قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸ توسط گروه کارشناسان رسمی دادگستری در متن زیر آورده شده است.
باب اول
فصل اول – تشکیلات اداری ثبت و وظایف مأمورین
ماده ۱ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در هر حوزه ابتدایی به اقتضاء اهمیت محل یک اداره یا دایره ثبت‌اسناد و املاک تأسیس می‌شود – ممکن است هر اداره یا دایره ثبت دارای شعبی باشد.
ماده ۲ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
مدیران و نمایندگان ثبت و مسئولین دفاتر جز در محل مأموریت خود نمی‌توانند انجام‌وظیفه نمایند. اقدامات آن‌ها در خارج از آن محل اثر قانونی ندارد.
ماده ۳ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هر مدیر ثبت و مسئول دفتر و نماینده باید قبل از تصدی به مأموریت دو نمونه از امضاء خود را بدهد یکی از نمونه‌ها در دفتر دایره محلی و دیگری در اداره کل ثبت‌اسناد و املاک در تهران ضبط خواهد شد.
ماده ۴ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در صورت تغییر مسئول دفتر مدیریت ثبت‌اسناد و املاک محل با حضور مدعی‌العموم ابتدایی یا نماینده او ذیل دفاتر مسئول مزبور را بسته و به مسئولی که به‌جای او معین می‌شود تسلیم خواهد کرد.
ماده ۵ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در هر اداره یا دایره ثبت به‌تناسب توسعه آن‌یک یا چند نفر متخصص ثبت برای رفع اختلافات و اعتراضات ناشی از تقاضای ثبت املاک معین خواهد شد.
ماده ۶ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
انتخاب محققین ثبت از بین مستخدمین دولت مطابق نظامنامه‌ای که وزارت عدلیه تنظیم خواهد نمود به عمل می‌آید.
ماده ۷ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
جز در مورد ماده ۸ محققین ثبت به اختلافاتی رسیدگی خواهند کرد که از هزار تومان تجاوز نکند از رأی محقق ثبت تا ده روز پس از ابلاغ به نزدیک‌ترین محکمه بدایت شکایت استینافی می‌توان کرد محقق در ضمن رأی خود این حق استیناف را ذکر کرده و محکمه صلاحیت‌دار را نیز صریحاً قید می‌کند حکم آن محکمه قابل تمیز نیست.
ماده ۸ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در موارد قنوات و چشمه‌سارها و املاک مشاعه هرگاه سهام ملک یا قنات یا چشمه‌سار به ترتیب مذکور در ماده ۳۷ مجموعاً بیش از سهام واقعی ملک یا قنات یا چشمه‌سار بشود محقق ثبت بدون رعایت حدنصاب فوق‌الذکر رسیدگی کرده و رأی خواهد داد کسانی که در این مورد به رأی محقق ثبت تسلیم نباشند درصورتی‌که سهم هر یک از آن‌ها بیش از هزار تومان باشد معترض تلقی شده و می‌توانند تا دو ماه پس از ابلاغ رأی نسبت به تقاضای سایر شرکا قنات یا چشمه‌سار یا ملک مشاع به محکمه صلاحیت‌دار عرض حال اعتراض بدهند و چنانچه سهم هر یک از آن‌ها هزار تومان یا کمتر باشد فقط می‌توانند مطابق ماده ۷ در ظرف مدت ده روز استینافاً به نزدیک‌ترین محکمه بدایت مراجعه کنند.
ماده ۹ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
ترتیب رسیدگی و وظائف محققین ثبت به‌موجب نظامنامه معین خواهد شد.
ماده ۱۰ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
برای آگاهی عامه اداره ثبت املاک در موقع تشکیل در هر حوزه سالی یک‌مرتبه تا دو سال باید هیئتی مرکب از پنج نفر معتمدین محل و سه نفر مأمورین مهم آن حوزه تشکیل دهد که به‌وسیله اعلان و ابلاغ و جار اهالی حوزه ثبت را از لزوم ثبت املاک مطلع سازند.
فصل دوم – دفاتر ثبت
ماده ۱۱ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هر اداره یا دایره ثبت‌اسناد و املاک دارای دفاتر ذیل خواهد بود و هر دفتری باید نخستین باشد:
- دفتر املاک
- دفتر معاملات راجع به اموال غیرمنقول
- دفتر ثبت معاملات منافع املاک ثبت‌شده
- دفتر معاملات اموال منقول
- دفتر اسناد متفرقه
- دفتر ودایع
- دفتر احکام محاکم راجع به اموال منقول و غیرمنقول
- دفتر ثبت موقوفات
- دفتر صورت اسامی اشخاصی که ورشکسته و یا در تحت قیمومیت یا ولایت شرعی هستند
- دفتر عایدات ثبت
- دفتر نماینده عمومی املاک.
ماده ۱۲ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
وزارت عدلیه اندازه عرض و طول هر یک از دفاتر مذکوره در ماده فوق و همچنین نمونه صفحات وعده ستون‌های مطالبی را که باید در هریک از ستون‌ها درج شود به‌موجب نظامنامه مخصوص معین خواهد کرد.
ماده ۱۳ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
کلیه دفاتر مذکوره در ماده (۱۱) باید مجلد بوده و تمام صفحات آن را در بدو امر مدعی‌العموم بدایت محل یا نماینده او نمره گذاشته و به امضای خود ممضی و به مهر پارکه ممهور نماید.
ماده ۱۴ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
مجموع عده صفحات هر دفتر را باید مدعی‌العموم یا نماینده او با تمام حروف در صفحه اول و آخر دفتر با ذکر تاریخ قید کند.
ماده ۱۵ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
عده مجلدات دفتر املاک به عده نواحی هر حوزه ثبت خواهد بود و در هر یک از مجلدات مذکوره لااقل شش صفحه برای هر ملک منظور می‌شود و صفحات مزبوره دارای نمره ترتیبی خواهد بود.
ماده ۱۶ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
تمام معاملات راجع به انتقال املاک در صفحه دفتر املاک که مربوط به آن ملک است به ترتیب تاریخ قیدشده و در دفتر نماینده عمومی املاک نیز یادداشت خواهد شد.
ماده ۱۷ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
کلیه دفاتر مذکوره در ماده (۱۱) به‌استثنای دفتر املاک سالیانه بوده و در آخر هرسال مسئولین دفاتر ثبت‌اسناد و املاک دفاتر خود را بسته شماره اسنادی را که ثبت‌شده است معین و صورت‌مجلس از شرح ختم دفتر در آخرین صفحه که بسته می‌شود مرتب کرده امضاء می‌نمایند پس از آن دفاتر بسته‌شده را به مدیر دایره ثبت‌اسناد و املاک حوزه خود تسلیم می‌کنند.
ماده ۱۸ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
مدیر ثبت در آخر هرسال صورت‌مجلس مذکور در ماده فوق را امضاء نموده و پس‌ازآن یک نسخه از اصل هر یک از دفاتر را به ضبط حوزه خود و نسخه دیگر را به دفتر ضبط راکد کل ارسال خواهد داشت.
ماده ۱۹ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
دفتر املاک سالیانه نیست و مادامی‌که صفحه سفید دارد استعمال می‌شود مقررات راجعه به بستن دفاتر و ترتیب صورت‌مجلس که در دو ماده فوق مذکور است پس از اختتام آن به‌عمل‌آمده یک نسخه از آن در ضبط حوزه‌ای که ملک در آن واقع‌شده و نسخه ثانی به ضبط کل ارسال خواهد شد.
ماده ۲۰ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
مراجعه به دفتر املاک برای عموم جایز است.
باب دوم – ثبت املاک
فصل اول – مواد عمومی و مواد متفرقه
ماده ۲۱ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
کلیه اموال غیرمنقول اعم از املاک مزروعی و مستغلات و غیره باید در دفاتر ثبت املاک ثبت شود در نقاطی که اداره ثبت‌اسناد در تاریخ اجرا قانون متمم قانون ثبت املاک مورخ یازدهم دی‌ماه ۱۳۰۷ موجود بوده از تاریخ اجرا آن قانون تا دو سال و در سایر نقاط از تاریخ افتتاح اداره ثبت املاک در هر ناحیه تا ۲ سال کلیه اشخاصی که به‌عنوان مالکیت متصرف املاک واقعه در آن ناحیه هستند باید تقاضای ثبت نمایند و از ابتدا سال سوم دولت هر ملکی را که هنوز تقاضای ثبت آن نشده به اسم متصرف اعلان کرده و با رعایت مقررات این قانون به ثبت می‌رساند.
ماده ۲۲ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
تقاضای ثبت نسبت به املاک دولت به عهده مالیه محل و نسبت به املاک مؤسسات بلدی و خیریه بر عهده رئیس مؤسسه و نسبت به املاک موقوفه به عهده متولی و نسبت به املاک شرکت‌ها به عهده مدیر شرکت و در مورد املاک محجورین به عهده ولی یا قیم آن‌ها است.
ماده ۲۳ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
نماینده اوقاف هر محل مکلف است به متولیان املاک موقوفه آن محل اخطار نماید که در ظرف شش ماه از تاریخ اجرا این قانون در نواحی که اداره ثبت موجود است و در سایر نواحی تا شش ماه پس از افتتاح اداره ثبت نسبت به املاک موقوفه تقاضای ثبت نمایند.
ماده ۲۴ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
درصورتی‌که متولیان در ظرف مدت فوق اقدام به تقاضای ثبت نکنند نماینده اوقاف محل تقاضای ثبت خواهد کرد.
ماده ۲۵ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
نسبت به موقوفاتی که متولی خاص ندارد نماینده اوقاف محل مستقیماً تقاضای ثبت خواهد داد.
ماده ۲۶ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
نسبت به ملک به موقوفه که به‌عنوان مالکیت تقاضای ثبت آن شده و همچنین برای حفظ حقوق ارتفاقی موقوفه نسبت به ملک دیگری که تقاضای ثبت آن بدون ذکر حقوق موقوفه شده است متولی و نماینده اوقاف هر یک جداگانه مکلف به اعتراض هستند.
ماده ۲۷ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
عدم اعتراض متولی در مدت قانونی و عدم تعقیب امر در نزد مراجع صالحه درصورتی‌که عمدی باشد خیانت محسوب و با متولی مطابق مواد ۷۹ و ۸۰ قانون مدنی رفتار خواهد شد.
ماده ۲۸ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
مخارج راجع به ثبت درصورتی‌که موقوفه موردتقاضا عایدات کافی نداشته باشد و همچنین مخارج اعتراض و محاکمه از محل مبرات مطلقه و موقوفات مجهول المصرف داده می‌شود.
ماده ۲۹ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در مورد املاکی که وقف بر اولاد و اقارب است نماینده اوقاف محل به متولی یا یکی از موقوف علیهم اخطار می‌کند که در مدت شش ماه مذکور در ماده ۲۳ تقاضای ثبت موقوفه را بنماید و در صورت عدم تقاضا نماینده اوقاف خود تقاضای ثبت خواهد داد.
ماده ۳۰ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در مواردی که اداره اوقاف تقاضای ثبت می‌دهد مخارج راجع به ثبت را خود مستقیماً از عایدات موقوفه موردتقاضا وصول خواهد نمود.
ماده ۳۱ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
عرض حال اعتراض اداره اوقاف مجاناً پذیرفته می‌شود.
ماده ۳۲ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
ثبت رتبه به‌عنوان وقفیت مثبت تولیت نیست.
ماده ۳۳ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هر یک از نمایندگان اوقاف که تکالیف مقرره در مواد فوق را انجام نداد از یک تا سه سال از خدمات دولتی منفصل خواهد شد.
ماده ۳۴ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در مورد قنوات و چشمه‌سارهای مشترکه بین چند مالک و املاک مشاع هرگاه یکی از مالکین تقاضای ثبت کرد.
ثبت تمام قنات یا چشمه‌سار و ملک مشاع الزامی و مطابق مواد ذیل عمل خواهد شد.
ماده ۳۵ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
پس از اولین تقاضای ثبت اداره ثبت اعلان خواهد کرد که نسبت به قسمتی از فلان قنات یا فلان ملک تقاضای ثبت‌شده و عموم مالکین متصرف باید تا سی روز پس از نشر آخرین اعلان اظهارنامه به اداره بدهند.
ماده ۳۶ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اعلان فوق تا سی روز سه مرتبه منتشر خواهد شد سی روز پس از انتشار آخرین اعلان اداره ثبت باید صورت کلیه اشخاصی که خود را به‌وسیله اظهارنامه مالک متصرف معرفی کرده‌اند و همچنین اشخاص مذکور در ماده ۱۰۶ و صورت قسمت‌هایی را که مالک آن معلوم نیست اعلان نماید این اعلان تا شصت روز منتشرشده و هرگاه در ظرف این مدت معترضی پیدا نشد سند مالکیت به اشخاصی که به‌عنوان مالک متصرف اعلان‌شده‌اند با رعایت ماده ۱۰۷ داده می‌شود.
ماده ۳۷ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اگر عده سهام اشخاصی که اظهارنامه داده‌اند و سهام اشخاص مذکور در ماده ۱۰۶ و سهامی که مالک آن معلوم نیست مجموعاً بیش از سهام واقعی ملک یا قنات یا چشمه‌سار بشود مطابق ماده ۸ این قانون رسیدگی به آن به محقق ثبت رجوع خواهد شد.
ماده ۳۸ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
نسبت به املاکی که با شرط خیار یا به‌عنوان قطعی یا شرط نذر خارج و یا به‌عنوان قطعی با شرط وکالت منتقل‌شده است و به‌طورکلی نسبت به املاکی که به‌عنوان صلح یا به هر عنوان دیگر با شرط استرداد انتقال داده‌شده و مدت خیار یا عمل به‌شرط و به‌طورکلی مدت حق استرداد هنوز باقی است انتقال‌دهنده حق دارد تقاضای ثبت نماید ولی مکلف است حق طرف را نیز در تقاضانامه خود قید کند و این حق مادامی‌که باقی است در ضمن اعلان با تصریح به اسم طرف ذکر خواهد شد هرگاه انتقال‌دهنده در ظرف مدت بخواهد از حق خود استفاده کند باید به اطلاع ثبت‌اسناد محل ملک اقدام نماید اگر انتقال‌دهنده در ظرف مدت از حق خود استفاده نکرد طرف می‌تواند صدور سند مالکیت خود را نسبت به ملک مورد معامله که در دفتر املاک به اسم انتقال‌دهنده ثبت‌شده است تقاضا نماید اداره ثبت تقاضای طرف را به انتقال‌دهنده ابلاغ کرده و هرگاه انتقال‌دهنده تا ده روز از تاریخ ابلاغ (با رعایت مقررات اصول محاکمات حقوقی راجع به مسافت) مخالفتی نکرد تعلق قطعی ملک را به‌طرف در دفتر املاک ثبت نموده سند مالکیت قطعی به او خواهد داد اگر انتقال‌دهنده تا ده روز از تاریخ ابلاغ ادعا کرد که تفاوت بین قیمت واقعی در روز انقضاء مدت حق استرداد و قیمت مقرر بین طرفین از خمس قیمت واقعی در روز انقضاء مدت بیشتر است باید در ظرف یک ماه به محکمه صالحه رجوع کند.
هرگاه محکمه تفاوت قیمت را معادل خمس یا کمتر دید حکم خواهد داد اداره ثبت املاک ملک را به‌طور قطعی به اسم طرف ثبت نماید و هرگاه تفاوت را بیش از میزان فوق دید و طرف نیز تا یک ماه از تاریخ اخطار برای تأدیه مازاد از خمس حاضر نشد محکمه حکم به رد قیمت مقرر بین طرفین و اجرت‌المثل قانونی خواهد داد در این صورت هرگاه انتقال‌دهنده محکوم‌به را نپرداخت حکم مطابق مقررات اصول محاکمات حقوقی اجراشده و طرف در استیفای حق خود (محکوم‌به) از عین یا قیمت ملک مورد معامله بر هر طلبکار دیگر انتقال‌دهنده مقدم خواهد بود.
ماده ۳۹ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
نسبت به معاملات مذکور در ماده فوق که پس از ثبت ملک در دفتر املاک واقع‌شده و در دفتر معاملات غیر منقوله نیز ثبت‌شده است مقررات فوق لازم‌الرعایه است لیکن وظایفی که در فوق به عهده محکمه گذارده شده به عهده مدیر ثبت خواهد بود.
ماده ۴۰ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
مفاد ماده ۳۸ نسبت به معاملاتی هم که قبل از تاریخ اجرا این قانون واقع و برای انتقال‌دهنده به نحوی از انحاء حق استرداد مال مورد معامله قیدشده است مجری خواهد بود اعم از اینکه نسبت به ملک مورد معامله تقاضای ثبت‌شده یا نشده باشد و محاکم مکلف هستند بر طبق آن حکم صادر نمایند مگر اینکه در تاریخ اجرا این قانون مدتی که برای حق استرداد مقرر بوده منقضی و به‌علاوه ملک پس از انقضاء مدت حق استرداد به تصرف منتقل‌الیه داده‌شده باشد.
ماده ۴۱ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
تخلف قضات از ماده ۳۸ و ماده ۳۹ و ۴۰ موجب مجازات انتظامی از درجه شش به بالا است.
ماده ۴۲ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه مستدعی ثبت تقاضای ثبت را مسترد داشت کلیه عملیاتی که تا آن تاریخ شده است باطل می‌شود.
ماده ۴۳ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
درصورتی‌که در اثناء مدت عملیات مقدماتی تقاضاکننده ثبت ملک موردتقاضا را کلاً یا بعضاً به دیگری انتقال دهد باید انتقال‌دهنده و منتقل‌الیه شخصاً یا به‌توسط وکیل ثابت الوکاله در اداره ثبت‌اسناد حاضر و معامله خود را به اداره ثبت‌اسناد اطلاع دهد.
ماده ۴۴ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
چنانچه انتقال قبل از انتشار اعلان نوبت اول واقع‌شده باشد به تقاضای منتقل‌الیه اعلانات به اسم او منتشر خواهد شد و اگر بعد از انتشار اعلان نوبت اول باشد بقیه اعلانات به اسم تقاضاکننده با قید انتقال و ذکر اسم منتقل‌الیه منتشر می‌شود.
ماده ۴۵ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اگر انتقال بعد از انقضاء مدت ۹۰ روز و قبل از صدور سند مالکیت واقع شود ملک به اسم تقاضاکننده اولی در دفتر املاک ثبت و انتقال به مالک جدید در دفتر غیرمنقول و دفتر املاک ثبت و سند مالکیت به مالک جدید داده خواهد شد.
ماده ۴۶ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در مورد مواد ۴۳ و ۴۴ و ۴۵ به‌غیراز حق الثبتی که تقاضاکننده اولی در موقع تقدیم تقاضانامه داده است حق دیگری گرفته نمی‌شود.
ماده ۴۷ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه مورد انتقال ملکی باشد که نسبت به آن معترض موجود است اداره ثبت مکلف است در موقعی که مستدعی ثبت و منتقل‌الیه برای اطلاع دادن معامله به اداره حاضر می‌شوند اسامی معترضین و اعتراضات آن‌ها را به اطلاع منتقل‌الیه رسانیده واقعه را در دوسیه عمل قید و به امضای منتقل‌الیه برساند و همچنین در ظرف ده روزبه معترضین اطلاع دهد که ملک به دیگری انتقال داده‌شده است.
ماده ۴۸ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه انتقال‌دهنده معامله خود را به اداره ثبت‌اسناد اطلاع نداد و منتقل‌الیه به اداره مراجعه نمود اداره به مستدعی ثبت اظهار منتقل‌الیه را اخطار می‌نماید چنانچه مشارالیه پس از رؤیت اخطار در ظرف ده روز انتقال را تصدیق نمود اعلانات با رعایت ماده (۴۴) به اسم منتقل‌الیه و با قید انتقال از مستدعی ثبت منتشر خواهد شد و در صورت عدم تصدیق، منتقل‌الیه معترض شناخته‌شده و پس از انقضای ده روز فوق‌الذکر در مدت شصت روز حق مراجعه به محکمه یا محقق ثبت برای او محفوظ خواهد بود.
ماده ۴۹ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
فوت مستدعی ثبت مانع جریان عملیات ثبت نخواهد بود مگر اینکه وراث او کتباً تقاضای ثبت را مسترد دارند.
ماده ۵۰ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه مستدعی ثبت بعد از انقضای مدت اعتراض و قبل از ثبت ملک فوت نماید برای ثبت ملک به اسم وارث باید مطابق قسمت اخیر ماده ۱۲۶ رفتار شود.
فصل دوم – تقاضای ثبت
ماده ۵۱ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اشخاص ذیل حق تقاضای ثبت دارند.
- مالک
- کسانی که ملکی به نفع آن‌ها حبس یا وصیت شده است نسبت به حقی که برای آن‌ها تعیین‌شده است.
- کسانی که در ملک حقوقی از قبیل حق الشرب – حق‌المجری – حق‌السکنی حق‌النظاره حقوق تولیتی و حق اعیانی و امثال آن دارند نسبت به‌حق خود.
ماده ۵۲ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
تقاضانامه ثبت باید به امضای مستدعی ثبت و یا وکیل ثابت‌الوکاله او بوده و به مدیر ثبت داده شود.
ماده ۵۳ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه مستدعی ثبت نتواند امضاء کند مدیر ثبت این نکته را قید نموده و پس از اطمینان از هویت او تصدیق خواهد کرد که تقاضانامه از طرف مستدعی ثبت داده‌شده است.
ماده ۵۴ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
درصورتی‌که تقاضا به‌توسط وکیل باشد باید وکالت‌نامه مشتمل بر اختیارات لازمه برای تقاضای ثبت را ضمیمه نماید.
ماده ۵۵ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
تقاضانامه شامل نکات ذیل خواهد بود.
- اسم و اسم خانوادگی رسمیت تقاضاکننده نسبت به ملک موردتقاضا و محل اقامت و مشخصات دیگر مستدعی ثبت و وکیل او
- تابعیت مستدعی ثبت
- نوع مال غیرمنقولی که تقاضای ثبت آن شده با تعیین محل و مشخصات و حدود و اجزاء و متعلقات آن
- قیمت ملک در تاریخ تقاضا
- شرح حقوقی که برای اشخاص در آن ملک است با تعیین صاحبان حقوق و همچنین حقوقی که مستدعی ثبت در املاک مجاور دارد
- معرفی صاحبان املاک مجاور.
ماده ۵۶ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در موقع تقدیم تقاضا باید تقاضاکننده اسناد و قبالجات و بنچاق ملک و مدارک راجعه به آن را به اداره ثبت ارائه دهد تا خلاصه آن در دوسیه عمل ثبت شود و اگر دلیل مالکیت منحصر به تصرف است ادله و امارات تصرف فعلی خود را باید کتباً به اداره ثبت‌اسناد و املاک تسلیم نماید و درهرحال تقاضاکننده نحوه تصرف خود را که مطابق این قانون او را برای تقاضای ثبت مجاز می‌دارد معلوم کند.
ماده ۵۷ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
نسبت به املاکی که مالک خاصی ندارد تقاضای ثبت پذیرفته نمی‌شود.
فصل سوم – تحدید حدود و اعلانات
ماده ۵۸ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
پس از تقدیم تقاضانامه مدیر ثبت اعلانی ترتیب می‌دهد مشتمل بر خلاصه و مفاد تقاضانامه و تعیین روز و ساعت برای تعیین حدود موقت ملکی که تقاضای ثبت آن شده است.
ماده ۵۹ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اعلان مذکوره در ماده قبل را مدیر ثبت‌اسناد دریکی از جرائد حوزه خود و اگر در آن حوزه روزنامه نباشد دریکی از جراید حوزه دیگر مطابق نظامنامه‌ای که وزارت عدلیه معین خواهد کرد منتشر می‌نماید.
ماده ۶۰ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اعلانات مربوطه به هر ناحیه باید در جریده معینی منتشر شود که در آخر هرسال برای سال بعد از طرف وزارت عدلیه معین‌شده و به‌اطلاع عموم خواهد رسید.
ماده ۶۱ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
روزنامه‌هایی که بیشتر منتشر می‌شوند بر سایر جراید مقدم خواهند بود.
ماده ۶۲ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
علاوه از اعلان در جراید چند نسخه اعلان برای انتشار در اماکن عمومی و درصورتی‌که تقاضای ثبت راجع به ابنیه باشد برای الصاق‌اعلان درب ابنیه مذکوره نزد حکومت یا کمیسر یا کدخدای محل و لدی‌الاقتضاء نزد کدخداهای املاک مجاور ارسال خواهد شد حکومت و کمیسر و کدخداها فوراً اعلانات را در محل منتشر و تصدیقی راجع به اینکه اعلان در چه تاریخ منتشرشده است برای مدیر ثبت می‌فرستند.
ماده ۶۳ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
مدیر ثبت یا معاون او عملیات راجعه به تعیین حدود موقت را شخصاً یا به‌توسط یکی از نمایندگان به کمک یک نفر نقشه‌کش (درصورتی‌که لازم باشد) و حضور تقاضاکننده یا وکیل او اجرا خواهد نمود.
ماده ۶۴ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
برای موقع تعیین حدود مدیر ثبت‌اسناد و املاک اشخاص ذیل را احضار خواهد کرد:
- مستدعی ثبت
- صاحبان املاک مجاور
- اشخاصی که اعتراض نموده‌اند اشخاص مزبور دعوت می‌شوند تا در عملیات تعیین حدود حضور به هم رسانیده و یا وکیل خود را برای حضور اعزام دارند.
ماده ۶۵ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اعلان تعیین حدود به‌منزله احضار صاحبان املاک مجاور است و نسبت به اشخاصی که در محل وقوع ملک مقیم بوده و احضار آن‌ها هم برای موقع تعیین حدود ممکن است دعوت‌نامه علی‌حده ارسال خواهد شد.
ماده ۶۶ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
تحدید حدود نباید زودتر از سه روز بعد از انتشار اعلان تحدید حدود به عمل آید.
ماده ۶۷ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اگر فاصله بین انتشار اعلان و تاریخ تحدید حدود کمتر از سه روز باشد وقت تحدید حدود باید تغییر داده شود.
ماده ۶۸ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در صورت فوق مخارج اعلان مجدد به عهده مدیر ثبت است و به‌علاوه معادل ده روز از حقوق مدیر ثبت به‌عنوان جریمه کسر خواهد شد.
ماده ۶۹ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
تقاضاکننده یا وکیل او حدود ملکی را که می‌خواهد ثبت کند به‌طور مشخص معرفی نموده و صاحبان املاک مجاور و دخالت کنندگان چنانچه ایراد و اعتراض دارند بیان می‌نمایند و نقشه‌کش (درصورتی‌که باشد) برای حدود ملک لدی‌الضروره نصب علامت نموده و نقشه مختصری رسم می‌نماید.
ماده ۷۰ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
مستدعی ثبت در موقع تعیین حدود فقط ابنیه و اجزایی را می‌تواند معرفی کند که داخل در حدود مندرجه در تقاضانامه بوده است.
ماده ۷۱ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
مدیر ثبت‌اسناد یا نماینده او صورت‌مجلسی در موقع تعیین حدود با قید مطالب ذیل ترتیب می‌دهد:
- تعیین ماه و روز یا روزهایی که عملیات در آن واقع‌شده است
- اسم و اسم خانوادگی و سمت و محل اقامت اشخاصی که حضورداشته‌اند
- اظهارات اشخاصی که اعتراض نموده‌اند
- ذکر حقوقی که دیگران در ملک‌دارند به‌طور صریح و معین
- ذکر علامات و عده و دلالت آن‌ها ۶ – اسنادی که تقاضاکننده و معترضین تقدیم داشته‌اند.
ماده ۷۲ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
صورت‌مجلس فوق را مدیر ثبت‌اسناد یا معاون و نماینده او و نقشه‌کش و کلیه حضار و دخالت کنندگان در همان مجلس امضاء می‌کنند.
ماده ۷۳ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
درصورتی‌که بعضی از حضار نتوانند یا نخواهند امضاء کنند این نکته در صورت‌مجلس قید می‌شود.
ماده ۷۴ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
به صورت‌مجلس فوق نقشه تعیین حدود موقت و کلیه اسنادی که تسلیم‌شده است ضمیمه خواهد شد.
ماده ۷۵ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه مستدعی ثبت یا نماینده او برای تعیین حدود حاضر نشود عملیات موقوف می‌شود و فقط غیبت او در صورت‌مجلس ذکر خواهد شد در این صورت تقاضانامه مسکوت و مخارجی که شده است از وجه ودیعه موضوع و بقیه به مستدعی ثبت رد می‌شود و اگر مشارالیه تقاضای خود را مجدداً تعقیب نماید باید مخارج مقدماتی آن را ثانیاً ودیعه کند.
ماده ۷۶ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
پس از تعیین حدود موقت مدیر ثبت‌اسناد باید اعلانی به وسایل مذکوره در ماده ۵۹ و سایر وسایل ممکنه از قبیل جار و غیره منتشر نماید مشتمل بر نوع ملک و محل وقوع آن و مشخصات و حدودی که موقتاً تعیین‌شده و اسم مستدعی ثبت و متصرف فعلی و عنوان تصرف او و اینکه اعتراضات راجعه به ثبت ملک در ظرف مدت ۹۰ روز در دایره ثبت‌اسناد و املاک پذیرفته خواهد شد و پس از انقضاء مدت مزبور اعتراضی پذیرفته نمی‌شود و اعلان مزبور در هر ۳۰ روز یک‌مرتبه تجدید خواهد شد.
ماده ۷۷ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه موضوع ثبت ابنیه و املاکی باشد که حدود آن‌ها کاملاً معین و مشخص است از اقداماتی که بایستی در محل به عمل آید و در این فصل مذکور شده می‌توان صرف‌نظر کرد ولی اعلان مذکور در ماده ۷۶ باید منتشر شود.
فصل چهارم – اعتراض
ماده ۷۸ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در مدت نود روز از تاریخ انتشار اعلان نوبت اول در محل (که تاریخ انتشار آن بر طبق تصدیق حکومت یا کمیسر یا کدخدا محرز است) اشخاص ذینفع می‌توانند نسبت به مالکیت مستدعی ثبت کلاً یا بعضاً و یا در حدود ملک و یا نسبت به حقی که برای خود در آن ملک قائل هستند اعتراض نمایند.
ماده ۷۹ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اعتراضات باید به دوایر و شعبات ثبت‌اسناد و املاک مربوطه تسلیم‌شده و در مقابل رسید داده شود.
ماده ۸۰ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اعتراض‌کننده باید در اعتراض‌نامه نکات ذیل را قید کند:
- اسم و شهرت و محل اقامت خود
- موضوع و مورد اعتراض
- تعیین ملک موردتقاضا و اسم تقاضاکننده ثبت.
ماده ۸۱ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه اعتراض شفاهی باشد صورت‌مجلس در اداره ثبت مشتمل بر نکات فوق به امضای معترض و تصدیق مدیر ثبت تنظیم می‌شود.
ماده ۸۲ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
پس از تسلیم اعتراض و اخذ رسید (با قید تاریخ تسلیم) معترض باید در مدت شصت روز از تاریخ اعتراض به مرجع صلاحیت‌دار (محکمه یا محقق ثبت) مراجعه نموده عرض حال بدهد.
ماده ۸۳ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
به عرض حال فوق باید سواد رسید اعتراض ضمیمه باشد.
ماده ۸۴ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
معترض باید تصدیق مرجع صلاحیت‌دار مشعر بر اینکه عرض حال در ظرف مدت داده‌شده به اداره ثبت‌اسناد داده و رسید اخذ نماید.
ماده ۸۵ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه معترض تصدیق فوق را قبل از ثبت ملک به دایره ثبت‌اسناد نداد حق او ساقط خواهد شد.
ماده ۸۶ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
درصورتی‌که بین معترض و مستدعی ثبت راجع به موضوع اعتراض محاکمه باشد معترض مکلف است قبل از ثبت ملک تصدیق محکمه را به دایره ثبت‌اسناد تسلیم نماید و الا حق او ساقط خواهد شد.
ماده ۸۷ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اداره ثبت بایستی پس از وصول اعتراض سواد آن را کتباً به‌ضمیمه اخطاریه به مستدعی ثبت ابلاغ و نیز به معترض اخطار نماید که در ظرف مدت شصت روز مذکور در ماده ۸۲ مکلف است به مرجع صلاحیت‌دار مراجعه کند در این اخطار باید صریحاً به معترض نوشته شود که اگر قبل از ثبت ملک در دفتر املاک تصدیق محکمه یا محقق ثبت را دایر به تقدیم عرض حال به اداره ثبت تسلیم نکرد حق او ساقط خواهد شد.
ماده ۸۸ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اگر مستدعی ثبت به اعتراض معترض تمکین نمود اداره مکلف است که تمکین او را به‌وسیله اخطاریه به معترض ابلاغ کند.
ماده ۸۹ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اگر معترض پس از تقدیم عرض حال به محکمه یا محقق ثبت در مدت شصت روز دعوی خود را تعقیب نکرد (مسکوت گذاشت) محکمه یا محقق ثبت مکلف است که به تقاضای مستدعی ثبت قرار اسقاط دعوی اعتراض را صادر نماید.
ماده ۹۰ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
ازاین‌قرار می‌توان استیناف داد رأی استیناف قابل تمیز نیست.
ماده ۹۱ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
نسبت به اشخاصی که قبل از انتشار اعلان نوبت اول نیز اعتراض کرده‌اند مدت شصت روز مهلت مراجعه به محکمه یا محقق ثبت از تاریخ تقدیم اعتراض خواهد بود.
ماده ۹۲ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
تاریخ وصول اعتراض همان تاریخ تسلیم به حوزه مرکزی ثبت یا شعبات مربوطه خواهد بود.
ماده ۹۳ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اعتراض بایستی قبل از انقضای مدت ۹۰ روز مذکور در ماده (۷۸) به مرکز ثبت‌اسناد محل یا شعبه محل وقوع ملک رسیده باشد.
ماده ۹۴ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه معترض در مدت مقرر به محکمه یا محقق ثبت عرض حال داد و بعد معلوم شد که محکمه یا محقق صلاحیت نداشته برای تقدیم عرض حال به مرجع صلاحیت‌دار از تاریخ ابلاغ قرار قطعی راجع به صلاحیت (۱۰) روز مهلت داده می‌شود مگر اینکه از تاریخ ابلاغ به انقضاء مدت شصت روز مذکور در ماده (۸۲) بیش از ده روز باقی‌مانده باشد که در این صورت در تمام بقیه مدت حق دادن عرض حال خواهد داشت.
ماده ۹۵ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
درصورتی‌که در جلسه مقرر برای محاکمه یا رسیدگی محقق ثبت معترض یا وکیل او حاضر نشود و مطابق قانون اصول محاکمات حقوقی به تقاضای مستدعی ثبت عرض حال او ابطال گردد تجدید عرض حال در خارج مدت شصت روز مقرر فقط در ظرف ده روز پس از ابلاغ قرار ابطال برای یک‌مرتبه ممکن خواهد بود.
ماده ۹۶ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه معترض قبل از گذشتن مدت شصت روز برای دادن عرض حال یا شصت روز مهلت برای تعقیب امر در نزد محقق ثبت یا محکمه فوت کرد یا مجنون شد وراث متوفی یا کسان مجنون باید در ظرف ده روزبه پارکه بدایت محل ثبت اطلاع داده و پارکه مکلف است در ظرف چهل‌وهشت ساعت اداره ثبت و محقق یا محکمه را مطلع نماید.
ماده ۹۷ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
پس از وصول اطلاع اداره ثبت از ثبت ملک خودداری می‌کند و بقیه شصت روز از روزی حساب می‌شود که از طرف اداره ثبت یا درصورتی‌که عرض حال به محقق یا به محکمه داده‌شده باشد از طرف محقق یا محکمه به وراث یا قیم او اخطار گردد که اگر تا آخر بقیه مدت عرض حال ندهند یا امر را در نزد محقق ثبت یا محکمه مسکوت بگذارند حق آن‌ها ساقط خواهد شد.
ماده ۹۸ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
مدتی که پس از اخطار به ورثه یا قیم مهلت داده می‌شود درهرصورت کمتر از ده روز نخواهد بود.
ماده ۹۹ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
هرگاه فوت یا جنون در ظرف ده روز مذکور در فوق به پارکه اطلاع داده نشد و ملک به ثبت رسید دیگر ادعایی پذیرفته نخواهد شد.
ماده ۱۰۰ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اگر پس از رسیدگی معلوم شود که ادعای معترض مستند به اسناد مجعوله و یا به‌قصد استفاده نامشروع بوده است به تأدیه پنجاه تومان الی دو هزار تومان به نفع دولت و طرف بالمناصفه محکوم خواهد شد مگر اینکه خسارت طرف از مبلغی که به او تعلق می‌گیرد زیادتر باشد در این صورت نسبت به او به مبلغ بیشتر محکوم خواهد گردید این ترتیب مانع نخواهد بود که در قسمت استعمال اسناد مجعوله مطابق مقررات قوانین جزایی نیز محکوم گردد.
فصل پنجم – ثبت عمومی املاک
ماده ۱۰۱ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
قبل از انقضای مدت دو سال مذکور در ماده ۲۱ نیز وزارت عدلیه می‌تواند حوزه‌های ثبتی را که مقتضی بداند به چند ناحیه تقسیم کرده و به ثبت عمومی املاک واقعه در یک یا چند ناحیه از حوزه مزبور به ترتیب ذیل اقدام کند.
ماده ۱۰۲ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
ثبت عمومی املاک خواه قبل از دو سال مذکور در ماده ۲۱ و خواه بعدازآن باشد مطابق مواد ذیل به عمل خواهد آمد.
ماده ۱۰۳ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
قبل از اقدام به ثبت عمومی املاک واقعه در هر حوزه یا ناحیه حدود حوزه یا ناحیه مزبور و اینکه املاک واقعه در آن حدود ثبت خواهد شد بایستی به‌وسیله اعلان در جراید و غیره به اطلاع عموم برسد و اعلان مزبور در ظرف سی روز سه مرتبه منتشر خواهد شد.
ماده ۱۰۴ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
سی روز پس از انتشار سومین اعلان باید صورت کلیه اشخاصی که خود را به‌وسیله اظهارنامه مالک متصرف املاک واقعه در آن ناحیه معرفی کرده‌اند و همچنین اشخاص مذکور در ماده ۱۰۶ و صورت املاک مجهول‌المالک و نوع ملک و نمره‌ای که از طرف اداره ثبت‌اسناد برای آن ملک تعیین می‌گردد در جراید اعلان شود.
ماده ۱۰۵ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اعلان فوق تا شصت روز هر پانزده روز یک‌مرتبه منتشرشده و ملکی که در ظرف شصت روز از تاریخ انتشار اولین اعلان مورد اعتراض واقع نگردید با رعایت ماده ۱۰۷ به ملکیت قطعی کسی که خود را مالک و متصرف معرفی کرده است در دفتر املاک ثبت خواهد شد و دیگر از احدی نسبت به ملک مزبور هیچ‌گونه اعتراضی پذیرفته نیست.
ماده ۱۰۶ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
نسبت به اشخاصی که در حوزه ثبت مقیم بوده و اظهارنامه نداده‌اند اداره ثبت‌اسناد پس از تحقیق ملک را به اسم آن‌ها اعلان و در صورت عدم اعتراض با حدودی که درنتیجه تحدید حدود املاک مجاور برای آن ملک معین می‌گردد ثبت خواهد کرد.
ماده ۱۰۷ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
در مورد ماده فوق حق‌الثبت دو برابر خواهد بود و به‌علاوه این قبیل مالکین نسبت به حدود حق اعتراض نداشته و سند مالکیت آن‌ها درصورتی‌که تا پنج سال از تاریخ ثبت معترضی پیدا نشد صادر خواهد گردید.
ماده ۱۰۸ – قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب لیله ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۰۸
اگر مالک متصرف ملکی به‌هیچ‌وجه معلوم نباشد ملک مزبور با نظارت مدعی‌العموم به ثبت خواهد رسید هرگاه تا ۲۰ سال پس از
گردآوری‌شده توسط: کارشناسان رسمی دادگستری
