در متن زیر آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی توسط کارشناسان رسمی دادگستری موردبررسی قرار گرفت و متن کامل آن آورده شده است.
آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی شماره ۱۵۹۳۲۹/ت ۴۷۱۸۷ هـ
- وزارت راه و شهرسازی
- وزارت کشور
- وزارت دادگستری
هیئتوزیران در جلسه مورخ ۱۳۹۱/۶/۲۶ بنا به پیشنهاد مشترک وزارتخانههای راه و شهرسازی، کشور و دادگستری، موضوع نامه شماره ۸۰۸۷۱/۷/۱ مورخ ۱۳۹۰/۵/۲۹ وزارت کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تبصره (۱) ماده (۳۱) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ آییننامه اجرایی تبصره یادشده و ماده (۳۲) قانون مذکور را به شرح زیر تصویب نمود:
آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
فصل اول ـ تعاریف و اصطلاحات درزمینهٔ قانون رسیدگی
به تخلفات رانندگی
ماده ۱ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
در این آییننامه اصطلاحات و عبارات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
- الف ـ قانون: قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ
- ب ـ سازمان: سازمان راهداری و حملونقل جادهای
- پ ـ شهرداری: شهرداریهای سراسر کشور
- ت ـ پروانه فعالیت: مجوزی که توسط سازمان یا شهرداری حسب مورد برای شروع یا تداوم فعالیت شرکت یا مؤسسه حملونقل عمومی کالا یا مسافر صادر میشود.
- ث ـ شرکت یا مؤسسه برونشهری: شخص حقوقی که بهمنظور فعالیت درزمینهی حملونقل عمومی برونشهری کالا یا مسافر دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از سازمان میباشد.
- ج ـ شرکت یا مؤسسه درونشهری: شخص حقوقی که بهمنظور فعالیت درزمینهی حملونقل عمومی درونشهری کالا یا مسافر دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از شهرداری میباشد.
- چ ـ وسیله نقلیه عمومی: وسیله نقلیهای که دارای پلاک عمومی بوده و حسب مورد مطابق ضوابط شهرداری (در چارچوب سیاستهای ابلاغی وزارت کشور) و یا سازمان، در بخش حملونقل عمومی درونشهری یا برونشهری فعالیت میکند و برای آن کارت هوشمند رانندگان صادرشده باشد.
- ح ـ قانون الزام: قانون الزام شرکتها و مؤسسات ترابری جادهای به استفاده از صورتوضعیت مسافری و بارنامه ـ مصوب ۱۳۶۸ ـ و اصلاحات بعدی آن.
فصل دوم ـ حملونقل برونشهری
ماده ۲ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
فعالیت حملونقل عمومی برونشهری بار یا مسافر از طریق شرکت یا مؤسسهای صورت میگیرد که دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از طرف سازمان باشد.
ماده ۳ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
شرکت یا مؤسسه برونشهری مکلف است ضوابط و دستورالعملهای سازمان از قبیل ضوابط تأسیس و بهرهبرداری از شرکتهای حملونقل بار و مسافر را رعایت نماید.
ماده ۴ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
شرکت یا مؤسسه برونشهری صرفاً مجاز به تحویل بار یا مسافر و صدور بارنامه یا صورتوضعیت برای رانندگانی است که دارای مدارک زیر باشند:
- الف ـ گواهینامه معتبر و متناسب با نوع وسیله نقلیه تحت راهبری
- ب ـ گواهی طی دورههای آموزشی مطابق دستورالعمل آموزش شاغلین، ابلاغی از سوی سازمان
- پ ـ دفترچه کار (برگ فعالیت) صادرشده توسط سازمان
- ت ـ برگه (شناسنامه) صحت و سلامت رانندگی صادرشده توسط مراکز مجاز مورد تأیید سازمان
- ث ـ دفترچه ثبت ساعت رانندگان ناوگان عمومی مسافر
ماده ۵ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
شرکت یا مؤسسه موظف به صدور بارنامه یا صورتوضعیت و یا ارائه سایر خدمات صرفاً برای وسایل نقلیهای است که ازنظر فنی کاملاً سالم و بدون نقص بوده و با توجه به ضوابط ابلاغی از سوی سازمان هیچگونه نقص فنی در سامانههای کنترلی و راهبری وسیله نقلیه نظیر ترمزها، فرمان، اتصال در مورد یدککشها، روشنایی، چرخها، بوق، برفپاککن و وسایل گرمایشی و سرمایشی نداشته و مدارک زیر نیز برای آنها صادرشده باشد:
- الف ـ برگ یا برچسب معاینه فنی معتبر صادره از سوی مراکز مجاز با رعایت ماده (۹) قانون
- ب ـ بیمهنامه شخص ثالث معتبر
- ج ـ تأییدیه فنی وسیله نقلیه توسط مدیر فنی شرکت یا مؤسسه
تبصره ـ شرکت یا مؤسسه برونشهری موظف است شخصی را بهعنوان مدیر فنی به کار گیرد و وی موظف است قبل از حرکت وسیله نقلیه، وضعیت فنی آن را بررسی و قابلیت آن را برای سفر پیشبینی و بهطور کتبی تأیید نماید. شرایط و ضوابط بهکارگیری مدیر فنی و فهرست اجزا و تجهیزات موردنیاز و نحوه بررسی فنی آنها توسط سازمان ابلاغ میشود.
ماده ۶ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
شرکت یا مؤسسه برونشهری مکلف است از دادن مسافر و تحویل بار و صدور بارنامه و صورتوضعیت بهوسیله نقلیه فاقد تجهیزات زیر خودداری نماید:
- الف ـ جعبه کمکهای اولیه درمانی
- ب ـ علائم ایمنی و هشداردهنده موردنیاز ازجمله مثلث شبرنگ
- پ ـ تجهیزات مهار بار متناسب با نوع بار در وسایل نقلیه باری
- ت ـ کپسول آتشنشانی مناسب و آمادهبهکار
- ث ـ دستگاه سنجش سرعت و زمان بدون نقص فنی
- ج ـ زنجیر چرخ در صورت لزوم
- چ ـ لاستیکهای آجدار قابلقبول
تبصره ـ شرایط نحوه استفاده و استانداردهای فنی مربوط به تجهیزات موضوع این ماده ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آییننامه توسط سازمان ابلاغ میشود.
ماده ۷ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
رانندگی با وسیله نقلیه عمومی بیش از نه ساعت در یک شبانهروز توسط یک راننده ممنوع است. شرکت یا مؤسسه برونشهری مکلف است برای سفرهایی که برنامه سفر بهصورت یکسره تنظیمشده و مستلزم رانندگی بیش از نه ساعت با سرعت مجاز در یک شبانهروز است، راننده کمکی پیشبینی نماید.
ماده ۸ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
شرکت یا مؤسسه برونشهری کالا صرفاً مجاز به صدور و استفاده از بارنامههای موضوع قانون الزام میباشد و موظف است ضوابط سازمان در خصوص نحوه تهیه، تنظیم و استفاده از بارنامه جادهای را رعایت نماید.
ماده ۹ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
شرکت یا مؤسسه برونشهری مسافر مکلف است ضوابط و مقررات سازمان را در خصوص حملونقل جادهای مسافر از قبیل نرخگذاری حمل مسافر با انواع وسایل نقلیه عمومی، استفاده از صورتوضعیت مسافری موضوع قانون الزام، نحوه تهیه، تنظیم و استفاده از صورتوضعیت و بلیت مسافری، سرویسدهی، ارائه خدمات ویژه در طول سفر، سوار و پیاده نمودن مسافر، حرکت و توقف وسیله نقلیه و سفرهای دربستی را رعایت نماید.
ماده ۱۰ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
اخذ هرگونه وجه از رانندگان، مسافران و صاحبان کالا توسط شرکت یا مؤسسه برونشهری غیر از مواردی که بهموجب مقررات پیشبینیشده یا میشود نظیر کارمزد (حق کمیسیون) و کرایه حمل حسب مورد از بلیت و صورتوضعیت مسافری و بارنامه ممنوع است.
ماده ۱۱ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
شرکـت یا مؤسسه برونشهری مکلف است ضوابط و مقررات مربوط در خصوص تردد ایمن وسیله نقلیه در جادهها از قبیل مقررات حمل بار درراههای کشور، دستورالعمل نحوه بارگیری و مهار بار در وسایل نقلیه و دستورالعمل جابهجایی محمولات ترافیکی درراههای کشور و همچنین آییننامه حملونقل جادهای مواد خطرناک و مقررات حمل بار مندرج در آییننامه راهنمایی و رانندگی را رعایت نماید.
ماده ۱۲ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
رسیدگی به تخلفات شرکت یا مؤسسه برونشهری در خصوص عدم رعایت این آییننامه و تعیین جریمه نقدی مربوط و یا مدت تعطیلی و لغو پروانه متخلف بر عهده سازمان و در مورد تخلفات ایمنی و تصادفات ناشی از قصور یا تقصیر شرکت یا مؤسسه و اعمال اختیارات موضوع این ماده بر عهده کمیسیون مستقر در سازمان متشکل از نمایندگان سازمان، پلیس راهنمایی و رانندگی و صنف مربوط خواهد بود.
تبصره ـ وظایف و اختیارات مراجع مذکور در این ماده متناسب با فراهم شدن بسترهای لازم در استانها بر اساس دستورالعملی که حسب مورد به تصویب سازمان و کمیسیون میرسد بر عهده مدیران واحدهای ذیربط استانی خواهد بود.
ماده ۱۳ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
در صورت احراز وقوع تخلف، مراجع رسیدگیکننده موضوع ماده (۱۲) در صورت لزوم با دعوت از مدیر شرکت یا مؤسسه ذیربط، برای بار اول تذکر کتبی و برای بار دوم به بعد متناسب با نوع و تکرار تخلف، شرکت یا مؤسسه برونشهری متخلف را به ازای هر تخلف از یکمیلیون ریال تا پنج میلیون ریال جریمه خواهند نمود و در صورت تکرار تخلف بیش از سه بار و در مورد تخلفات منتهی به تصادفات جرحی یا فوتی ناشی از قصور یا تقصیر شرکت، مراجع یادشده مجازند پروانه فعالیت شرکت یا مؤسسه برونشهری را از یک ماه تا یک سال به حالت تعلیق درآورده و در صورت تکرار تخلف برای بار چهارم بهطور دائم لغو نمایند.
- تبصره ۱ ـ تصمیم مراجع رسیدگیکننده موضوع ماده (۱۲) ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابلاعتراض است و در صورت اعتراض، قاضی مذکور در ماده (۵) قانون با حضور معترض و نماینده سازمان رأی لازم را صادر مینماید و رأی صادره قطعی است.
- تبصره ۲ ـ نیروی انتظامی موظف است با اعلام سازمان نسبت به تعطیلی شرکت یا مؤسسه برونشهری متخلف اقدام نماید.
- تبصره ۳ ـ در صورت صدور رأی مراجع رسیدگیکننده موضوع ماده (۱۲) به پرداخت جریمه، شرکت یا مؤسسه برونشهری متخلف موظف است ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رأی قطعی، نسبت به پرداخت جریمه تعیینشده بهحساب سازمان نزد خزانهداری کل اقدام نماید. ارائه خدمات سازمان و ادامه فعالیت شرکت یا مؤسسه برونشهری منوط به پرداخت جریمه و ارائه رسید مربوط میباشد.
ماده ۱۴ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
بهمنظور کشف تخلفات و تهیه گزارش لازم در مورد عدم رعایت مقررات این آییننامه توسط شرکت یا مؤسسه برونشهری، سازمان میتواند تحقیقات و بررسیهای لازم را به عمل آورد و رانندگان، شرکت یا مؤسسه برونشهری و سایر دستگاههای مرتبط مکلف به همکاری با سازمان میباشند.
ماده ۱۵ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
برنامهریزی، ساماندهی و تدوین و تصویب ضوابط تأسیس و فعالیت شرکتهای امداد خودرو در جادههای کشور و چگونگی ارائه خدمات و صدور، تمدید و لغو پروانه فعالیت شرکتهای یادشده، صرفاً بر عهده سازمان میباشد.
فصل سوم ـ حملونقل درونشهری
ماده ۱۶ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
شهرداریها موظفاند فعالیتهای مربوط به حملونقل بار و مسافر در حریم شهرها را در قالب شرکت یا مؤسسه حملونقل تعاونی و خصوصی ساماندهی و بر آنها نظارت کنند.
ماده ۱۷ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
فعالیت حملونقل عمومی بار و مسافر از طریق شرکت یا مؤسسهای صورت میگیرد که دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از طرف شهرداری باشد.
ماده ۱۸ – آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
شرکت یا مؤسسه درونشهری مکلف است ضوابط ابلاغی وزارت کشور در خصوص تأسیس و بهرهبرداری، ضوابط شهرداری در خصوص حمل بار و مسافر از قبیل سرویسدهی، سوار و پیاده نمودن مسافر و تخلیه بار در محلهای مجاز، حرکت و توقف وسیله نقلیه و نیز مصوبات شورای اسلامی شهر در خصوص نرخهای مربوط را رعایت نماید.
ماده ۱۹ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
دارا بودن مدارک مذکور در ماده (۴) این آییننامه در مورد رانندگان شرکت یا مؤسسه درونشهری و نیز رعایت ضوابط موضوع مواد (۵) و (۶) حسب مورد برای وسیله نقلیه مربوط الزامی است.
تبصره ـ شرکت یا مؤسسه درونشهری موظف به رعایت مقررات عمومی حمل کالا و ضوابط مصوب وزارت کشور در خصوص حملونقل مواد خطرناک و نحوه جابجایی کالا خارج از ابعاد استاندارد (محمولات ترافیکی) میباشد.
ماده ۲۰ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
رسیدگی به تخلفات شرکت یا مؤسسه درونشهری در خصوص عدم رعایت مفاد و شرایط فصل سوم این آییننامه و تعیین جریمه نقدی مربوط و یا مدت تعطیلی و لغو پروانه متخلف بر عهده شهرداری و در مورد تخلفات ایمنی و تصادفات ناشی از قصور یا تقصیر شرکت یا مؤسسه و اعمال اختیارات موضوع این ماده بر عهده کمیسیونی مستقر در شهرداری محل متشکل از نمایندگان شهرداری، نیروی انتظامی (پلیس راهنمایی و رانندگی) و صنف مربوط خواهد بود.
ماده ۲۱ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
در صورت احراز وقوع تخلف و عدم رعایت مقررات بر اساس اسناد و مدارک مربوط، مراجع رسیدگیکننده موضوع ماده (۲۰) در صورت لزوم با دعوت از مدیر شرکت یا مؤسسه ذیربط، برای بار اول تذکر کتبی و برای بار دوم به بعد متناسب با نوع و تکرار تخلف، شرکت یا مؤسسه درونشهری متخلف را به ازای هر تخلف از یکمیلیون ریال تا پنج میلیون ریال جریمه خواهند نمود و در صورت تکرار تخلف بیش از سه بار و در مورد تخلفات منتهی به تصادفات جرحی یا فوتی ناشی از قصور یا تقصیر شرکت، مراجع یادشده مجازند پروانه فعالیت شرکت یا مؤسسه درونشهری را از یک ماه تا یک سال به حالت تعلیق درآورده و در صورت تکرار تخلف برای بار چهارم بهطور دائم لغو نمایند.
- تبصره ۱ ـ تصمیم مراجع رسیدگیکننده موضوع ماده (۲۰) ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابلاعتراض است و در صورت اعتراض، قاضی مذکور در ماده (۵) قانون با حضور معترض و نماینده شهرداری رأی لازم را صادر مینماید و رأی صادره قطعی است.
- تبصره ۲ ـ نیروی انتظامی موظف است با اعلام شهرداری نسبت به تعطیلی شرکت یا مؤسسه درونشهری متخلف اقدام نماید.
- تبصره ۳ ـ در صورت صدور رأی مراجع رسیدگیکننده موضوع ماده (۲۰) به پرداخت جریمه، شرکت یا مؤسسه درونشهری متخلف موظف است ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رأی منوط به قطعی شدن آن، نسبت به پرداخت جریمه تعیینشده بهحساب شهرداری اقدام نماید. ارائه خدمات شهرداری و ادامه فعالیت شرکت یا مؤسسه درونشهری منوط به پرداخت جریمه و ارائه رسید مربوط میباشد.
ماده ۲۲ ـ آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
برنامهریزی، ساماندهی و تدوین و تصویب ضوابط تأسیس و فعالیت شرکتهای امداد خودرو در محدوده شهرها و چگونگی ارائه خدمات، صدور، تمدید و لغو پروانه فعالیت شرکتهای یادشده، صرفاً بر عهده وزارت کشور میباشد.
معاون اول رئیسجمهور ـ محمدرضا رحیمی
- آییننامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) و ماده (۳۲) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی
- گردآوریشده توسط: کارشناسان رسمی دادگستری