رأی شمارههای ۴۰۱ الی ۴۰۵ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص ابطال بخشنامه شماره ۶۰۹ ـ ۳/۳۴ مورخ ۱۳۸۷/۵/۶ سازمان ثبتاسناد و املاک کشور توسط کارشناسان رسمی دادگستری بهصورت متن گردآوری و در زیر آورده شده است.
- شماره ه/۸۷/۶۶۸
- تاریخ: ۱۳۸۸/۵/۱۱
- شماره دادنامه: ۴۰۱ الی ۴۰۵
- کلاسه پرونده: ۸۷/۶۶۸، ۷۶۸، ۷۰۴، ۷۹۵، ۸۸/۲۲
- مرجع رسیدگی: هیئت عمومی دیوان عدالت اداری.
- شکات: آقایان ۱ ـ مصلحالدین احمـدی ۲ ـ حسیـن جاودانی ۳ ـ مهدی فضـلی ۴ ـ عباس بادلی ۵ ـ مصطفی قدمی.
- موضوع شکایت و خواسته:
ابطال بخشنامه شماره ۶۰۹ ـ ۳/۳۴ مورخ ۱۳۸۷/۵/۶ سازمان ثبتاسناد و املاک کشور .
مقدمه:
شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، سازمان ثبتاسناد و املاک کشور طی بخشنامه شماره ۶۰۹/۳/۳۴ مورخ ۱۳۸۷/۵/۶ لیستی از افراد را تهیه و در اختیار سردفتران جدید قرار داده که دفتر یار خود را بهطور اجباری و تحمیلی از این لیست بسته انتخاب نمایند.
درحالیکه مطابق قسمت اخیر ماده ۳ قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتر یاران مصوب ۱۳۵۴/۴/۲۵ که لازمالاتباع میباشد، دفتر یار به پیشنهاد سردفتر و بهموجب ابلاغ سازمان ثبتاسناد و املاک کشور منصوب میشود.
همچنین بخشنامه یادشده با ماده ۱۲ قانون مذکور نیز مغایرت دارد، چراکه بهموجب مفهوم مخالف این ماده میتوان افرادی را که دارای خصوصیات مندرج در آن نباشند به سمت دفتر یاری انتخاب نمود. دفتر یار باید از افراد باتجربه به امور دفترخانه، متعهد و معتمد و مورد وثوق سران دفاتر باشد.
لذا، ممنوعیت سردفتر برای انتخاب دفتر یار خود تنها موارد مذکور در ماده ۱۲ قانون مذکور میباشد و محدود کردن سردفتر با صدور چنین بخشنامهای با هر هدفی که وضعشده باشد، سلب حقی است که بهموجب قانون به وی اعطاء شده است.
بنابراین متقاضی ابطال بخشنامه شماره ۶۰۹/۳/۳۴ مورخ ۱۳۸۷/۵/۶ که مغایر با قانون دفاتر اسناد رسمی است، میباشد. سرپرست دفتر حقوقی و امور بینالملل، در پاسخ به شکایت شکات طی نامه شماره ۴۷۱۴۹/۸۸ مورخ ۱۳۸۸/۳/۲۰ سازمان ثبتاسناد و املاک کشور، ضمن ارسال تصویبنامه شماره ۴۳۵۲۴/۸۸ مورخ ۱۳۸۸/۳/۱۶ مدیرکل امور اسناد و سردفتران سازمان ثبت اعلام نمودهاند، بخشنامه مذکور در راستای اصلاح و بهبود نظام دفتر یاری دفاتر اسناد رسمی و در اجرای دستورات معاونت قوه قضائیه و رئیس سازمان ثبتاسناد و املاک کشور صادر گردیده و تمامی کسانی که مقررشده سران دفاتر جدیدالابلاغ جهت اخذ ابلاغیه دفتر یاری خویش نسبت به معرفی آنها اقدام نمایند، دارای مدارک تحصیلی عالی و نیز در رشتههای مرتبط بودهاند.
ضمن اینکه سران دفاتر موردنظر ازجمله سردفتر دفترخانه مذکور در اجرای مفاد بخشنامه مذکور اقدام به ارائه تعهدنامه رسمی جهت معرفی دفتر یاران خویش در مهلت مقرر از بین اسامی که سازمان اعلام کرده نمودهاند.
هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
رأی هیئت عمومی در خصوص ابطال بخشنامه شماره ۶۰۹ ـ ۳/۳۴ مورخ ۱۳۸۷/۵/۶ سازمان ثبتاسناد و املاک کشور
در ماده ۳ قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتر یاران مصوب ۱۳۵۴ تصریحشده است که دفتر یار به پیشنهاد سردفتر و بهموجب ابلاغ سازمان ثبتاسناد و املاک کشور برابر مقررات قانون مزبور منصوب میشود.
بنابراین مفاد بخشنامه شماره ۶۰۹/۳/۳۴ مورخ ۱۳۸۷/۵/۶ سازمان ثبتاسناد و املاک کشور که سردفتران مذکور در بخشنامه را مکلف به انتخاب دفتر یاران خود از بین افراد مندرج در فهرست اسامی افراد منتخب آن سازمان کرده و با این کیفیت اختیار سردفتر را در انتخاب و پیشنهاد دفتر یاران موردنیاز محدود نموده است، خلاف حکم صریح مقنن تشخیص داده میشود و مستنداً به قسمت دوم اصل ۱۷۰ قانون اساسی و ماده یک و بند یک ماده ۱۹ و ماده ۴۲ قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد.
هیئت عمومی دیوان عدالت اداری معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ قدیانی
رأی شمارههای ۴۰۱ الی ۴۰۵ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص ابطال بخشنامه شماره ۶۰۹ ـ ۳/۳۴ مورخ ۱۳۸۷/۵/۶ سازمان ثبتاسناد و املاک کشور توسط کارشناسان رسمی دادگستری در متن فوق آورده و شرح داده شد.
