در این مطلب دانستنیهای رابطه مالک و مستأجر و نکتههای آن توسط کارشناسان رسمی دادگستری موردبررسی قرارگرفته و متن آن گردآوریشده است.
آیا میدانید برای تنظیم رابطه مالک و مستأجر، قانون، استانداردی را تعیین کرده است؟
- رابطه مالک و مستأجر ازجمله روابطی است که عدم آگاهی هر یک از طرفین نسبت به استانداردهای آن، خسارتهای جبرانناپذیری را به فرد وارد میسازد.
- متأسفانه شرایط اقتصادی در کشور ما بهگونهای است که مستأجر در جریان این روابط بیشتر از مالک آسیب میبیند.
تعداد مستأجر زیاد در مقایسه با تعداد خانههای اجارهای محدود از یکسو و قیمتهای نجومی برای اجاره که برخی مالکان پیشنهاد میدهند، دو فاکتور مهمی است که باعث شده مستأجر در مقابل مالک آسیبپذیرتر باشد.
اما ما (کارشناسان رسمی دادگستری) در این گزارش قصد داریم با تقویت دامنه شناخت مستأجران به موضوع اجاره مسکن، توانایی این گروه را تا حد لازم نسبت به اجارهنشینی بالا ببریم.
نکاتی در اجارهنشینی وجود دارد که هم مالک و هم مستأجر باید آنها را شناخته و رعایت کنند. اگر این نکات رعایت شود، رابطه مالک و مستأجر همچون دو دوست قدیمی رابطهشان حفظ خواهد شد.
- امروزه مستأجران در هنگام یافتن خانه جدید برای اجاره فقط به دنبال خانهای هستند که اجاره آن با توان مالیشان سازگاری داشته باشد. این رویه کاملاً غلط و به ضرر مطلق مستأجر میباشد.
- شیوه درست برای یافتن خانه اجارهای مناسب این است که شما هم به دنبال خانه خوب و هم به دنبال مالک خوب باشید.
برخی مالکان اینگونه تصور میکنند که مستأجر یعنی برده، درصورتیکه مستأجر درعینحالی که از خانه اجارهای بهعنوان سرپناه استفاده میکند، حافظ منافع مالک در مدت حداقل یک سال نیز خواهد بود. قبل از آنکه ملکی را اجاره کنید، حسابی در مورد شخصیت درونی مالک تحقیق کنید. بهترین منبع تحقیقاتی در این میان مستأجر قبلی است. میتوانید درباره طرز صحبت کردن، اخلاق و ویژگیهای مالک از مستأجر قبلی سؤال کنید. حتی میتوانید علت نقلوانتقال مستأجر قبلی را نیز از او بپرسید. شاید مستأجر قبلی از سرکشیهای بیمورد مالک و زخمزبانهای همسر مالک خسته شده است!
در اجاره مسکن باید مدت اجاره معین باشد که معمولاً این مدت یک سال تعیین میشود. مدت اجاره از روزی شروع میشود که بین موجر و مستأجر توافق شود و اگر در زمان عقد قرارداد اجاره ابتدای مدت ذکر نشود، از زمان انعقاد قرارداد محسوب خواهد شد.
تعمیرات و کلیه مخارج که در مورد اجاره برای امکان بهرهبرداری از آن لازم است بر عهده مالک است، مگر آنکه در قرارداد خلاف آن قید شود. همچنین پرداخت هزینههای مربوط به اسباب و لوازمی که برای استفاده از مورد اجاره همچون نصب آبگرمکن و شوفاژ و … ضروری است، بر عهده مالک است. عامل مهمی که معمولاً باعث ایجاد اختلاف بین مالک و مستأجر میشود، بحث پرداخت اجارهبها است.
قانون میگوید مستأجر باید در زمانهای تعیینشده در قرارداد اجارهبها را پرداخت کند و در مقابل از موجر رسید دریافت کند.
برخی از مستأجران استفادههای سوء ازملک مورد اجاره میکنند. مثلاً باآنکه ملک مورد اجاره کاربری مسکونی دارد، اما مستأجر استفاده اداری یا تجاری از آن میکند. قانون در چنین مواردی حق فسخ اجاره را به مالک داده است.
مستأجر بهمحض پایان زمان قرارداد باید ملک را تخلیه کند و اگر بعد از پایان مدت اجاره مستأجر آن را در تصرف خود نگه دارد، باید به موجر اجارهبهایی که معادل اجارهبهای مکان شبیه به آن است، بپردازد. البته اگر مستأجر مبلغی را بهعنوان رهن نزد مالک داشته باشد، مطابق قانون تخلیه و تحویل مورد اجاره، منوط به تحویل مبلغ رهن به مستأجر خواهد بود.
تنظیم قرارداد بین مالک و مستأجر باید حتماً در بنگاههای املاک معتبر رسمی انجام بگیرد.
باید توجه داشت برای تنظیم قرارداد اجاره حتماً دو نفر بهعنوان گواه و شاهد ذیل سند اجاره را امضا کنند. همچنین تنظیم قرارداد باید در فرمهای چاپی معتبر انجام شود.
نکته آخر خسارت و ودیعهای است که مالک در هنگام تخلیه از مستأجر طلب میکند. اولاً این مبلغ باید مقدار آن بر اساس فیشهای قبلی هزینه آب، برق، تلفن و گاز محاسبه شود و ثانیاً مبلغ ودیعه باید در حضور بنگاه معاملات املاک و توسط مشاور املاک گرفته شود؛ بیان سادهتر مالک هرگز حق گرفتن مبلغی بهصورت مستقیم از مستأجر در هنگام تخلیه ملک را ندارد.
- موضوع: دانستنیهای رابطه مالک و مستأجر
- گردآوریشده توسط: کارشناسان رسمی دادگستری