یا تمام ماشین اطلاق میشود.
شروع به کار ناخواسته:
به هرگونه شروع به کار غیر برنامهریزیشده ناشی از عوامل بیرونی و درونی ماشین اطلاق میشود.
شخص ذیصلاح:
شخصی است حقیقی یا حقوقی که صلاحیت، تجربه و مهارت انجام کار را بهصورت علمی و فنی دارا بوده و میتواند نسبت به انجام کار محول شده یا مسئولیت پذیرفتهشده اقدام کند.
شرایط اضطراری:
وضعیتی است که طی آن، روند معمول و متعارف عملیاتی دستخوش تغییرات ناگهانی و غیرعادی یا تهدیدآمیز میگردد.
حریم عملیات ماشینآلات عمرانی:
محدودهای است تعریفشده در حوزه عملیاتی ماشین یا دستگاه که حضور افراد غیرمجاز در آن ممنوع است.
منطقه کاری:
به ناحیهای اطلاق میگردد که عملیات اجرایی و کار با ماشینآلات عمرانی در آن انجام میشود.
عامل انجام کار:
فردی است ذیصلاح که دارای گواهینامه ویژه از راهنمایی و رانندگی و مهارت فنی و حرفهای از سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور بوده و قادر به انجام کار با ماشینآلات عمرانی میباشد.
جام ۱: محفظهای است که برای بارگیری و بلند کردن توده خاک و مصالح در ماشینآلات عمرانی مورداستفاده قرار میگیرد.
پنوماتیک (نیوماتیک):
به سیستمی اطلاق میشود که برای تأمین نیروی اعمال قدرت توسط ماشین و تجهیزات از هوای فشرده استفاده میشود.
هیدرولیک:
به سیستمی اطلاق میشود که برای تأمین نیروی اعمال قدرت توسط ماشین و تجهیزات از سیال روغن تحتفشار استفاده میگردد.
شبه حادثه:
به رویداد یا رخداد غیرمنتظرهای که منجر به ایجاد خسارات جانی و مالی نمیگردد اطلاق میشود.
فصل دوم ـ مقررات عمومی:
ماده ۱
کارفرما مکلف است در حیطه وظایف و مسئولیت خود نسبت به شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات (ریسک) در محدوده عملیات اجرایی در طول مدت اجرای پروژه اقدام و دستورالعملهای لازم برای اجرای عملیات بهصورت ایمن را تهیه نموده و نسبت به استقرار سیستم ایمنی کار، قبل و حین اجرای عملیات و اتمام آن اقدام نماید و کلیه پرسنل شاغل در کارگاه ملزم به رعایت و اجرای سیستم مذکور میباشند.
ماده ۲
مقاطعه دهنده بر اساس مفاد آییننامه ایمنی امور پیمانکاری، مسئول نظارت بر عملیات اجرایی و ایمنی مجری بوده و در صورت تخلف وی موارد را بهصورت کتبی به او اعلام و در صورت عدول مجری باید نسبت به توقف عملیات اقدام نماید.
ماده ۳
کارفرما مکلف است برای بهرهبرداری از ماشینآلات عمرانی فقط از عامل انجام کاری استفاده نماید که حسب مورد مطابق با قوانین جاری دارای گواهینامه ویژه به همراه مدارک مهارتی از سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور میباشد و از بهکارگیری افراد فاقد صلاحیت در این بخش اکیداً خودداری نماید.
ماده ۴
رانـنده یا عامل انـجام کار با ماشینآلات عمرانی باید آموزشهای فنی و ایمنی لازم را در خصوص آشنـایی با سـاختار ماشیـنآلات عمرانی، اصول سرویس و نگهداری روزانـه، بازدیـد فنـی مطابق بـا وظـایف محـوله و اصـول ایمـنی مـربوط به حـرفه خود را فراگرفته و دارای کارت مـلی مهارت ذکرشده بـوده و مـطابق با آییننامه آموزش کارفرمایان، کارگران و کار آموزان دارای گواهینامه آموزشی از مراجع ذیصلاح باشد.
ماده ۵
بهرهبرداران و کارفرمایان مکلف میباشند ماشینآلاتی که دارای استانداردهای بینالمللی یا مطابق با استاندارد ملی به شماره ۱۲۵۴۴ میباشند را تهیه و در عملیات اجرایی استفاده نمایند.
ماده ۶
کارفرما مکلف است ماشینآلات عمرانی را مورداستفاده قرار دهد که کابین و سـاختارهای حفاظتی آن مطابق با استانداردهای ملی به شمارههای ۸۶۱۰، ۸۱۵۷ و ۱۰۴۸۲ طراحی و ساختهشده باشد.
ماده ۷
کارفرما مکلف است از بهکارگیری عامل انجام کار فاقد گواهی سلامت معتبر از مراکز درمانی ذیصلاح خودداری نماید.
ماده ۸
ماشینآلات عمرانی باید دارای لوح مشخصات به شرح زیر باشند:
- الف – نام شرکت سازنده یا واردکننده
- ب – وزن ماشین عمرانی بدون بار
- ج – ظرفیت مجاز عملیاتی ماشین (SWL)
- د – شماره شناسایی محصول مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره ۸۴۰۵
- ه – سال یا مدل ساخت
- و – شمارهسریال ساخت
ماده ۹
ماشینآلات عمرانی باید به لوازم زیر تجهیز گردند:
- الف – دستگاه سیگنال صوتی برقی
- ب – نورافکن جلو و عقب ماشین و چراغهای عقب و جلو مطابق با استاندارد ملی به شماره ۱
- ج – ۰۱۸۲ترمزدستی و ترمز پدالی و در صورت لزوم ترمز اضطراری مطابق با استانداردهای ملی به شمارههای ۸۴۱۵، ۸۶۱۲ و ۱۰۹۷۵
- د – چراغ گردان هشداردهنده
- ه – صدا خفه کنها مطابق با استانداردهای ملی به شمارههای ۱۰۹۷۴، ۱۱۵۸۳
- و – آژیرهای هشداردهنده (دندهعقب، تجاوز از شرایط عملیاتی ماشین) که میزان صدای آنها حداقل ۱۰ دسیبل بیش از صدای زمینه میباشد.
- ز – حفاظ ایمن هنگام تعویض، باد کردن و پنچرگیری لاستیک چرخ
ماده ۱۰
کابیـن عامل انجام کار در ماشیـنآلات عمرانی باید دارای مشخصات زیر باشد:
- الف – راننده یا عامل انجام کار را در شرایط جوی نامساعد و نفوذ گردوغبار هنگام عملیات اجرایی محافظت نماید.
- ب – دارای شیشه ایمن و مقاوم در برابر ضربه مطابق با استاندارد ملی به شماره ۱۰۱۸۲ باشد.
- ج – دید راننده یا عامل انجام کار را مطابق با استانداردهای ملی به شمارههای ۸۴۱۵، ۸۶۱۲ و ۱۰۹۷۵ محدود نکند.
- د – مجهز به آینههای جانبی برای دید اطراف و حسب مورد نمایشگرهای آشکارساز مناسب باشد.
- ه – دارای سیستم گرمایشی و سرمایشی ایمن و مناسب مطابق با استانداردهای ملی به شمارههای ۱۰۹۷۴ و ۱۱۵۸۳ باشد.
- و – دارای کپسول اطفاء حریق مناسب و جعبه کمکهای اولیه باشد.
- ز – شبکه یا محافظ ایمن در مقابل شیشه برای ماشینآلاتی که در معرض ریسک بالای خطر ناشی از برخورد سنگ یا سایر اجسام نظیر آن از جبهه کاری میباشند.
- ح – ابعاد شبکه حفاظ در مقابل شیشه باید حداکثر ۲×۲ سانتیمتر باشد.
- ط – دفترچه راهنمای ارائهشده توسط سازنده در خصوص ایمنی کار با ماشین مذکور مطابق با استاندارد ملی به شماره ۱۰۴۸۴ موجود باشد.
- ی – صندلی راننده به کمربند ایمنی مجهز باشد.
- ک – برفپاککن مناسب و سالم مجهز و به تعداد کافی باشد.
تبصره: آن دسته از ماشینآلاتی که دارای کابین بدون شیشه میباشند و فقط دارای سازه محافظ هستند از شمول بندهای الف، ب، ج، ه، ک خارج میباشند.
ماده ۱۱
صندلی ماشینآلات عمرانی باید دارای مشخصات فنی زیر باشد:
- الف – مجهز به ضربهگیر باشد.
- ب – کمربند ایمنی سالم داشته باشد.
- ج – قابل تنظیم در طول و ارتفاع باشد.
- د – راحت بوده و مطابق با اصول ارگونومی طراحی و ساختهشده باشد.
- ه – مطابق با استانداردهای بینالمللی یا ملی به شمارههای ۸۴۰۴ و ۹۹۳۲ باشد.
ماده ۱۲
عمرانی باید مجهز به علائم و برچسبهای ایمنی مناسب بوده و این علائم باید کاملاً خوانا، تمیز و قابلرؤیت بوده و مطابق با استاندارد ملی به شماره ۱۰۴۷۷ باشد.
ماده ۱۳
هنگام سوار و پیاده شدن از کابین ماشینآلات عمرانی یا به آن، باید موارد زیر رعایت گردد:
- الف – از پلکان نصبشده بر روی ماشین برای تردد استفاده شود.
- ب – سهنقطه تماس در بالا رفتن یا پایین آمدن از پلکان رعایت گردد. (دو پا و یک دست یا دو دست و یکپا)
- ج – پلکان باید عاری از هرگونه لکه چرب، روغنی یا گریسی و نظایر آن باشد.
- د – اولین پلکان تردد عامل انجام کار به کابین باید حداکثر ۶۰ سانتیمتر از سطح زمین فاصله داشته باشد.
- ه – هنگام تردد از روی پلکان همواره باید صورت فرد رو به پلکان باشد.
ماده ۱۴
کارفرما مکلف است قبل از شروع عملیات عمرانی نسبت به طراحی و احداث ایمن راههای دسترسی واصلی کارگاه را بر اساس اصول فنی و مهندسی اقدام نماید.
ماده ۱۵
کارفرما مکلف است نسبت به نصب تابلوها، علائم و نشانههای ایمنی و هشداردهنده در مسیرهای خطرناک و ناایمن بر اساس آییننامههای علائم ایمنی در کارگاه، راهنمایی و رانندگی و مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان در کارگاه و مسیرهای دسترسی به کارگاهها اقدام نماید.
ماده ۱۶
کارفرما مکلف است در محیطهایی که احتمال خطر استنشاق گردوغبار ناشی از فعالیت ماشینآلات عمرانی وجود دارد موارد زیر را رعایت نماید:
- الف – پاشیدن آب جهت کاهش حجم گردوغبار در هنگام کار
- ب – عدم استفاده از هوای تحتفشار برای تمیزکاری
- ج – تحویل و نظارت بر استفاده همه کارگران از تجهیزات حفاظتی فردی متناسب با نوع فعالیت و محیط کار
- د – سایر اقدامات احتیاطی و تدابیر ایمنی فنی و مهندسی متناسب با شرایط محیط کار
ماده ۱۷
کارفرما مکلف است هنگام انتقال ماشینآلات عمرانی بر روی سکو یا تریلر حمل ماشینآلات، موارد زیر را رعایت نماید:
- الف ـ بهکارگیری شخص ذیصلاح برای نظارت بر انتقال ماشینآلات بر روی سکو یا تریلر حمل ماشینآلات
- ب – سکوی انتقال ماشین روی تریلر عریض و مقاوم باشد.
- ج – سکوی انتقال یا تریلر لغزنده نباشد.
- د – فقط از اهرم حرکت ماشین استفادهشده و دیفرانسیل قفل باشد.
- ه – ماشین بهطور آهسته و ایمن به سکو منتقل شود.
- و – سکوی انتقال و تریلر تراز باشد.
- ز – ماشین بر روی سکو یا تریلر مهار گردد.
ماده ۱۸
کارفرما مکلف است برای حمل ماشینآلات عمرانی از روی پل یا سازههای نظیر آن قبلاً از استحکام و مقاومت آن از طریق مراجع ذیصلاح اطمینان حاصل نموده و نسبت به اخذ مجوز مربوطه اقدام نماید.
ماده ۱۹
کارفرما مکلف است نسبت به تعیین محدودیتهای سرعت مجاز وسایل نقلیه (اعم از ماشینآلات کارگاهی و عبوری) در سطح کارگاه مطابق با مقررات جاری اقدام نماید.
ماده ۲۰
کارفرما مکلف است با توجه به نوع عملیات، ماشینآلات عمرانی متناسب با نوع فعالیت اجرایی را انتخاب نماید و استفاده از هرگونه ماشینآلات عمرانی بهصورت غیرمتعارف ممنوع است.
ماده ۲۱
کارفرما مکلف است نسبت به تهیه دستورالعمل کار با ماشینآلات عمرانی اقدام نموده و آن را در اختـیار عامل انجام کار قرار دهد، عامل انجام کار نیز موظف به رعایت و اجرای آن میباشد.
ماده ۲۲
کارفرما مکلف است برای انجام عملیات عمرانی فقط از ماشینآلات عمرانی که دارای معاینه فنی معتبر میباشند، استفاده نماید.
ماده ۲۳
کارفرما مکلف است از ورود افراد غیرمجاز در حریم عملیات ماشینآلات عمرانی در حین انجام عملیات اجرایی اکیداً خودداری نماید.
ماده ۲۴
راننده یا عامل انجام کار با ماشینآلات عمرانی موظف است ضمن رعایت قوانین و مقررات موجود از مسیرهای مشخصشده در کارگاه تردد نماید.
ماده ۲۵
عامل انجام کار و راننده باید در هنگام کار و رانندگی از انجام اعمالی نظیر خوردن، آشامیدن، استعمال دخانیات، صحبت با تلفن همراه و نظایر آن و استفاده از داروهای خوابآور و سایر اعمالی که سبب کاهش هوشیاری و تمرکز وی میگردد خودداری نماید.
ماده ۲۶
کارفرما مکلف است نسبت به توقف عملیات اجرایی در شرایط جوی نامساعد نظیر طوفان، مه گرفتگی، گردوغبار شدید و نظایر آن (بهاستثنای ماشینآلاتی که برای شرایط اضطراری و عملیاتی مذکور تجهیز شدهاند) اقدام نماید.
ماده ۲۷
نگهـداری مواد قابل اشتعال یا انفجار در داخل کابین راننده اکیداً ممنوع است.
ماده ۲۸
حمل و جابهجایی مواد قابل اشتعال و انفجار تنها با استفاده از ماشینآلاتی که برای این منظور طراحی و ساختهشدهاند مجاز است.
ماده ۲۹
ماشینآلات عمرانی که بخشهایی از آن فاقد دید کافی میباشند باید به وسایل آشکارساز مناسب تجهیز گردند.
ماده ۳۰
کارفرما مکلف است در موارد زیر نسبت به استفاده از فرد علامت دهنده اقدام نماید:
- الف – هنگام ورود ماشین به حریم دکلهای برق و خطوط انتقال نیرو با رعایت مقررات حریم خطوط انتقال نیرو و توزیع برق.
- ب – در محیطهایی که اطراف ماشین به نحو مناسبی قابلرؤیت نباشد.
- ج – در محیطهای خطرناک که ریسک حادثه بالا میباشد.
ماده ۳۱
فرد علامت دهنده به راننده یا عامل انجام کار با ماشینآلات عمرانی باید با دستورالعملها و نشانههای علامتدهی بهطور کامل آشنا بوده و نسبت به هدایت ماشین مذکور بهطور صحیح در مواقع ضروری اقدام نماید.
ماده ۳۲
در صورت برخورد ماشین به خطوط هوایی انتقال برق تا زمان جدا شدن جریان برق از ماشین، عامل انجام کار باید در ماشین بماند.
ماده ۳۳
اگر ماشین به سبب برخورد با خطوط انتقال برق در معرض آتشسوزی باشد عامل انجام کار باید برای خروج از ماشین موارد زیر را رعایت نماید:
- الف – باید از روی ماشین بپرد تا بدون اتصال به ماشین به زمین برسد.
- ب – از تماس با ماشین پس از خروج خودداری نماید.
- ج – برای فاصله گرفتن از ماشین و عدم ایجاد ولتاژ گام باید با پاهای به هم چسبیده حرکت نماید.
ماده ۳۴
راننده یا عامل انجام کار موظف است در هنگام کار نسبت به رعایت موارد زیر اقدام نماید:
- الف – رعایت سرعت مطمئنه در حمل و جابجایی و توده مواد، خاک به بالای پرتگاه و یا انتهای سراشیبی با ماشین
- ب – رعایت توزیع یکنواخت باربر روی سطح تیغه و جام
- ج – جمعآوری و قرار دادن ادوات کاری ماشین در تراز ۳۰ سانتیمتری از سطح زمین در سراشیبی
- د – حرکت در سراشیبی و سربالایی فقط با دندهسنگین مجاز است.
- ه – رعایت فاصله ایمن از وسیله نقلیه جلویی
- و – تخلیه و بارگیری روی سطوح مقاوم، مستحکم و ایمن با مجوز کارفرما
- ز – رعایت فاصله ایمن از لبه پرتگاه، محل تجمع کارگران، تأسیسات و ساختمانها
- ح – محدوده عملیاتی توصیهشده توسط سازندگان ماشین
- ط – ماشینآلات عمرانی دارای بوم، در حین حرکت باید بوم آنها در راستای محور طولی ماشین مستقر گردد.
ماده ۳۵
دور زدن ماشینآلات عمرانی روی سطح شیبدار تنها با توجه به محدوده عملیاتی ماشین، بر اساس توصیه کارخانه سازنده مجاز میباشد.
ماده ۳۶
استـفاده از ادوات ماشین برای کاهـش سرعت و افزایش اصطکاک در سراشیبی ممنوع است.
ماده ۳۷
به کسل کردن ماشین روی سطوح با شیب تند ممنوع است.
ماده ۳۸
به کسل کردن ماشینآلات عمرانی فقط با استفاده از به کسل ثابت مجاز است.
ماده ۳۹
در صورت بهکارگیری ماشینآلات عمرانی با چرخ لاستیکی بر روی اجسام تیز و برنده باید از زنجیر حفاظتی مناسب استفاده گردد.
ماده ۴۰
عامل انجام کار یا راننده موظف است هنگام توقف ماشین و قبل از ترک آن، نسبت به رعایت موارد زیر اقدام نماید:
- الف – ماشین را روی زمین مستحکم و مسطح متوقف نماید.
- ب – از توقف کامل ماشین اطمینان حاصل نموده و سوئیچ را در وضعیت خاموش قرار داده و آن را بردارد.
- ج – ادوات ماشین را بر روی زمین قرار دهد.
- د – از توقف ماشین بر روی سطوح شیبدار خودداری نموده و در شرایط اضطراری نسبت به استفاده و نصب گوه مقاوم و ایمن در زیر چرخ لاستیکی و زنجیری اقدام نماید.
- ه – برای توقف ماشینآلات عمرانی از تختهسنگ یا گوه محکم و مقاوم در زیر چرخ و زنجیر استفاده نماید.
- و – نصب حصار، علامت، پرچم و روشنایی کافی بهمنظور پارک ماشین در مسیر عمومی الزامی است.
- ز – جمعآوری ادوات کاری به داخل و قرارگیری آنها در ارتفاع ۴۰ الی ۵۰ سانتیمتری از سطح زمین در هنگام حرکت ماشین انجام گیرد.
ماده ۴۱
موانع گوهای که برای جلوگیری حرکت وسیلهی نقلیهی چرخ لاستیکی زیر چرخها قرار میگیرند، باید قادر به نگهداری چرخهایی باشد که سنگینترین بار را تحمل میکنند.
ماده ۴۲
ماشین چرخ لاستیکی که بهطور مرتب درشیبی بیشتر از ۵ درصد کار میکند، اگر وزن بدون بار آن کمتر از ۴ تن باشد، باید حداقل به یک مانع گوهای و درصورتیکه وزن بدون بار آن ۴ تن و یا بیشتر باشد، باید به دو عدد مانع گوهای برای توقف، مجهز شود.
ماده ۴۳
کار با ماشینآلات عمرانی در حالت خلاص در سراشیبی ممنوع میباشد.
ماده ۴۴
ورود افراد متفرقه به کابین راننده بهغیراز تعمیرکار، فرد ذیصلاح و مسئول فنی کارگاه در حین عملیات اجرایی ممنوع است.
ماده ۴۵
سوارشدن کارگران بر روی ماشینآلات عمرانی و سایر اجزاء آن نظیر تیغهها، جام و مانند آنها ممنوع است.
ماده ۴۶
انجام عملیات اجرایی در شب و در محیطهای تاریک در صورت تأمین روشنایی کافی و مناسب مجاز میباشد.
ماده ۴۷
جابجایی جام ماشینآلات عمرانی از روی تأسیسات و کارگران ممنوع است.
تبصره: چنانچه امکان حذف حرکت جام ماشین از روی تأسیسات و کارگران وجود نداشته باشد باید تمهیدات ایمنی و اقدامات احتیاطی لازم بهعملآمده باشد.
ماده ۴۸
ماشینآلات عمرانی با موتور الکتریکی باید به سیستم اتصال به زمین مناسب مجهز باشند.
ماده ۴۹
قطع و وصل جریان برق از منبع تغذیه در ماشینآلات عمرانی با موتور الکتریکی باید توسط فرد ذیصلاح انجام پذیرد.
ماده ۵۰
فاصله کابین از جبهه کاری باید حداقل ۱ متر باشد.
ماده ۵۱
سوار و پیاده شدن کارگران به ماشینآلات عمرانی یا از آن در حین حرکت و عملیات اجرایی اکیداً ممنوع است.
ماده ۵۲
کارفرما مکلف است در هنگام کار با مواد قابل اشتعال به تعداد کافی وسایل اطفاء حریق مناسب و متناسب با نوع کار در سایت یا محیط کار آماده نگه دارد.
ماده ۵۳
مسیر تردد فرد روی ماشینآلات سنگین عمرانی که دارای ارتفاع بوده و خطر سقوط افراد در هنـگام راه رفتن در آن زیاد میباشد باید به نردههای حفاظتی به ارتفاع حداقل ۸۵ و حداکثر ۱۰۰ سانتیمتر مجهز باشد.
ماده ۵۴
سازندگان و بهرهبرداران از ماشینهای عمرانی موظف میباشند تا قسمتهای گردنده، برنده، له کننده، سوزاننده و سایر قسمتهای خطرناک ماشینآلات عمرانی را مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره ۹۹۷۶ ایمن نمایند.
ماده ۵۵
قسمتهای خطرناک ماشین باید توسط حفاظ درهم قفل شونده محافظتشده و تا زمانی که حفاظ بسته و قفل نشده است ماشین شروع به کار نکند.
ماده ۵۶
تجهیزات، ماشینآلات عمرانی و وسایل اعم از مکانیکی و برقی باید:
- الف – مطابق با استانداردهای بینالمللی، ملی و منطبق با اصول و قواعد ارگونومی ساختهشده باشند.
- ب – بهموقع و مطابق با دستورالعمل شرکت سازنده تعمیر دورهای شوند.
- ج – حفاظها، ورقها، سایر تجهیزات و ابزارآلات باید مطابق با دستورالعمل سازنده تعمیر شوند.
- د – به یک کاهنده صدای منبع و کنترلکننده صدا مجهز شده باشند.
ماده ۵۷
ابزارهای تیز با لبه برنده باید در جعبه، غلاف و یا ورقهای محافظ نگهداری و حمل شوند.
ماده ۵۸
استفاده از ابزارهای مولد جرقه در محیطهای قابل اشتعال و انفجار ممنوع است.
ماده ۵۹
قبل از شروع به کار ماشینآلات عمرانی ، عامل انجام کار موظف است نسبت به بررسی و کنترل موارد زیر اقدام نماید:
- الف – بازدید اطراف و زیر ماشین
- ب – کنترل چراغها، پلکانها، دستگیرهها، اهرمها، ترمزها
- ج – بررسی میزان فشار باد و وضعیت لاستیک
- د – کنترل میزان فشار هیدرولیک و پنوماتیک مخزن
- ه – سایر مواردی که در دستورالعمل شرکت سازنده ذکرشده است.
ماده ۶۰
برای کار با ماشینآلات عمرانی در شرایط جوی نامساعد، رعایت شرایط زیر الزامی است:
- الف – سرعت باید متناسب بافاصله دید، ترافیک و شرایط جاده باشد.
- ب – برای دیدن و دیده شدن باید برف و یخ از ماشین (بدنه، سقف، شیشهها) توسط عامل انجام کار پاکسازی شود
- ج – در زمان کار بر روی مسیرهای پوشیده از برف و یخ که احتمال لغزش ماشین وجود دارد چرخها باید به لاستیکهای یخشکن یا به زنجیرهای مناسب طبق دستورالعمل شرکت سازنده تجهیز شوند.
- د – از تمیز بودن لوله اگزوز از برف اطمینان حاصل شود.
ماده ۶۱
ماشینآلات عمرانی نباید در محلهایی که خطر انفجار یا فروروی، ریزش و رانش وجود دارد نگهداری یا به کار گرفته شوند.
ماده ۶۲
هنگام سوختگیری ماشینآلات عمرانی عامل انجام کار موظف است:
- الف ـ موتور را خاموش نماید.
- ب – از سوختگیری در محلهای بدون تهویه مناسب خودداری نماید.
- ج – از وسایل تولید جرقه و مصرف دخانیات در زمان سوختگیری خودداری نماید.
- د – تلفن همراه خود را خاموش نماید.
ماده ۶۳
قبل از روشن کردن ماشین در مکانهای سرپوشیده باید اطمینان حاصل شود که سیستم تهویه کارایی لازم را دارد. برای خروج دود از این مکانها، لوله اگزوز را باید به بیرون از محوطه ارتباط داد.
ماده ۶۴
در شرایط زیر تلفن همراه باید خاموش گردد:
- الف – در زمان سوختگیری
- ب – در محلهایی که عملیات انفجاری انجام میشود.
- ج – در محلهایی که خاموش بودن تلفن همراه طبق تابلوها یا دستورالعملها و دیگر قوانین الزامی شده باشد.
ماده ۶۵
ماشینها نباید در کنار گودبرداری و کانالها توقف یا حرکت کنند مگر اینکه مهارهای گودبرداری یا کانال نصبشده و سربار ماشینآلات در طراحی آنها لحاظ شده باشد.
ماده ۶۶
ایجاد موانع مستحکم در اطراف پرتگاهها برای جلوگیری از ورود چرخهای ماشینآلات به منطقه خطر الزامی است.
ماده ۶۷
گذاشتن بار یا اشیاء در جلو یا عقب ماشین اعم از داخل یا خارج کابین بهگونهای که مانع دید راننده گردد ممنوع است.
ماده ۶۸
هنگام حرکت با ماشینآلات عمرانی انجام اعمال زیر ممنوع است:
- الف – مسابقه دادن با ماشینآلات
- ب – انجام کارهای نمایشی با ماشینآلات
- ج – هر نوع عمل دور از احتیاط، توقف و دور زدن سریع و ناگهانی
ماده ۶۹
محلهای بارگیری یا باربری مرتفع، باید به تابلوی علائم اخطاری و هشداردهنده مناسب در نزدیک به محل اجرای عملیات مجهز شود.
ماده ۷۰
در صورت توقف ماشینآلات در غیر از پارکینگها، ماشین باید با استفاده از علائم هشداردهنده و آگاهکننده مانند شبرنگ، چراغ، شعلهی آتش و یا هر وسیلهی هشداردهندهی دیگری که برای محیط موردنظر مناسب و ایمن باشد مشخص شود.
ماده ۷۱
توقف در داخل قوسهای فاقد دید کافی ممنوع است و در صورت اجبار باید علائم هشداردهندهای را که مبنی بر احتیاط وسایل عبوری است در فاصلهی مناسب، قبل از وسیلهی متوقفشده، قرارداد.
ماده ۷۲
تابلـو و صفحاتی که دارای اطـلاعات نحوه راهاندازی و کار با ماشین میباشند باید در داخل کابین نصب و موجود بوده و نباید حذف، تغییر دادهشده و یا مخدوش شوند.
ماده ۷۳
عبور از روی کابلهای برقی که در سطح زمین قرار دارند، مجاز نیست مگر آنکه در برابر له شدن و پارگی محافظتشده باشند.
ماده ۷۴
خاکریز اطمینان (Berm)، بلوکهای ضربهگیر، قلابهای ایمنی، یا وسایل سد کننده مشابه دیگر را باید در مکانهای خطرناک که خطر سقوط و واژگونی ماشینآلات وجود دارد، ایجاد یا نصب کرد.
ماده ۷۵
در کلیه محلهای کاری بهخصوص در مکانهای انتقال مواد و جادههای ترابری که امکان کاهش دید در اثر گردوخاک وجود دارد، باید گردوخاک را با روشی مناسب کنترل کرد.
ماده ۷۶
بهکارگیری ماشینآلات عمرانی در مناطق دارای تأسیسات الکتریکی و خطوط لوله نفت و گاز و نظایر آن فقط با کسب مجوز از مراکز ذیصلاح و با رعایت اصول ایمنی مجاز است.
ماده ۷۷
استقرار جک ماشینآلات بر روی تأسیسات از قبیل لولههای نفت، گاز و خطوط برق ممنوع است.
ماده ۷۸
تمامی کارگران موظف میباشند هنگام عملیات اجرایی در طول شبانهروز در محوطه کارگاه و سطح جاده، از پوشش و لباس مناسب که مطابق با استاندارد ۱۹۹۴ ـ ۴۷۱ BS(EN) بوده و برای رانندگان قابلرؤیت است استفاده نمایند.
ماده ۷۹
مشخصات فنی لباس کارگران در محوطه کارگاه باید مطابق با موارد زیر باشد:
الف ـ رنگ لباس زرد یا نارنجی فلورسنت باشد.
- الف – عرض نوارهای منعکسکننده در لباس باید حداقل ۵ سانتیمتر باشد.
- ب – نوارها باید حتیالامکان از شبرنگ زرد یا نقرهایرنگ انتخاب گردند.
- ج – عرض نوارهای شبرنگ روی پوشش (کاورها) نباید کمتر از ۳ سانتیمتر باشد.
ماده ۸۰
کارفرما مکلف است در کارگاههایی که از وسایل نقلیه، ماشینآلات عمرانی ، ماشین حمل مواد یا مصالح و تجهیزات حمل استفاده میکند نسبت به ایجاد راه دسترسی ایمن و مناسب و کنترل و نظارت بر ترافیک بهصورت ایمن برای تأمین ایمنی بهرهبرداران اقدام نماید.
ماده ۸۱
مشخصات فنی علائم و نشانهها و حفاظهای ایمنی باید مطابق موارد زیر باشد:
- الف – از جنس مقاوم و مناسب تهیهشده باشد.
- ب – ابعاد و اندازه آن باید بهاندازه کافی و مطابق دید در روز از روشنایی و انعکاس مناسبی برخوردار باشد.
- ج – ابعاد و اندازه علائم و نشانهها باید مطابق با استانداردهای معتبر بینالمللی و ملی باشد.
- د – حفاظهای ترافیکی باید از نوار شبرنگ استاندارد و مناسب برخوردار باشند.
- ه – حداقل و حداکثر ارتفاع حفاظهای ترافیکی برای عابران پیاده باید ۱۱۵ و ۱۵۰ سانتیمتر در نظر گرفته شود.
- و – حداقل پهنای نوار شبرنگ روی حفاظها باید ۱۵ سانتیمتر در نظر گرفته شود.
- ز – حداقل ارتفاع نصب اولین نوار شبرنگ از سطح زمین روی حفاظ ترافیکی برای عابران ۳۰ سانتیمتر در نظر گرفته شود.
ماده ۸۲
کارکنان شاغل در کارگاه موظف میباشند تمامی حوادث و شبه حوادث به وقوع پیوسته را در اسرع وقت به سرپرست کارگاه یا مسئول ایمنی گزارش داده و مسئولین مربوطه باید نسبت به ثبت دقیق شرح حادثه در دفتر حادثه اقدام و کارفرما مکلف است گزارش مربوطه را به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی و حسب مورد تأمین اجتماعی محل ارسال نمایند.
فصل سوم ـ مقررات اختصاصی
ماده ۸۳
راننده یا عامل انجام کار با ماشین حمل بار و جابجایی مصالح (دامپر) و تریلر قبل از حرکت موظف به رعایت موارد زیر میباشد:
- الف – بارگیری بیش از ارتفاع دیوارههای محفظه دپوی بار ممنوع است.
- ب – بارهایی که احتمال ریزش، لغزش و یا سرخوردن آنها وجود دارد باید بهطور اطمینانبخشی مهار و سپس حمل گردند.
- ج – چیدمان بارهای لولهای شکل روی تریلر، باید بهگونهای باشد که از لغزش نابهنگام آنها جلوگیری به عمل آید.
- د – نحوه بارگیری بارها در محفظه مربوطه باید به نحوی باشد که باعث نامتعادل ساختن وسیله نقلیه در هنگام حرکت نگردد.
- ه – حمل و جابجایی بارهایی که دارای طول زیاد و یا نوسان میباشند باید با رعایت کلیه مسائل ایمنی و قوانین مربوطه صورت پذیرد.
ماده ۸۴
هنگام بارگیری تودههای خاک، نخالههای ساختمانی، آجر، ماسه، شن و مانند آن توسط ماشینآلات عمرانی مربوطه حداقل فاصله کامیونت، دامپر، کمپرسی از بیل مکانیکی و لودر باید ۶۰ سانتیمتر باشد.
ماده ۸۵
بار باید از ارتفاع مناسبی به داخل کامیون تخلیه شود. رها کردن بار از ارتفاع زیاد به داخل محفظه کامیون ممنوع است.
ماده ۸۶
قبل از شروع بارگیری باید اطمینان حاصل شود که پایداری بیل مکانیکی در زمان بارگیری و مانور، حفظ میشود.
ماده ۸۷
برای حفظ تعادل بیشتر دستگاه، در زمان حرکت لودر با جام بارشده، باید جام نزدیک زمین نگهداشته شود.
ماده ۸۸
مکان بارگیری باید حتیالمقدور در سطوح نسبتاً افقی انتخاب و از بارگیری در سطوح شیبدار با بار کنندههای متداول خودداری شود
ماده ۸۹
درصورتیکه خاک، نخالهها یا سایر مصالح ناشی از عملیات حفاری و نظایر آنکه در بارگیری مستعد ریزش و آوار میباشند، باید ماشین بار کننده و یا حمل بار در وضعیت مناسب و ایمن نسبت به محل ریزش قرار گیرد.
ماده ۹۰
بارگیری در جبهه کار مستعد ریزش تنها پس از ایمنسازی و حصول اطمینان از عدم ریزش جبههی کار مجازاست.
ماده ۹۱
در جبهه کارهای مستعد ریزش باید یک نفر ناظر بر عملیات کار در نظر گرفته شود تا در صورت لزوم، کاربران را از وضع به وجود آمده با بهکارگیری علائم مشخصی مطلع سازد.
ماده ۹۲
حرکت ماشینآلات عمرانی حمل مواد و مصالح درحالیکه محفظه آن در وضعیت تخلیه قرار دارد ممنوع است.
ماده ۹۳
ماشینآلات عمرانی حمل مواد و مصالح باید در فاصلهای مطمئن و ایمن از محل تخلیه بایستند و منتظر اجازه برای تخلیهی بار باشند.
ماده ۹۴ ـ
ماشینآلات عمرانی حمل مواد و مصالح باید در سطوح صاف و مسطح برای تخلیه قرار گیرند، تخلیه در شرایطی که این ماشینآلات زاویهدار باشند، ممنوع است.
ماده ۹۵
پس از تخلیهی بار از جام دستگاه و قبل از حرکت آن، راننده باید اطمینان حاصل نماید که محفظه از بار خالی است.
ماده ۹۶
هنگام تخلیه و قبل از فعال کردن جک تخلیه، ماشین حمل مواد باید در محل خود کاملاً متوقفشده باشد.
ماده ۹۷
مکانهای تخلیه را باید قبل از آغاز به کار ازنظر پایداری، بازرسی چشمی نموده تا در صورت مشاهدهی شکاف و یا ترکهایی بهموازات لبهی خاکریز (ترکهای کششی) از ورود ماشینآلات به آن مکان جلوگیری شود.
ماده ۹۸
در مواردی که شواهد نشان دهد مکان تخلیه، تحمل وزن ماشینآلات باربری را ندارد، باید بار را در فاصله امنی از محدودهی ناپایدار تخلیه کرد.
ماده ۹۹
به هنگام تخلیه بار باید فاصله مناسب از لبهی خاکریزهای سست رعایت شود.
ماده ۱۰۰
زمانی که اهرم در تخلیه بار محفظه کامیون حمل بار (دامپر) بهصورت دستی فعال میشود ابزار کنترلی برای اهرم در تخلیه باید طوری طراحی شود که فعال نمودن عمل باز و بسته کردن آن بهصورت ایمن در محلی خارج از تخلیه مواد مانند داخل کابین و یا پشت آن در ابتدای محفظه صورت پذیرد.
ماده ۱۰۱
در صورت استفاده از فرد علامت دهنده (راهبر) برای تخلیه بار در محل، عامل انجام کار موظف است از فرد علامت دهنده استفاده نماید و فرد مذکور باید در فاصلهی ایمن از کامیونی که در حال عقب رفتن به محل تخلیه است، مستقرشده و در صورت لزوم از چراغهای علامت دهنده مناسب استفاده کند و هنگام عدم دریافت علائم راهبر نسبت به توقف ماشین اقدام نماید.
ماده ۱۰۲
راههای ارتباطی، رمپها و تجهیزات تخلیه باید بهگونهای طراحی و ساخته شوند که قادر به تحمل نیروهایی که در معرض آن قرار دارند، باشند.
ماده ۱۰۳
مشخصات راههای ارتباطی و ابعاد تجهیزات تخلیه مانند عرض، فواصل وسیله باربری تا دیوارهها و ارتفاع کف تا سقف، باید بهگونهای باشد که تجهیزات متحرکی را که برای عملیات تخلیه به این مکان وارد میشوند، به نحو ایمن در خود جای دهد.
ماده ۱۰۴
عامل انجام کار با ماشینآلات حفاری عمرانی نباید در هنگام کار نسبت به حفاری در زیر محل استقرار بیل مکانیکی خود اقدام نماید.
ماده ۱۰۵
دهانههای ورودی یا خروجی ماشینآلاتی مانند پمپ بتن، قیفهای تراک میکسر، سیلوهای انبار سیمان و نظایر آنکه احتمال سقوط یا ورود افراد یا اعضای بدن کارگران به آنها وجود دارد باید به نحوی حفاظ گذاری گردد که امکان وقوع حادثه میسر نباشد.
ماده ۱۰۶
هنگام کار با ماشین اسکریپر (scraper) رعایت موارد زیر الزامی است:
- الف – اسکریپر باید توسط یکرشته کابل اطمینان به کشنده متصل شود.
- ب – هنگام تعویض تیغههای اسکریپر، جام تیغهها باید بهعنوان تکیهگاه قرار گیرد.
ماده ۱۰۷
ماشینآلات قیر پاش باید دارای مشخصات فنی زیر باشند:
- الف – سطوح چوبی ماشینآلات قیر پاش باید توسط ورقههای فلزی پوشیده شده باشند.
- ب – مخزن ماشینآلات قیر پاش باید دارای حفاظهای مناسب و ایمن باشد.
- ج – محل پاشنده قیر در ماشینآلات آسفالتکاری باید توسط حفاظ مقاوم در برابر آتش محافظت شوند.
ماده ۱۰۸
بهمنظور پیشگیری از آتشسوزی ناشی از کف ایجادشده در قیر موجود در قیر پاش باید نسبت به رعایت موارد زیر اقدام گردد:
- الف – دیگ مجهز به ابزاری برای ممانعت از رسیدن کف به مشعل باشد.
- ب – از مواد غیر کف زا استفاده شود.
ماده ۱۰۹
استفاده از شعله برای مشاهده و مشخص کردن سطح قیر و آسفالت در داخل مخزن ممنوع بوده و عامل انجام کار موظف است از وسایل مناسب برای این کار استفاده نماید.
ماده ۱۱۰
اسپریهای پاششی در ماشینهای قیر پاش باید با یک ورق مقاوم در برابر آتش که دارای دریچهای برای مشاهده میباشد مجهز گردند.
ماده ۱۱۱
کارگران نباید پیش از تخلیه کامل فشار درون مخزن تانکر قیر پاش نسبت به بازنمودن دریچههای بازدید اقدام نمایند.
ماده ۱۱۲
ماشینآلات عمرانی حمل مواد قیری، اسفالت و سوختی باید مجهز به یک خاموشکننده محتوی فوم باشند.
ماده ۱۱۳
کارفرما مکلف است هنگام اسفالتکاری بر روی مسیرهای عمومی نسبت به اجرای سیستم کنترل ترافیکی مناسب اقدام نماید.
ماده ۱۱۴
کارفرما مکلف است ظروف محتوی مواد قیر و نفتی را بعد از سرد شدن روی بالابر بارگذاری نموده و حمل نماید.
ماده ۱۱۵
استفاده از شعله گرم برای حرارت دادن رقیقکننده در عملیات اسفالتکاری و قیرپاشی ممنوع است.
ماده ۱۱۶
باز و بسته نمودن در مخزن ماشینآلات عمرانی حمل قیر و اسفالت، بونکر سیمان و حمل مواد سوختی و نظایر آن هنگامیکه تحتفشار میباشد ممنوع است.
ماده ۱۱۷
استفاده از ماشینآلات عمرانی حمل مواد قابل اشتعال و انفجار، در مواقعی که عامل انجام کار را در محدوده خطر قرار میدهد فقط با استفاده از کنداکتورهای مؤثر الکتریکی و عایقهای الکتریکی مناسب مجاز میباشد.
ماده ۱۱۸
عامل انجام کار با ماشینآلات عمرانی دارای تیغه نباید بهجز در شرایط اضطراری از تیغه دستگاه برای توقف ماشین استفاده نماید.
ماده ۱۱۹
انواع لایروبها و ماشینآلات حفاری ثابت نباید روی دیوارهای با ارتفاع بیش از یک متر حفاری استفاده شوند مگر اینکه ماشینآلات مذکور حداقل به یک نقطه محکم و ایمن مهارشده باشد.
ماده ۱۲۰
کارفرما مکلف است قبل از غلتک زنی سطح جاده، بررسیها و اقدامات کنترلی مناسب و لازم را برای تأمین ایمنی نظیر ظرفیت مجاز، ایمنی عمومی، ایمنی لبه ترانشه ها و شیبها به عمل آورد.
ماده ۱۲۱
هنگامیکه غلتک کار نمیکند:
- الف – باید ترمز گرفته شود.
- ب – چنانچه غلتک درشیب قرارگرفته است باید در دنده مخالف نیروی ثقل زمین قرار گیرد.
- ج – سوئیچ یا کلید در وضعیت خاموش باشد.
- د – چرخها باید توسط موانع محکم و مقاوم مسدود شوند.
ماده ۱۲۲
حرکت غلتک دستی یا غلتکهایی که عامل انجام کار در حالت پیاده در کنار غلتک قرار میگیرد باید از نوعی باشد که حرکت غلتک را در هر جهت کنترل نماید.
ماده ۱۲۳
برای خاموش کردن عملکرد ارتعاشی استوانه در غلتکهای کششی، عامل انجام کار باید بهراحتی قادر به انجام قطع عملکرد از طریق ایستگاه کنترلی نصبشده در ماشین باشد.
ماده ۱۲۴
حدود تماس شغلی در خصوص ارتعاشات باید در زمان استفاده از ماشینآلاتی نظیر غلتکهای ارتعاشی (ویبره)، بولدوزر و چکشهای حفاری بر اساس مقررات جاری اعمال گردد.
- تبصره ۱: در صورت افزون بودن میزان ارتعاش ماشینآلات از حدود تماس شغلی، باید ماشینآلات به میرا کنندهها و عایقهای ارتعاش مجهز شوند.
- تبصره ۲: برای پیشگیری از بروز عارضه بیماریهای شغلی ناشی از ارتعاشات دستگاهها و ماشینآلات عمرانی ، معاینات پزشکی سالیانه و دورهای باید در مورد کارکنان در معرض ارتعاشات انجام گیرد.
ماده ۱۲۵
ماشینآلات حفاری نظیر دریل واگنهای با سیستم هوای فشرده، باید به سیستم کنترل گردوغبار مجهز شده باشند.
ماده ۱۲۶
استفاده از ماشینآلات کنترل از راه دور در محدوده تأسیسات برقی و مخابراتی ممنوع است.
ماده ۱۲۷
راهاندازی و بهرهبرداری از ابزارآلات پنوماتیکی قابلحمل باید:
- الف – ریسک ناشی از صدمات شروع به کار ماشین را به حداقل برساند.
- ب – در مواقعی که فشار بهرهبرداری متغیر میباشد شیر هوا بهصورت اتوماتیک تنظیم گردد.
ماده ۱۲۸
شیلنگ و اتصال شیلنگ هوای فشرده ابزار پنوماتیکی قابلحمل باید:
- الف ـ برای فشار کاری مجاز طراحیشده باشد.
- ب – بهصورت محکم و ایمن به خروجی لوله بستهشده باشد.
ماده ۱۲۹
ابزارهای پنوماتیکی (چکش و دریلهای بادی) باید به گیره ایمن و ابزار آزاد ساز برای جلوگیری از قلاب شدن ابزارها مجهز باشند.
ماده ۱۳۰
برای عملیات کندن، هل دادن، دپو کردن و تسطیح خاک در زمینهای ناپایدار، باید از ماشینهای دارای چرخهای زنجیری استفاده شود.
ماده ۱۳۱
جکهای هیدرولیکی ماشینآلات عمرانی که برای ایجاد تعادل ماشین مورداستفاده قرار میگیرند باید به سامانهی شیرهای قفلدار تجهیز گردیده تا در صورت بروز اختلال در عملکرد آن، مانع از برهم خوردن تعادل ماشین گردد.
ماده ۱۳۲
ماشینآلات عمرانی که عامل انجام کار بهصورت پیاده با آن اقدام به انجام کار میکند، باید به سامانهای مجهز باشند که در صورت رها کردن فرمان یا اهرم هدایت، متوقف گردند.
ماده ۱۳۳
کارفرما مکلف است در هنگام کار با ماشینآلات تکمیل و نهایی کننده در مسیرهای قابل تردد، برای کنترل ترافیک از یک تیم مجهز به پوششهایی باقابلیت انعکاس نور، استفاده نماید.
ماده ۱۳۴
وسایلی که برای محکم نگاهداشتن وینچ به بدنه ماشین بکار میروند باید طوری طراحیشده باشند که قادر به تحمل نیرویی معادل دو برابر حداکثر کشش را داشته و همچنین نیروی وارده ناشی از سیم به کسل را بدون ایجاد تغییر شکل دائمی تحمل نماید.
ماده ۱۳۵
ماشینآلات عمرانی مجهز به وینچ عقب سوار باید به صفحات محافظ در ابعاد و اندازه کافی با حداقل ضخامت ۶ میلیمتر و ابعاد ۴۵×۴۵ میلیمتر بین کاربر و وینچ مجهز باشند.
ماده ۱۳۶
به استناد مواد ۹۱ و ۹۵ قانون کار جمهوری اسلامی ایران، مسئولیت رعایت مقررات این آییننامه بر عهده کارفرمای کارگاه بوده و در صورت وقوع هرگونه حادثه به دلیل عدم توجه کارفرما به الزامات قانونی، مکلف به جبران خسارات وارده میباشد.
این آییننامه مشتمل بر ۳ فصل و ۱۳۶ ماده و ۴ تبصره به استناد مواد ۸۵ و ۹۱ قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ ۱۳۹۱/۴/۵ شورای عالی حفاظت فنی مورد تدوین قرارگرفته و در تاریخ ۱۳۹۱/۵/۱۰ به تصویب وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است.
عبدالرضا شیخالاسلامی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
گردآوریشده توسط :کارشناسان رسمی دادگستری