تاریخ ۱/۵/۷۳ شماره دادنامه ۴۵ کلاسه پرونده ۷۳/۴۴
رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری
مس تندابه ماده ۲۵ قانون دیوان عدالت اداری، اقدام هیئت عالی نظارت مبنی بر تصویب بند ۵ از فصل سوم مصوبه طرح شناسایی واحدهای صنفی بدون پروانه کسب و دستورالعمل آن مصوب ۲۸/۱۰/۷۰ دایربراینکه “بهمنظور صدور مجوز کسب یکساله واحدهای صنفی بدون پروانه و تأمین هزینه مربوطه، واحدهای کسبی بدون مجوز موظفاند مبلغ پنجاههزار ریال بهحساب اتحادیه صنف ذیربط واریز نمایند و اتحادیه صنفی بلافاصله مبلغ چهل هزار ریال از مبلغ فوق را بهحساب ستاد اجرائی واریز خواهد نمود”، خارج از محدوده قانون نظام صنفی در ارتباط با اختیارات قانون هیئت مذکور تشخیص و حکم بر ابطال این قسمت از مصوبه (بند ۵ فصل سوم مواد متفرقه از طرح شناسایی واحدهای صنفی بدون پروانه کسب و دستورالعمل اجرائی آن) صادرواعلام میگردد.
رئیس هیئت عمومی دیوان عدالت اداری – اسماعیل فردوسی پور
* سابقه *
شماره ه/۷۳/۴۴ ۹/۵/۱۳۷۳
مرجع رسیدگی: هیئت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقایان محمدعلی قنبری، سید عباس میر طاهری، محمودشادرو، رضا عزیزیان.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال طرح شناسایی واحدهای کسبی فاقد پروانه کسب.
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشتهاند هیئت عالی نظارت به ریاست وزیر محترم بازرگانی درتاریخ ۲۸/۱۰/۷۰ طرحی را تصویب نموده به نام “طرح شناسایی واحدهای کسبی فاقد پروانه کسب، که منتج به صدور (کارت شناسایی موقت واحدهای صنفی بدون پروانه) گردیده است. به دلایل ذیل طرح مزبور را قانونی ندانسته و از اجرای آن خودداری نمودهایم، دربند ۵ فصل سوم طرح آمده است (بهمنظور یکساله) به نظر رسد هیئت محترم عالی نظارت دارای اختیارات فراتر از قانون باشد و اصولاً چنین مواردی در قانون نظام صنفی مشاهده نمیگردد. به نظر میرسد قانونا شورای محترم اقتصاد میتواند وضع عوارض نماید، درحالیکه مبلغ پنجاههزار ریال ازهر متقاضی اخذ گردیده و در تعهدنامه اخذشده از متقاضیان در فرم ۲ طرح که ازنظر حقوقی دارای تناقض است وجوه دریافتی را غیرقابل استرداد نموده که به نظر نمیرسد شرعاهم جایز باشد تاکنون حدود ۱۳۰ هزار نفر در شهر تهران ثبتنام نموده که مبلغی در حدود ۶۵۰ میلیون تومان واریز دیده که طبق بند ۱۰ فصل سوم طرح پس از انحلال ستاد اجرائی بهحساب دو مجمع واریزمی گردد. سرپرست اداره کل حقوقی وزارت بازرگانی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره ۹۹۶۳-۲۷/۵/۷۲ اعلام داشتهاند هرچند در قانون نظام صنفی عنوان (پروانه کسب موقت یکساله “به چشم نمیخورد و شاید به همین دلیل تصویب طرح شناسایی واحدهای بدون پروانه کسب از سوی هیئت عالی نظارت اقدامی فراتر از قانون تلقی شود، لیکن با عنایت به اینکه هیئت عالی نظارت مجمعی است که بهمنظور تعیین خطمشی ارشاد و هماهنگی و نظارت بر کلیه سازمانهای صنفی کشور تشکیل گردیده، (ماده ۱۳ قانون نظام صنفی) و با در نظر گرفتن اینکه یکی از وظایف مهم هیئت مذکور تعیین خطمشی کلی در خصوص صدور پروانه کسب و یکنواخت کردن مشکل پروانه کسب در سطح کشوراست. (دربند ۸ ماده ۵۴ قانون نظام صنفی) تصویب چنین طرحی بههیچوجه مغایر با قانون یا فراتر از اختیاراتی که بهموجب قانون مقررشده است، محسوب نمیگردد. طرح مذکور همانطوری که از نامش پیداست بهمنظور شناسایی واحدهای بدون پروانه و رسیدگی به مشکلات اینگونه واحدها به تصویب رسیده است و بهموجب بند ۵ فصل سوم طرح، برای صدور مجوز کسب یکساله جهت واحدهای صنفی بدون پروانه و تأمین هزینههای مربوط واحدهای مزبور موظفاند مبلغ پنجاههزار ریال بهحساب اتحادیه صنف ذیربط واریز و اتحادیه صنفی مبلغ چهل هزار ریال آن را بهحساب ستاد اجرائی واریز خواهد نمود، بهنحویکه در پایان اجرای طرح وجوه و اموال باقیمانده بر اساس آوردههای مجامع امور صنفی بین این دو مجمع تقسیم میشود که از این رهگذرخود اصناف نیزقطعا بهره مند میگردند، بنابراین درموضوع موردبحث وضع عوارض مطرح نیست.
هیئت عمومی دیوان عدالت اداری درتاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین اسماعیل فردوسی پور و با حضور روسای شعب دیوان تشکیل و پس از استماع توضیحات نمایندگان هیئت عالی نظارت و ستاد اجرائی طرح شناسایی واحدهای کسبی فاقد پروانه کسب و شاکی و بررسی و ملاحظه سوابق امر به شرح آتی با اکثریت آراء مبادرت به صدور رأی مینماید.
مرجع: روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
چهارشنبه ششم مهرماه ۱۳۷۳ سال پنجاهم – شماره ۱۴۴۳۷
۵
—————————————-
۹ – اتحادیه صنفی موظفاند ظرف مدت ۲ ماه پس از مهلت تضمینشده ضمن بازدید از واحدهای صنفی و تطبیق موارد قیدشده در پرسشنامه، مسائل و مشکلات صنوف را طبقهبندی و مراتب را جهت اتخاذ تصمیم از طریق ستاد اجرائی به کمیسیون هیئت عالی نظارت ارسال نمایند.
فصل سوم
موارد متفرقه
۱ – افراد بدون پروانه کسب در اجرای طرح از اول شهریورماه لغایت سی و یکم شهریورماه سال جاری مهلتدارند با مدارک ضمیمه به اتحادیههای صنفی ذیربط مراجعه و نسبت به تکمیل پرسشنامه و تعهدنامه و واریز هزینههای مربوطه اقدام نمایند.
۲ – چنانچه متقاضی در مهلت تعیینشده مراجعه و کارت شناسایی موقت دریافت ننماید واحد صنفی مربوطه تعطیل خواهد گردید.
۳ – بعد از اتمام مهلت طرح ایجاد واحد صنفی بدون پروانه کسب مطلقاً ممنوع بوده و صاحبان این واحدها موظفاند قبل از ایجاد واحد صنفی با مراجعه به اتحادیه مربوط وزارت شرایط و ضوابط لازم پروانه کسب اخذ نماید.
۴ – ادارات اماکن عمومی موظفاند حداکثر مدت یک هفته پس از اعلام کتبی اتحادیههای صنفی بدون هیچ عذری نسبت به تعطیل واحدهای صنفی بدون مجوز اقدام نمایند.
۵ – بهمنظور صدور مجوز کسب واحدهای صنفی بدون پروانه تأمین هزینههای مربوطه واحدهای کسبی بدون مجوز موظفاند مبلغ پنجاههزار ریال بهحساب اتحادیه صنف ذیربط واریز نمایند و اتحادیه صنفی بلافاصله مبلغ چهل هزار ریال از مبلغ فوق را بهحساب ستاد اجرائی واریز خواهد نمود.
۶ – ستاد اجرائی دارای حسابجاری خواهد بود که با امضاء مشترک یک نفر نماینده تامالاختیار مجمع امور صنفی؟؟ توزیعی و خدماتی و یک نفر نماینده تامالاختیار مجمع صنفی صنوف تولیدی و خدمات فنی و یک نفر نماینده تامالاختیار کمیسیون هیئت عالی نظارت افتتاح میگردد.
۷ – برداشت از حساب مشترک با امضاء از سه امضاء معرفیشده با تصویب ستاد اجرائی صورت خواهد گرفت.
۸ – بهمنظور شروع بکار ستاد اجرائی، مجامع امور صنفی تهران علیالحساب مبلغ ده میلیون ریال بهحساب ستاد مذکور واریز مینماید که از مبلغ فوق؟؟ درصد توسط مجمع امور صنفی صنوف تولیدی و خدماتی فنی تهران و ۶۵ درصد توسط مجمع امور صنفی صنوف توزیعی و خدماتی تهران تأمین میگردد.
۱۰ – در صورت انحلال ستاد اجرائی اموال و امکانات آن به نسبت آوردههای دو مجمع امور صنفی تهران بین آنان تقسیم میگردد.
دبیرخانه هیئت عالی نظارت