راهبردها و اقدامات ملی مربوط به جلوگیری از کاهش نرخ باروری و ارتقای آن متناسب با آموزههای اسلامی و اقتضائات راهبردی کشور شماره ۸۴۲۳/۹۱/دش(مصوبه جلسات ۷۰۹، ۷۱۰، ۷۱۱ و ۷۱۲ مورخ ۱۳۹۱/۱/۲، ۱۳۹۱/۲/۵، ۱۳۹۱/۲/۱۹ و ۱۳۹۱/۳/۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی) توسط کارشناسان رسمی دادگستری در متن زیر شرح داده میشود.
- مجلس شورای اسلامی
- نهاد ریاست جمهوری
- مرکز مدیریت حوزه علمیه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
- وزارت آموزشوپرورش
- وزارت راه و شهرسازی
- صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران
- ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
- وزارت کشور
- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
- سازمان تبلیغات اسلامی
- معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیسجمهور
- معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور
مصوبه «راهبردها و اقدامات ملی مربوط به جلوگیری از کاهش نرخ باروری و ارتقای آن متناسب با آموزههای اسلامی و اقتضائات راهبردی کشور» که در جلسات ۷۰۹، ۷۱۰، ۷۱۱ و ۷۱۲ مورخ ۱۳۹۱/۱/۲، ۱۳۹۱/۲/۵، ۱۳۹۱/۲/۱۹ و ۱۳۹۱/۳/۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، برای اجرا ابلاغ میشود:
مقدمه
در چارچوب تصویب نقشه مهندسی فرهنگی و بر اساس تحلیل وضعیت فرهنگی کشور، موضوع تحولات جمعیتی کشور بررسی و راهبرد کلان، راهبردها و اقدامات ملی مرتبط با آن، به شرح مواد ذیل به تصویب میرسد.
ماده ۱
راهبرد کلان
جلوگیری از کاهش نرخ باروری کل و ارتقای آن متناسب با آموزههای اسلامی، اقتضائات راهبردی کشور، مطالعات جمعیت شناختی، آمایش و پایش مستمر جمعیتی
ماده ۲
راهبردهای ملی
- فرهنگسازی برای دستیابی به جمعیت مطلوب و اصلاح بینش و نگرش مسئولان و مردم نسبت به پیامدهای منفی کاهش نرخ باروری بهویژه زیر حد جانشینی؛
- تدوین سیاستها، برنامهها و قوانین و مقررات حمایتی و تشویقی برای دستیابی به نرخ باروری مناسب، جمعیت مطلوب و لغو سیاستها، برنامهها و قوانین و مقررات مشوق کاهش نرخ باروری ؛
- تدوین الگوی سبک زندگی و ترویج آن بهویژه فعالیتهای اجتماعی، آموزشی و اشتغال زنان متناسب با معیارهای اسلامی و هماهنگ با مصالح خانواده بهمنظور ایفای هر چه کاملتر نقش مادری و همسری؛
- ایجاد و استقرار نظام مدیریت فرا بخشی و جامع جمعیت کشور؛
- آمایش مستمر جمعیتی کشور و تدوین سیاستهای مهاجرتی بهمنظور جهتدهی به جابجاییهای جمعیتی در سطوح ملی، منطقهای و بینالمللی؛
- اهتمام به ارتقاء کیفی جمعیت کشور از طریق متناسب ساختن نرخ باروری خانوادهها با شرایط و اقتضائات سلامت، معیشت و فرهنگ آنها.
ماده ۳
اقدامات ملی متناسب با هر یک از راهبردهای ملی موضوع ماده (۲) به شرح ذیل میباشد:
۱ ـ تهیه طرح جامع تولید و اجرای انواع برنامههای آموزشی، پژوهشی، اطلاعرسانی، نمایشی، تبلیغی و غیره در رسانههای جمعی بهویژه صداوسیما و شبکههای استانی آن باهدف گفتمان سازی و ترویج فواید فرزند آوری و تبیین آثار منفی کاهش نرخ باروری با رعایت شرایط و مقتضیات راهبردی. (۱ و ۶)
۲ ـ تبیین نظریه جمعیتی اسلام و ترویج آن توسط روحانیت برای اصلاح نگرش مسئولان و مردم نسبت به فواید باروری و افزایش نرخ باروری . (۱، ۳ و ۶)
۳ ـ تدوین و اجرای برنامههای ترویجی، آموزشی، پژوهشی و خدمات پزشکی توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در جهت اصلاح نگرش عمومی. (۱ و ۲)
۴ ـ برنامهریزی و فرهنگسازی در تسهیل ازدواج، کاهش سن ازدواج و استحکام خانواده. (۱، ۲ و ۳)
۵ ـ حمایت از گسترش شبکههای اجتماعی و سازمانهای مردمنهاد حامی کاهش سن ازدواج جوانان و استحکام خانواده. (۱ و ۲)
۶ ـ آمایش و برنامهریزی استانی و منطقهای جمعیت با در نظر گرفتن مقتضیات اساسی و راهبردی مربوط. (۱ و ۵)
۷ ـ اصلاح نگرشها و برنامههای درسی در سطوح آموزشوپرورش و آموزش عالی نسبت به جمعیت مطلوب و فرزند آوری و استفاده از ظرفیتهای آنها در این زمینه. (۱، ۳ و ۶)
۸ ـ بازنگری کلیه سیاستها، برنامههای توسعه و قوانین و مقررات کشور با تأکید بر اصلاح قوانین و مقررات تنظیم خانواده. (۲)
۹ ـ تدوین و تصویب برنامههای هوشمند برای ارتقاء نرخ باروری . (۲ و ۶)
۱۰ ـ تدوین و اجرای الگوها و برنامههای حضور اجتماعی مطلوب و تنوعبخشی به مشاغل زنان متناسب با مسئولیتهای خانوادگی (همسری و مادری). (۳)
۱۱ ـ ایجاد بانکهای اطلاعاتی جامع جمعیتی ملی، منطقهای و بینالمللی و رصد مستمر تحولات جمعیتی در جهت اهداف و سیاستهای جمعیتی کشور. (۴)
۱۲ ـ سیاستگذاری توزیع و باز توزیع جمعیت و اعمال آن در طرحها و برنامههای توسعه ملی و منطقهای. (۴ و ۵)
۱۳ ـ بازنگری و وضع قوانین و مقررات حمایتی و تشویقی فرزند آوری بهصورت پلکانی با رعایت سه معیار سن ازدواج، فاصله موالید و تعداد فرزندان از طریق پیشبینی الزاماتی همچون: (۲، ۳ و ۶)
- ۱۳ ـ ۱ ـ پوشش بیمه اجباری درمان رایگان مادر و کودک از ابتدای بارداری تا پایان دوسالگی کودک برای کسانی که فاقد پوشش بیمه درمانی میباشند.
- ۱۳ ـ ۲ ـ اختصاص سبد تغذیه رایگان ماهانه بهصورت بن کالا شامل؛ پروتئین، لبنیات، برنج و حبوبات به میزان یکتا دو میلیون ریال به مادران باردار و دارای فرزند زیر ۲ سال حداقل برای ۳ دهک درآمدی پایین و نیازمندان بر اساس ارزش ریالی سال ۱۳۹۰ بهعنوان سال پایه.
تبصره ـ اقلام سبد تغذیه رایگان توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین میشود. - ۱۳ ـ ۳ ـ اختصاص بسته بهداشتی ـ درمانی رایگان شامل؛ مکملهای غذایی، دارو، آزمایشهای دورهای و موردی و معاینههای ماهیانه به مادران باردار و دارای فرزند زیر ۲ سال برای حداقل ۳ دهک درآمدی پایین و نیازمندان.
تبصره ـ اقلام بسته بهداشتی درمانی رایگان توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین میگردد. - ۱۳ ـ ۴ ـ پوشش کامل بیمهای برای درمان ناباروریهای اولیه و ثانویه.
- ۱۳ ـ ۵ ـ افزایش مدت مرخصی استعلاجی زایمان به ۹ ماه و مرخصی بدون حقوق به ۲۱ ماه و جمعاً به مدت ۳۰ ماه به ازای هر فرزند و درمجموع ۱۰ سال بهصورت شناور با حفظ شغل برای کلیه شاغلان بخش دولتی و غیردولتی.
تبصره ـ مرخصی استعلاجی و بدون حقوق قابل بازخرید نمیباشد و حداکثر تا ۶ سالگی کودک قابلاستفاده است. - ۱۳ ـ ۶ ـ اختصاص مرخصی استحقاقی ۲ هفتهای تولد فرزند به پدر.
تبصره ـ این مرخصی قابل بازخرید نمیباشد. - ۱۳ ـ ۷ ـ اجرای کامل طرح آتیه فرزندان با مبنا قرار گرفتن ارزش ریالی سال ۱۳۸۹ بهعنوان سال پایه.
- ۱۳ ـ ۸ ـ پرداخت هدیه تولد فرزند به مادر بهصورت سکه بهار آزادی طبق جدول زیر:
- ۱۳ ـ ۹ ـ افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان مادر به ازای هر فرزند تا ۴ نیمسال و کاهش سقف واحدهای درسی در هر نیمسال تا سقف ۸ واحد.
- ۱۳ ـ ۱۰ ـ متناسبسازی نظام آموزشی کشور با ملاحظات جنسیتی و سیاستهای جمعیتی در ساختار، محتوا و طول مدت تحصیل.
- ۱۳ ـ ۱۱ ـ مراکز آموزش عالی موظفاند در توزیع و تخصیص وام دانشجویی، وام ودیعه مسکن و همچنین تخصیص خوابگاههای دانشجویی، دانشجویان متأهل دارای فرزند را در اولویت قرار دهند.
- ۱۳ ـ ۱۲ ـ دانشجویان مادر دارای فرزند زیر ۳ سال میتوانند تا ۵۰ درصد واحدهای درسی نظری دوره تحصیلی خود را بهصورت نیمهحضوری یا مجازی بگذرانند.
تبصره ـ دستورالعمل اجرایی مربوط توسط وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و ابلاغ خواهد شد. - ۱۳ ـ ۱۳ ـ فراهم آوردن امکان حضور منعطف و کاهش ساعات کار موظف، ایجاد امتیازات خاص و تسهیلات لازم در طرح دورکاری و نیمهحضوری و سایر شیوههای مناسب اشتغال برای زنان باردار و مادران دارای فرزند زیر ۵ سال.
- ۱۳ ـ ۱۴ ـ حق عائلهمندی در کلیه قوانین و مقررات استخدامی به دو برابر افزایش مییابد.
- ۱۳ ـ ۱۵ ـ پرداخت پاداش اولاد بهصورت ماهانه و بهصورت پلکانی در کلیه قوانین و مقررات استخدامی کشور و به شرح جدول ذیل اعمال میشود:
- ۱۳ ـ ۱۶ ـ اعطای مشوقهای مالیاتی به خانواده متناسب با تغییرات در بُعد خانوار از طریق تغییر در واحد مالیاتی از فرد به خانواده.
- ۱۳ ـ ۱۷ ـ حمایت از طراحی، ساخت و واگذاری مسکنهای چند نسلی به خانوادههای گسترده.
- ۱۳ ـ ۱۸ ـ احتساب خانهداری بهعنوان شغل و کمک به بیمه بازنشستگی زنان متأهل خانهدار با پرداخت بخشی از حق بیمه توسط دولت متناسب با درآمد خانواده.
- ۱۳ ـ ۱۹ ـ مادران شاغل دارای ۳ فرزند و بیشتر میتوانند با داشتن هر میزان سابقه کار، علاوه بر میزان سنوات خود به ازای هر فرزند با یک سال افزایش سنوات بازنشسته شوند.
- ۱۳ ـ ۲۰ ـ مادران شاغل میتوانند با هر میزان سابقه کار با همان میزان سنوات بازنشسته شوند.
- ۱۳ ـ ۲۱ ـ پرداخت وام قرضالحسنه «فرزند» به مبلغ یکصد میلیون ریال به خانوادهها برای فرزندان سوم تا پنجم با بازپرداخت ۱۰ ساله و بدون الزام به سپردهگذاری توسط بانکهای عامل بر مبنای نرخ پایه سال ۱۳۹۱٫
تبصره ـ این تسهیلات به خانوادههایی که سن مادر حداکثر ۳۹ سال باشد، اختصاص مییابد. - ۱۳ ـ ۲۲ ـ کاهش مدت خدمت سربازی متناسب باسن ازدواج و تعداد فرزندان و افزایش حقوق و تسهیلات آنها با رعایت ضوابط و مقررات مورد عمل ستاد کل نیروهای مسلح.
۱۴ ـ ارتقاء آمادگیهای جسمی و روحی جوانان برای تربیت نسل و بارداری از طریق: (۲)
- ۱۴ ـ ۱ ـ درج عناوین و سرفصلهای مربوط به آمادهسازی دختران و پسران ازنظر سلامت جسمی و روحی و روانی برای عهدهداری مسئولیت اداره خانواده و پرورش فرزندان در متون آموزشی مقاطع مختلف تحصیلی توسط وزارت آموزشوپرورش.
- ۱۴ ـ ۲ ـ افزایش اعتبارات، امکانات، ساعات درسی و فعالیتهای ورزشی دختران و پسران در مدارس و دانشگاهها.
- ۱۴ ـ ۳ ـ ایجاد رشتههای تحصیلی متناسب با جایگاه و نقش خانواده و زن بر اساس فرهنگ اسلامی، همچون مدیریت خانه و خانواده در مقاطع مختلف توسط وزارتین آموزشوپرورش و علوم، تحقیقات و فناوری.
- ۱۴ ـ ۴ ـ اجرای مستمر طرح غربالگری سلامت دختران و پسران در مدارس و دانشگاهها.
۱۵ ـ ترویج زایمان طبیعی و بدون درد و مقابله هدفمند با سزارینهای غیرضروری و سودجویانه.
۱۶ ـ خانوادههای دارای ۴ فرزند و بیشتر بر اساس نتایج آمایش جمعیتی و در دهکهای پایین درآمدی جامعه میتوانند حسب مورد از یکی از دو امتیاز زیر بهرهمند شوند:
- ۱۶ ـ ۱ ـ دریافت وام خرید مسکن به میزان دو برابر سقف وامهای اعطایی بانک مسکن، با بازپرداخت ۳۰ ساله و حداقل سود بانکی بخش مسکن.
- ۱۶ ـ ۲ ـ دریافت یک قطعه زمین مسکونی به مساحت ۲۰۰ ـ ۱۵۰ مترمربع در شهرستان محل سکونت بهشرط ساخت و حداقل ۱۵ سال سکونت در آن بهاستثناء کلانشهرهای کشور.
بهمنظور راهبری، برنامهریزی و نظارت و ارزیابی کلان جمعیتی، نهاد تخصصی مدیریت جامع جمعیت کشور ظرف مدت سه ماه توسط دولت تشکیل و با همکاری دستگاههای ذیربط، نسبت به تهیه برنامه عمل با تقسیمکار ملی و دستورالعملهای لازم اقدام و گزارش عملکرد را هر شش ماه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه مینماید.
ماده ۴
در صورت لزوم، قوانین و مقررات متناظر با هر یک از اقدامات ملی، حسب مورد از سوی مجلس شورای اسلامی و هیئتوزیران به تصویب میرسد.
ماده ۵
این مصوبه در ۵ ماده و ۶ تبصره در جلسات ۷۰۹، ۷۱۰، ۷۱۱ و ۷۱۲ مورخ ۱۳۹۱/۱/۲، ۱۳۹۱/۲/۵، ۱۳۹۱/۲/۱۹ و ۱۳۹۱/۳/۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
رئیسجمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ محمود احمدینژاد
راهبردها و اقدامات ملی مربوط به جلوگیری از کاهش نرخ باروری و ارتقای آن متناسب با آموزههای اسلامی و اقتضائات راهبردی کشور موضوع بسیار حائز اهمیتی است که کارشناسان رسمی دادگستری مبنی بر اهمیت آن در متن فوق به آن پرداختند.