اصول ضوابط و مقررات هویت بخشی به سیما و کالبد شهری و روستایی کشور توسط کارشناسان رسمی دادگستری جمعآوری و در مطلب ذیل شرح دادهشده است.
«اصول کلی ضوابط و مقررات هویت بخشی به سیما و کالبد شهرها و روستاهای کشور»
(موضوعبند «ب» ماده ۱۳۷ قانون برنامه سوم)
۱ – کلیات و اهداف
اصول کلی زیر بهمنظور هویت بخشی به سیما و کالبد شهرها و روستاهای کشور و انطباق مشخصات کلیه ساختمانهای مسکونی و عمومی کشور با ویژگیهای فرهنگ معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی (بومی) و رعایت اصول و ضوابط مربوط به نماسازی و طراحی شهری و روستایی کشور و جلوگیری از تخریب ساختمانها و نماهای باارزش در شهرها و هماهنگی ابنیه با شرایط اقلیمی و ویژگیهای بومی و فرهنگی، تحت عنوان اصول کلی ضوابط و مقررات نمای شهری ابلاغ میگردد
۲ – تعاریف
۲ – ۱ – نمای شهری و روستایی :
کلیه سطوح نمایان ساختمانها و سایر عناصر شهری و روستایی واقع در محدوده قانونی شهرها، شهرکها و روستاها که بدنه فضاهای شهری و روستایی را تشکیل داده و از داخل معابر و یا محلهای خاص قابلمشاهده است اعم از نمای اصلی یا نماهای جانبی، نمای شهری یا روستایی محسوب میشود.
تعیین نماهای شهری و روستایی قابلمشاهده از محلهای خاص به پیشنهاد مشترک سازمان مسکن و شهرسازی استان (بنیاد مسکن انقلاب اسلامی) و شهرداری شهر و تأیید شورای شهرسازی و معماری استان و در طول برنامه سوم توسعه، کمیته جمعیت، آمایش و محیطزیست خواهد بود.
۲ – ۲ – نماهای شهری و روستایی باارزش تاریخی و ویژه:
آن قسمت از بدنه فضاهای شهری و روستایی که در طرحهای توسعه شهری و هادی روستایی بهعنوان نماهای باارزش تاریخی و ویژه مشخص و تصویب شود و نیز نماهایی که حسب مورد در کمیسیون ماده ۵ و در مورد طرحهای هادی شهری و روستایی در مرجع ذیربط پیشنهاد و تصویب کند نمای باارزش تاریخی یا ویژه محسوب میشود.
تبصره ) در مورد بافتها یا ابنیهای که به ثبت سازمان میراث فرهنگی کشور رسیدهاند ملاک تعیین ارزشگذاری نمای شهری یا روستایی این آثار، سازمان مذکور خواهد بود.
۲ – ۳ – دستورالعملها و راهنماها و ضوابط طراحی شهری و روستایی:
دستورالعملها، راهنماها و ضوابطی است که جهت ساماندهی کالبدی شهرها و مناطق شهری و روستایی و یا نماهای باارزش و ویژه تدوین میشود.
این ضوابط و دستورالعملها در قالب طرحهای توسعه و عمران شهری و روستایی و یا بهصورت مجزا تهیهشده و پس از تأیید مراجع مسئول تصویب آنها رعایت مفاد آن در کلیه ساختوسازهای شهری و روستایی (شامل اقدامات عمرانی نهادهای دولتی و عمومی و همچنین ساختوسازهای شخصی) الزامی میگردد.
۲ – ۴ – الحاقات به نماهای شهری و روستایی :
آن دسته عناصری هستند که علاوه بر مشخصات مندرج در نقشههای ساختمان به نماهای آن افزودهشده است. الحاقات به ترتیب مندرج در هر دستورالعمل و راهنماهای طراحی شهری به دودسته مجاز و غیرمجاز تفکیک میشود.
۳ – مقررات کلی
- ۳ – ۱ – مراجع تهیهکننده طرحهای شهری و روستایی موظفاند در کلیه شهرها و روستاهای دارای طرحهای جامع، تفصیلی، هادی شهری و روستایی، دستورالعمل و راهنمای طراحی شهری و ضوابط طراحی شهری و روستایی به ترتیب اولویت مناطق تهیه و به تصویب مراجع مندرج دربند ۱-۲ برسانند در موارد خاص دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران موظف به تشخیص اولویت تهیه این دستورالعملها و ضوابط برای شهرهای مختلف خواهد بود.
- ۳ – ۲ – در دستورالعملهای تهیهشده بایستی در کلیه بناهای واقع در بدنهها و نماهای مجاور و مشرف فضاهای عمومی شهری ازجمله میادین خیابانهای مهم و … و روستایی باید ازنظر هماهنگی، ارتفاع، حجم، شکل، رنگ و تناسب و نحوه قرارگیری بناها در نمای شهری و روستایی ، میزان پیشآمدگی آنها در معابر، رعایت خط آسمان، خط طبقات، مصالح، الحاقات مجاز، عناصر معماری، نمای شهری، روستایی متناسب و ضابطهمند شوند و ضمن انعکاس هویت فرهنگی جامعه در سیمای شهری و روستایی رعایت هماهنگی با ابنیه مجاور را بنماید تا زمانی که ضوابط طراحی شهری و روستایی تدویننشده باشد، تلاش در جهت ایجاد این هماهنگی با توجه به شرایط و الگوهای محلی زیر نظر مراجع صدور پروانه ساختمانی ضروری است.
- ۳ – ۳ – رعایت ضوابط طراحی شهری و روستایی در طراحی ساختمانها واقع در نماهای شهری در نوسازی و تغییرات کلی بناها در خیابانهای موجود، یا در دست احداث و یا مشمول طرح تعریض معبر الزامی است، در صدور پروانه این ساختمانها، ارائه نقشهها به ترتیبی که حاکی از رعایت ضوابط فوق باشد (بهویژه ارائه نماها به مقیاس اجرایی و حداقل ۵۰: ۱) ضروری است.
- ۳ – ۴ – هرگونه تغییر اساسی نسبت به نماهای مصوب در نمای شهری و روستایی بااطلاع و تأیید مراجع صدور پروانه و بر اساس ضوابط طراحی شهری و روستایی مصوب انجام دهند. در غیر این صورت مراجع صدور پروانه ساختمانی موظفاند از صدور برگپایان کار برای مالکان خودداری نمایند.
- ۳ – ۵ – مالکان ساختمانهای شهری و روستایی باید نمای ساختمان و دیوار و حصار املاک خود را سالم و در شرایط مناسب نگهداری و موظف به زدودن آثار فرسودگیهای ناشی از شرایط جوی و آلودگی هوا و برچیدن هرگونه الحاقات غیرمجاز، برحسب تشخیص ضوابط طراحی شهری مصوب میباشند.
درصورتیکه در شهرها شهرداری و در روستاها مراجع صدور پروانه ساختمان راسا نسبت به مرمت و بهسازی نماهای شهری و روستایی اقدام نمایند. هر مالک موظف به پرداخت هزینههای احتمالی خواهد بود. - ۳ – ۶ – مراجع مسئول تهیه، بررسی و تصویب طرحهای شهری و روستایی موظفاند در تعیین ضوابط و مقررات بافتهای باارزش و قدیمی شهرها و روستاها به نحوی اقدام نمایند که امکان حفظ نماهای باارزش آنها فراهم شود.
تعمیر و نوسازی کلیه بناها در آن مناطق در هماهنگی با ساختمانهای باارزش موجود و بر اساس ضوابط مصوب طراحی شهری و روستایی مصوب در قالب طرحهای مربوطه خواهد بود.
تبصره ۱ )> مالکان ساختمانهای واقع در این مناطق که قبلاً نمای ساختمان خود را تغییر دادهاند، در هنگام بازسازی موظفاند در صورت اعلام مراجع صدور پروانه ساختمان و بر اساس نقشههایی که طبق ضوابط تهیه و به تصویب رسیده باشد، اقدام به بازسازی و اصلاح نمای ساختمان خودنمایند. - ۳ – ۷ – اصول و ضوابط مربوط به این آییننامه ابتدا در نقاط مهم شهری شامل گرهها (میادین و فلکهها)، گذرهای اصلی شهر (بزرگراهها)، مراکز فرهنگی و جمعیتی مهم، ساختمانهای یادمانی به تشخیص سازمانهای مسکن و شهرسازی استانها و اولویتی که تعیین مینمایند اجرا و سپس به سایر نقاط شهری و روستایی تسری خواهد یافت.
۴ – الزامات اجرای مقررات
- ۴ – ۱ – مراجع صدور پروانه ساختمان موظفاند پایان کار ساختمانها را پس از تأیید رعایت ضوابط طراحی شهری و نماهای شهری و مقررات دیگر الزامی توسط افراد صلاحیتدار صادر کنند.
- ۴ – ۲ – لزوم رعایت ضوابط طراحی شهری و روستایی در پروانههای ساختمانی ذکر خواهد شد و تخطی از آنها بهمنزله تخلف از مفاد پروانه صادره تلقی و بر اساس مفاد مواد ۳۴ و ۳۵ قانون نظاممهندسی و کنترل ساختمان قابلتعقیب خواهد بود.
- ۴ – ۳ – کلیه طرحهایی که از تاریخ ابلاغ این بخشنامه درون میادین، نصب تابلوهای تبلیغاتی، تابلوهای مغازهها و سایر تابلوهای شهری موکول به رعایت مقرراتی خواهد بود که بهمنظور جلوگیری از ایجاد مزاحمت بصری توسط شورای شهرسازی و معماری استان (کمیته آمایش جمعیت و محیطزیست) تصویب و اعلام گردد.
- ۴ – ۴ – در کلیه طرحهای مربوط به نماهای شهری که از این به بعد تهیه میشوند ابعاد دربها و پنجرههای پیشنهادی در جدارههای شهری باید بهگونهای طراحی شود که حتیالامکان تولید انبوه و پیشساخته آنها میسر گردد.
- ۴ – ۵ – شورای شهرسازی و معماری استانها (کمیته آمایش جمعیت و محیطزیست استان) با همکاری سازمانهای نظاممهندسی و کمیتههای تخصصی بررسی طرحهای معماری و شهرسازی استان که در دبیرخانههای شورای شهرسازی استان مربوطه تشکیل خواهد شد نظارت بر طراحیهای موضوع این مصوبه را بر عهده خواهند داشت.
- ۴ – ۶ – سازمانهای مسکن و شهرسازی استانها نظارت بر حُسن اجرای مصوبه را بر عهده خواهند داشت.
علی عبدالعلیزاده
وزیر مسکن و شهرسازی
اصول ضوابط و مقررات هویت بخشی به سیما و کالبد شهری و روستایی کشور توسط کارشناسان رسمی دادگستری جمعآوری و در مطلب فوق شرح داده شد.
دیدگاهتان را بنویسید