زلزله‌خیز بودن یکی از مهم‌ترین مسائلی است که در ساخت ساختمان‌ها و انتخاب محل زندگی باید موردتوجه قرار گیرد از همین حیث کارشناسان رسمی دادگستری گسل‌های زلزله‌خیز را بررسی و به شرح زیر قرار داده‌اند.
مقدمه
زلزله‌خیز بودن مهم‌ترین مسئله‌ای می‌باشد که در زمان خرید ملک به آن می‌بایستی توجه نمود, اینکه ملک مورد خریداری‌شده شما بر روی گسل قرارگرفته است و اینکه ساختمان شما از چه مقاومتی در برابر زلزله برخوردار می‌باشد ازجمله نکاتی است که می‌بایستی به آن توجه گردد مناطق زلزله‌خیز تهران از گسل شرق که توانایی قوی‌ترین زلزله را دارا است از شرق به تهران واردشده و با گذر از اراضی سرخه‌حصار و حرکت بر روی بزرگراه شهید بابایی تا مجیدیه و سیدخندان امتداد می‌یابد.
بر اساس اطلاعات ارائه‌شده از سوی مرکز اطلاعات جغرافیایی شهر تهران و بر اساس نقشه مکان‌یابی بلندمرتبه‌سازی، محله قدیم تهران موسوم به ارگ قدیم امن‌ترین ناحیه ازنظر وجود گسل‌های زلزله‌خیز می‌باشد, باوجود سه گسل اصلی شمال، شرق و گسل ری در جنوب کمتر قسمتی را می‌توان یافت که در فاصله‌ای مناسب از سه گسل فوق واقع‌شده باشد.
گسل شمال تهران از لشکرک و سوهانک شروع‌شده تا فرحزاد و حصارک و از آنگاه به‌سوی غرب امتداد می‌یابد.
این گسل زلزله‌خیز در مسیر خود، نیاوران، تجریش، زعفرانیه، الهیه و فرمانیه را در برمی‌گیرد, گسل ری جنوب تهران نیز که در صورت فعالیت پر تلفات ترین گسل کشور و شاید جهان باشد از جاده خاوران شروع و با گذر از دولت‌آباد و حرکت بر روی جاده کمربندی تهران در حدنصاب کوره‌های آجرپزی چهاردانگه پایان می‌یابد.
جالب اینجاست که اکثر حریم‌های انتقال نیروی شهر تهران نیز بر روی همین گسل‌های زلزله‌خیز واقع‌شده است.
در این میان تک گسل زلزله‌خیز ملاصدرا نیز که از خیابان شریعتی تا شهرک غرب انتقال‌یافته، محلات ونک، میرداماد، سعادت‌آباد و شهرک غرب را ناایمن ساخته است.
از محلات به نسبت امن‌تر شهر تهران می‌توان به راه‌آهن، محور نواب، محور خیابان انقلاب و آزادی هفت‌چنار به‌علاوه ارگ قدیم تهران اشاره کرد.
ارگ قدیم تهران حدفاصل خیابان شوش، هفده شهریور، انقلاب و کارگر جنوبی را شامل می‌شود که بازار تهران، خیابان مولوی، میدان بهارستان، میدان امام خمینی، محله امیریه و خیابان جمهوری اسلامی را شامل می‌شود.
با توجه به مقیاس و اندازه نقشه بحث به‌صورت منطقه‌ای و محله‌ای با نگاهی به اثر شهری استراتژیک تهران نقاط ناامن زلزله‌خیز و مهم به ترتیب زیر خواهد بود.
- ساختمان مدرن اسناد ملی ایران دقیقاً روی گسل معظم سیدخندان و در فاصله ۱۰۰ متری محل تقاطع این گسل با گسل زلزله‌خیز داوودیه
- ساختمان عظیم بانک مرکزی که شبیه برج‌های دوقلوی نیویورک است مابین فاصله ۲۰۰ متری از گسل زلزله‌خیز داوودیه و ۴۰۰ متری گسل زلزله‌خیز سیدخندان
- ساختمان بلندمرتبه و سنگین روزنامه اطلاعات در کنار گسل واقع در زیر بزرگراه جهان کودک واقع است.
- همچنین در پشت آن ساختمان گسل زلزله‌خیز سیدخندان قرار دارد.
- مجموعه ساختمان‌های کتابخانه ملی ایران -که یکی از سازه‌هایی است که مورد بازدید دانشجویان مهندسی عمران قرار می‌گیرد بر روی طاقدیس‌های زلزله‌خیز داوودیه قرار دارد
- ساختمان بلندمرتبه بنیاد مستضعفان در کنار گسل زلزله‌خیز تلویزیون واقع‌شده است.
- ساختمان عظیم وزارت راه مابین دو گسل زلزله‌خیز تلویزیون باختری و عباس‌آباد در فاصله حدوداً ۲۰۰ متری مابین واقع‌شده است.
- ساختمان‌های بلندمرتبه مسکونی و مدرن و در حال ساخت آتی‌ساز در کنار هتل اوین، در محل تقاطع گسل زلزله‌خیز محمودیه و گسل عمود بر آن قرار دارند.
- تنها پل معلق تهران یعنی پل پارک‌وی که در تقاطع خیابان ولیعصر و بزرگراه چمران واقع است دقیقاً روی گسل زلزله‌خیز محمودیه قرار دارد.
- پل بزرگراه صدر روی خیابان دکتر شریعتی گسل زلزله‌خیز قیطریه را قطع کرده است.
نقاطی که در ذیل خواهد آمد در حال حاضر محله‌هایی هستند که در مجاورت یا بر روی گسل زلزله‌خیز قرارگرفته‌اند.
- از شرق و شمال شرقی منطقه زر بند، سوهانک، ازگل، استخر، حکیمیه، هنگام، نارمک و بزرگراه بابایی بر روی گسل‌هایی زلزله‌خیز به نام‌های تلو پایین، کوثر و گسل نارمک که از ده نارمک آغاز و انتهای آن در خیابان استاد حسن بنا می‌باشد.
- در منطقه شمال تهران نیز دارآباد، اقدسیه، پاسداران، کاشانک، قیطریه، کلاهدوز، بزرگراه صدر، دزاشیب، میدان تجریش، سعدآباد، زعفرانیه، ولنجک، نمایشگاه بین‌المللی، مقدس اردبیلی، دره پونک، بزرگراه نیایش تا سولقان بر روی گسل‌های شمال تهران، نیاوران و محمودیه قرار دارند.
- مناطق میدان ونک، حقانی، ملاصدرا، چمران، ایران‌زمین در شهرک غرب نیز بر روی گسل زلزله‌خیز داوودیه قرار دارند.
- از جنوب نیز مناطق ابن‌بابویه، میدان بروجردی، بزرگراه آزادگان، میدان معراج، صالح‌آباد، جنوب بزرگراه آیت‌الله سعیدی، مناطق جنوبی یافت‌آباد، باغ چهارپری بر روی گسل شهرری قرار دارند که شاید فعال‌ترین گسل‌های جهان می‌باشد.
متأسفانه این گسل در صورت بروز زلزله به منطقه‌ای باتلاقی تبدیل‌شده و فرونشست خواهد داشت.
بر اساس اطلاعات ارائه‌شده از سوی مرکز اطلاعات جغرافیایی شهر تهران و بر اساس نقشه مکان‌یابی بلندمرتبه‌سازی، محله قدیم تهران موسوم به ارگ قدیم امن‌ترین ناحیه ازنظر وجود گسل‌های زلزله‌خیز می‌باشد.
باوجود سه گسل اصلی شمال، شرق و گسل ری در جنوب کمتر قسمتی را می‌توان یافت که در فاصله‌ای مناسب از سه گسل فوق واقع‌شده باشد.
گسل شمال تهران
گسل شمال تهران از لشکرک و سوهانک شروع‌شده تا فرحزاد و حصارک و ازآنجا به‌سوی غرب امتداد می‌یابد.
این گسل در مسیر خود، نیاوران، تجریش، زعفرانیه، الهیه و فرمانیه را در برمی‌گیرد.
گسل ری در جنوب تهران
گسل ری در جنوب تهران نیز که در صورت فعالیت پر تلفات ترین گسل کشور و شاید جهان می‌باشد از جاده خاوران شروع و با گذر از دولت‌آباد و حرکت بر روی جاده کمربندی تهران در حدنصاب کوره‌های آجرپزی چهاردانگه پایان می‌یابد.
گسل شرق تهران
گسل شرق نیز که توانایی قوی‌ترین زلزله را دارا است از شرق به تهران واردشده و با گذر از اراضی سرخه‌حصار و حرکت بر روی بزرگراه شهید بابایی تا مجیدیه و سیدخندان امتداد می‌یابد.
جالب اینجاست که اکثر حریم‌های انتقال نیروی شهر تهران نیز بر روی همین گسل‌های زلزله‌خیز واقع‌شده است.
تک گسل ملاصدرا
در این میان تک گسل ملاصدرا نیز که از خیابان شریعتی تا شهرک غرب انتقال‌یافته، محلات ونک، میرداماد، سعادت‌آباد و شهرک غرب را ناایمن ساخته است.
احداث برج میلاد نیز دقیقاً در مجاورت این گسل صورت گرفته است.
محلات به نسبت امن‌تر شهر تهران
از محلات به نسبت امن‌تر شهر تهران می‌توان به راه‌آهن، محور نواب، محور خیابان انقلاب و آزادی، هفت‌چنار به‌علاوه ارگ قدیم تهران اشاره کرد.
ارگ قدیم تهران حدفاصل خیابان شوش، هفده شهریور، انقلاب و کارگر جنوبی را شامل می‌شود که بازار تهران، خیابان مولوی، میدان بهارستان، میدان امام خمینی، محله امیریه و خیابان جمهوری اسلامی را شامل می‌شود.
بیشترین مناطق زلزله‌خیز ایران که نقشه زیر که توسط پژوهشگاه زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله تدوین‌شده است, نشان‌دهنده خطر زلزله در نقاط مختلف ایران می‌باشد, رنگ تیره‌تر نشان‌دهنده خطر زلزله بالاتری می‌باشد حال با توجه به توضیحات فوق در انتخاب ملک خود و همچنین مقاومت ساختمان در برابر زلزله‌خیز بودن یا نبودن آن دقت بیشتری نمایید.
- عنوان: نقاط زلزله‌خیز تهران
- گردآوری‌شده توسط: کارشناسان رسمی دادگستری
